ريشه‌هاي واقعه كربلا (2)
علي مطهري
رسيديم به شورش مردم عليه خليفه سوم. عثمان در تقسيم بيت‌المال و سپردن مناصب به افراد تبعيض روا مي‌داشت و عدالت را رعايت نمي‌كرد. بيشتر جانب اقوام و خويشان خود را نگه مي‌داشت تا جامعه و همه مردم. خليفه اول و دوم تا حد زيادي به سيره پيامبر (ص) عمل مي‌كردند...
اما از زمان عثمان اين تبعيض‌ها رواج يافت. اعتراض‌ها آغاز شد و كم‌كم شدت گرفت. مردم كوفه و بصره و مصر شورش كردند تا آنجا كه در اطراف دارالخلافه اجتماع كردند و قصد قتل عثمان را داشتند.
علي عليه‌السلام از يك‌سو شورشيان و انقلابيون را بر حق مي‌دانست و از سوي ديگر نمي‌خواست رسم خليفه‌كشي باب شود؛ لذا نقش ميانجي را داشت و ضمن دعوت مردم به آرامش، به عثمان آب و غذا مي‌رسانيد. سرانجام انقلابيون وارد دارالخلافه شدند و عثمان را به قتل رساندند. معاويه كه سپاهش پشت دروازه مدينه مستقر بود هرگز به كمك عثمان نشتافت و او را نجات نداد چون مرده عثمان بيشتر به كارش مي‌آمد تا زنده عثمان. سپرده بود كه آثار قتل عثمان را نزد او ببرند. لذا پيراهن خونين عثمان و انگشت بريده زن عثمان را نزد او بردند و او چه خطبه‌ها كه در خونخواهي عثمان بر فراز منبر خواند و مردم تازه مسلمان شام را عليه علي عليه‌السلام و يارانش به عنوان قاتلان عثمان تحريك كرد. او به آيه قرآن استناد مي‌كرد كه «هركس مظلوم كشته شود ولي دم او حق خونخواهي و قصاص دارد.»
اميرالمومنين علي عليه‌السلام در نهج‌البلاغه در پاسخ به نامه معاويه آنجا كه به اين ادعاي معاويه پاسخ مي‌دهد، مي‌فرمايد: «تو خود بهتر مي‌داني كه آن كس كه بيشترين نقش را در قتل عثمان داشت تو بودي، تو قادر به نجات عثمان بودي و اين كار را نكردي چون مرده عثمان بيشتر از زنده او به كار تو مي‌آمد.»
اينجاست كه نفاق يعني كفر پنهان به جنگ اسلام آمده است، همچنان كه علي عليه‌السلام مي‌فرمايد «پيغمبر (ص) با كفر آشكار و صريح مي‌جنگيد و من با كفر پنهان و نفاق.» و مبارزه با نفاق سخت‌تر از مبارزه با كفر است، چون تشخيص نفاق براي بسياري از مردم سخت است و فريب مي‌خورند.
باري حزب اموي برنامه‌هاي خود را به پيش مي‌برد و به عهدي كه با خود براي بازگشت به جاهليت عرب در فرصت مناسب بسته بود، وفادار بود. معاويه صد هزار سرباز را با هدف خونخواهي عثمان به سوي كوفه براي نبرد با علي عليه‌السلام خليفه مسلمين ارسال كرد كه در محلي به نام صفين به هم رسيدند. از دل جنگ صفين خوارج بيرون آمدند كه مي‌دانيم چه مصيبت‌هايي براي اسلام به وجود آوردند كه مهم‌ترين آنها شهادت امير مومنان علي عليه‌السلام بود.
غرض اينكه حزب اموي كه در آستانه فتح مكه به ظاهر اسلام آورده بود و در باطن به دنبال بازگشت به جاهليت عرب بود برنامه‌هاي خود را به‌طور دقيق پيش مي‌برد. معاويه 20 سال در شام حاكم بود و
20 سال با نفاق و زور خليفه مسلمين بود يعني
۴۰ سال بر دنياي اسلام حكومت كرد. در اين
40 سال اقداماتي براي بازگشت به دوران جاهليت و زدودن اسلام انجام داد كه در شماره بعد به اين اقدامات اشاره خواهيم كرد.