• ۱۴۰۳ جمعه ۲ آذر
روزنامه در یک نگاه
امکانات
روزنامه در یک نگاه دریافت همه صفحات
تبلیغات
بانک ملی صفحه ویژه

30 شماره آخر

  • شماره 4752 -
  • ۱۳۹۹ شنبه ۵ مهر

اين تخيل بي‌مرز

علي مسعودي‌نيا

وقتي ادبيات داستاني چند دهه اخير كشورمان را مرور مي‌كنيم ردپا و تاثير عميق چند نويسنده فرنگي در آثار نويسندگان وطني به خوبي پيداست. خيلي راحت مي‌شود آدرس داد كه كدام نويسنده‌ها حين نوشتن به همينگوي، فاكنر، سلينجر، ماركز و امثالهم نيم‌نگاه يا چيزي بيش از نيم‌نگاه داشته‌اند و از آنها تاثير و گاهي چيزي بيش از تاثير گرفته‌اند. در اين سياهه حتما به نام ايتالو كالوينو هم برخواهيم خورد. كاري به اين نداريم كه اين تاثير و تقليد و گاه اقتباس به كجا كشيده و مثبت بوده يا منفي؛ اما واقعا كالوينو نويسنده تاثيرگذاري است. با آن تخيل بي‌مرز و توانايي مهيبش در خلق دنياهاي نامتعارف و هايزنبرگي، سخت است چيزي از او بخواني و حس نكني ذهن و قلمت به سمت جهان‌واره داستان‌هاي او سوق يافته است. ايرادي هم ندارد. آموختني را بايد آموخت و كالوينو به تنهايي يك كارگاه درجه يك داستان است. استاد مسلم شخصيت‌پردازي است، به ويژه وقتي پاي شخصيت‌هاي نامتعارف و فراواقعي در ميان باشد؛ در فضاسازي غوغا مي‌كند و هم مي‌تواند دنياهاي نو بسازد و هم دنياي موجود را به ميل تخيلش تغيير شكل دهد. تكنيك‌هاي روايت در آثارش رشك‌برانگيزند و در پس تمام اينها نويسنده‌اي است به ‌شدت انديشه‌ورز كه هميشه حرف‌ها و مفاهيم مهم و بزرگي در آثارش مستتر است و كشف و دريافت‌شان هم لذت را فزوني مي‌بخشد و هم دانسته‌ها را. تخيل كالوينو چنان موثر و بي‌مرز است كه انگار به خواننده اثرش فرصتي استثنايي مي‌دهد براي تجربه جهان‌هايي ديگر. به ياد بياوريد «ويكنت دونيم شده» را و آن عينيت‌بخشي به خصلت‌هاي رواني را در دنيايي گوتيك و باز به خاطر بياوريد «قارچ‌ها  در شهر» را و خلاقيتش در ايجاد نوعي اعوجاج در زيست امروزي انسان را و البته به ياد بياوريد «بارون درخت‌نشين» و رئاليسمي كه در طول داستان به شكلي نامحسوس و تدريجي به سمت سورئاليسم ميل مي‌كند و البته «اگر شبي از شب‌هاي زمستان مسافري» كه نوشتن اثري چون آن احتمالا بايد آرزوي هر نويسنده‌اي باشد؛ اين‌سان هوشمندانه و خلاق و اين‌سان پرمغز و پيوسته با آن «عدم قطعيت» معروف كه حرفش را زياد شنيده‌ايم اما در ادبيات خودمات اجراهاي دلپذير چنداني  از آن  نديده‌ايم.

ارسال دیدگاه شما

ورود به حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری
عنوان صفحه‌ها
کارتون
کارتون