«اعتماد» از گزينه‌هاي احتمالي كارگزاراني‌ها براي انتخابات 1400 گزارش مي‌دهد
بال راست
جناح چپ به دنبال
علي لاريجاني؟
گروه سياسي
«محسن هاشمي» و «اسحاق جهانگيري» احتمالا از گزينه‌هاي حزب كارگزاران سازندگي براي انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۴۰۰ خط مي‌خورند. حسين مرعشي، سخنگوي حزب كارگزاران سازندگي در گفت‌وگويي كه ديروز منتشر شد، به خبرگزاري دولت خبر داده كه رايزني‌ها با اين دو عضو كارگزاران تاكنون بي‌نتيجه بوده و آنها نامزدي در انتخابات نيستند. سخنگوي حزب كارگزاران سازندگي توضيح داده كه حزب گام‌هاي موثري در انتخابات برداشته و راهكارها و سياست‌هاي موردنظرش را براي دولت آينده در قالب برنامه‌اي تدوين و آماده كرده است. اولويت‌بخشي به مساله اقتصاد، حل مشكلات اقتصادي جاري و توسعه اقتصادي مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين برنامه عنوان شده آن‌طور كه مرعشي مدعي است در آن راهكارهايي مطرح شده كه كشور را به رشد اقتصادي دو رقمي و تورم تك رقمي برساند. مرعشي توضيح داده كه پس از تدوين اين برنامه در گام بعدي فهرستي از شخصيت‌هاي مورد توجه و حمايت حزب آماده شده و تاكنون با اين شخصيت‌ها رايزني‌هايي صورت گرفته است، اما از ميان اين افراد اسحاق جهانگيري معاون اول رييس‌جمهوري و محسن هاشمي رييس شوراي شهر تهران كه هر دو از اعضاي موثر شوراي مركزي اين حزب هستند، براي حضور و نامزدي در انتخابات اعلام آمادگي نكرده‌اند و تا امروز پيشنهاد حزب را نپذيرفته‌اند. با اين حال مرعشي خبر داده كه حزب همچنان در حال رايزني درباره ديگر شخصيت‌هاي مورد توجه در حزب و در حال بررسي گزينه‌هاست تا نامزدي را كه توانايي بيشتري براي تحليل برنامه جسورانه اقتصادي كارگزاران دارد، انتخاب كند اما با حذف اين دو گزينه بال راست جناح چپ سراغ كدام گزينه‌ها خواهد رفت؟ و آيا كانديداتوري علي لاريجاني جدي‌تر خواهد شد؟
گزينه‌هاي فراحزبي
حسين مرعشي گفته كه محسن هاشمي و اسحاق جهانگيري آماده حضور در انتخابات نيستند. هر دو عضو شوراي مركزي حزب، هر دو از چهره‌هاي موثر در حزب و البته هر دو از گزينه‌هاي اصلي كارگزاران كه به نظر مي‌رسد از ميان گزينه‌ها خط خورده‌اند، هستند. محسن هاشمي رييس شوراي شهر تهران و فرزند ارشد آيت‌الله هاشمي رفسنجاني ميانه مهر امسال در مورد شائبه حضورش در انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده گفته بود: «علاقه‌اي به اين كار ندارم. با وضعيتي كه الان هست و شرايط بسيار سخت كشور، كسي كه خود را كانديدا مي‌كند به قول غربي‌ها بايد «سوپرمن» باشد.» او همچنين در پاسخ به پرسشي در مورد فشارهاي حزب براي كانديداتوري او به شوخي گفته بود كه اميدوار است گول نخورد و كانديدا نشود. البته چندي بعد كه خبرنگاران در مورد احتمال حضورش در انتخابات شوراهاي شهر و روستاي تهران از او سوال پرسيدند، او باز هم تاكيد كرد كه بنايي براي حضور در انتخابات ندارد و اين تصميم قطعي است. قطعيت در تصميم‌گيري براي عدم حضور در انتخابات شوراها و دودل بودن براي حضور در انتخابات رياست‌جمهوري باعث شد كه برخي گمانه‌زني‌ها در مورد حضور محسن هاشمي در انتخابات ۱۴۰۰ تقويت شود با اين حال آن‌طور كه حسين مرعشي گفته او اعلام كرده كه آمادگي ندارد و اگر دقيقه ۹۰ تصميمش تغيير نكند، ديگر جزو كانديداها نيست.
اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري نيز از سال ۹۶ گزينه كارگزاران و حتي بسياري از اصلاح‌طلبان براي انتخابات ۱۴۰۰ بود. با اين حال مديريت دولت و نقش جهانگيري و شرايط موجود آن‌قدر پيچيده شد كه از يك‌سال پس از روي كار آمدن دولت دوازدهم، بسياري بر اين باور بودند كه او ديگر شانسي براي حضور در انتخابات ۱۴۰۰ ندارد؛ به‌خصوص ماجراي تعيين ارز ۴۲۰۰ توماني كه در اظهارات ولي‌الله سيف مشخص شد تصميم‌گيرنده اصلي آن حسن روحاني بوده اما به اصرار، اعلام اين موضوع بر عهده اسحاق جهانگيري گذاشته شده، يكي از مهم‌ترين دلايلي بود كه اصلاح‌طلبان را از اقبال مردم به جهانگيري نااميد كرد. اخيرا زمزمه‌هايي شنيده مي‌شد كه جهانگيري كار ستادي براي انتخابات را كه از يكي، دوماه پيش از اين آغاز كرده بود، متوقف كرده و ديروز با اظهارات مرعشي مشخص شد كه احتمال كانديداتوري او وجود ندارد.
در اين شرايط اما براي كارگزاران كه اصرار به حضور در انتخابات دارد، چه گزينه‌هايي باقي است؟ به نظر مي‌رسد تنها گزينه‌هايي كه حزب مي‌توانست روي آنها براي انتخابات سرمايه‌گذاري كند، هاشمي و جهانگيري بوده‌اند. غلامحسين كرباسچي، دبيركل يا حسين مرعشي سخنگوي اين حزب كه اساسا امكان كانديداتوري ندارند و ردصلاحيت‌شان قطعي به نظر مي‌رسد و باقي اعضا نيز به لحاظ سابقه سياسي و اجرايي در سطح كانديداي رياست‌جمهوري نيستند؛ سعيد ليلاز اقتصاددان نيز كه عضو كارگزاران سازندگي است خود از مخالفان سرسخت حضور يك اقتصاددان بر مسند كرسي رياست‌جمهوري است؛ بنابراين كارگزاران احتمالا ناچار است به گزينه‌هاي فراحزبي بينديشد. يكي از اين گزينه‌ها احتمالا سيدحسن خميني است. اگرچه اخيرا پسر سيدحسن خميني در گفت‌وگويي با همشهري تاكيد كرده بود، پدرش به فكر رياست‌جمهوري نيست اما به هر حال گفته مي‌شود كه شايد نسبت فاميلي او با بنيانگذار انقلاب از ويژگي‌هاي موثري براي حضور مردم پاي صندوق‌هاي راي باشد؛ گرچه همين امر مي‌تواند سيدحسن خميني را از حضور در امر سياست برحذر دارد. علاوه بر اين علي لاريجاني نيز مي‌تواند از گزينه‌هاي قابل‌تامل كارگزاراني‌ها باشد. او از سياستمداران اصولگرايي است كه سبك و سياق سياست‌ورزي‌اش مورد علاقه و توجه كارگزاراني‌ها بوده است. آنها حتي در جريان رقابت براي رياست مجلس دهم نيز معتقد بودند كه صندلي رياست حق لاريجاني است و از كانديداتوري محمدرضا عارف به عنوان يك اصلاح‌طلب حمايت نكردند. هنوز مشخص نيست كه لاريجاني تمايلي به حضور در انتخابات داشته باشد يا نه، اما بسياري معتقد بودند كه لاريجاني تنها زماني با «بهارستان» خداحافظي خواهد كرد كه بخواهد خود را در مسير «پاستور» محك بزند. عباس آخوندي از مديران ليبرال دولت روحاني نيز مي‌تواند گزينه مناسبي براي كارگزاراني‌ها باشد. با اين حال احتمال حمايت آنها از چهره‌هايي چون آخوندي اندك است، چراكه احتمال ردصلاحيت شدن آخوندي كم نيست و كارگزاراني‌ها نيز تمايل دارند با گزينه‌اي وارد ميدان شوند كه حتما از سد شوراي نگهبان عبور كند. با اين حال آخوندي احتمالا به لحاظ نگاه و رويكرد اقتصادي به بال راست اصلاح‌طلبان نزديك خواهد بود. علي مطهري نيز از ديگر چهره‌هاي سياسي است كه مي‌توان آن را در فهرست كارگزاران قرار داد. او نيز جايگاهي مشابه علي لاريجاني براي كارگزاراني‌ها دارد اما نكته منفي او شايد دوري از فضاي اقتصادي مورد تاكيد كارگزاران است. مجيد انصاري نيز از اصلاح‌طلباني است كه با كارگزاران ارتباط نزديكي دارد كما اينكه در فهرستي كه اين حزب براي مجلس يازدهم منتشر و از آن حمايت كرد، مجيد انصاري در صدر فهرست قرار داشت. علاوه بر اين گزينه‌ها شنيده مي‌شود كه نام سردار حسين دهقان نيز در ميان گزينه‌هاي آنها ديده مي‌شود.
مشاركت به هر قيمت و در هر شرايط
اظهارات سخنگوي حزب نشان مي‌دهد كه همان‌طور كه پيش از آن مشخص بود، كارگزاران سازندگي قطعا و حتما در انتخابات مشاركت فعال خواهد داشت. در حالي كه طيفي از اصلاح‌طلبان به‌خصوص گروه‌ها و گعده‌هاي نزديك به حزب اتحاد ملت يا مشاركتي‌هاي سابق معتقدند نبايد از استراتژي پيشين اصلاح‌طلبان يعني «كانديداي اجاره‌اي» و حركت به سوي «دولت ائتلافي» استفاده كرد، كارگزاران معتقد است با وجود هر محدوديت و به‌‌رغم انتقاد به كاركرد و شيوه نظارت شوراي نگهبان، از هر روش ممكن براي حضور فعال در انتخابات استفاده خواهد كرد.
شنيده‌ها حاكي از آن است كه هر قدر اتحاد ملت به عنوان يكي از تاثيرگذارترين احزاب اصلاح‌طلب بنا دارد با گزينه‌اي به اصطلاح «سوپر اصلاح‌طلب» در انتخابات حاضر شود، حتي به قيمت اينكه تمام گزينه‌هايش ردصلاحيت شوند، چراكه در آن صورت، دست‌كم مصداق و معيار خود براي كانديداي مطلوب را به مردم معرفي كرده، اما كارگزاران سازندگي كه همواره منتقد اين روش‌ها بوده، پس از بررسي گزينه‌هاي حزبي به هر روشي كه امكان حضور در انتخابات و مشاركت فعال را فراهم كند، تن خواهد داد. همچنين گزاره قطعي ديگر در مورد كارگزاران اين است كه اين حزب با اولويت‌هاي اقتصادي به انتخابات ورود خواهد كرد كه اين موضوع نيز پيش از اظهارات مرعشي و با‌توجه به رويكردهاي كارگزاران قطعي به نظر مي‌رسيد. در واقع دو گزاره شركت قطعي و حتمي در انتخابات و رويكرد اقتصادي دو گزاره قطعي در مورد كارگزاران است.