بيمه در ايران
مرتضي ميرحسيني
چنان كه حسين محبوبي اردكاني در كتاب تاريخ موسسات تمدني جديد در ايران مينويسد بيست و چهارم آبان ماه سال ۱۳۱۴ «شركت بيمه ايران» با ده كارمند و 20 ميليون ريال سرمايه اوليه، رسما كار خود را شروع كرد. راهاندازي اين شركت را هم يكي از دستاوردهاي بزرگ و ماندگار علي اكبر داور ميدانند كه البته آن زمان وزارت امور ماليه را در دست داشت. او معتقد بود ما همان اندازه كه به بانك و ارتش ملي نياز داريم، به بيمه هم محتاجيم و داشتن شركت بيمهاي كه صفر تا صد آن ايراني باشد يكي از ضرورتهاي توسعه اقتصاد كشور است. تقريبا از اوايل دهه ۱۳۱۰ دولت ايران بنا به ضرورتهاي موجود در كشور و نيازي كه از سالها قبل در اين بخش احساس ميشد به فكر برپايي شركت بيمه ايراني افتاد و چنان كه در ابتدا به آن اشاره كردم اين كار در زمان مسووليت علياكبر داور در وزارت امور ماليه اجرايي شد. البته او نه در تصميمگيري كه در اجراي تصميم از مشاوران خارجي كمك گرفت و شركت بيمه ايران در ابتداي كار خود از چند كارمند غيرايراني بهره برد. چندي بعد قراردادهايي با يك شركت انگليسي (لويدز) و يك شركت سوييسي (يونيون) به امضا رسيد كه مسير ورود ايران به بازار بينالمللي خدمات بيمه را ممكن و تسهيل ميكرد. البته برخي شركتهاي خارجي، به ويژه آنهايي كه در ايران منافعي داشتند دردسرهايي هم براي طرف ايراني ايجاد ميكردند و حتي دولتهاي اروپايي هم تمايل چنداني به همكاري با يك شركت ايراني نداشتند، اما درنهايت اين كارشكنيها و پاسخهاي سرد مانع كار شركت نشد. بيمه ايران در همان سال اول شروع به كار، نمايندگيهايي در بيشتر مراكز استانها تاسيس كرد و حوزه فعاليت خود را به گوشه و كنار كشور گسترش داد. عمر شركت به يك سال نميرسيد كه تقريبا دوسوم بازار بيمه كشور را در اختيار گرفت و با صدور بيشتر از 2 هزار و 500 بيمهنامه، عملا بخش عمده سهم و سود شركتهاي خارجي را از آن خود كرد. بيشتر كارمندان اين شركت از دانشآموختگان دانشگاهي بودند و خود داور تاكيد داشت كه در استخدام كارمندان جديد، حتما شرط داشتن مدرك دانشگاهي را در نظر بگيرند. همچنين گويا اولين بيمهنامه هم به نام علياكبر داور صادر شد و او خانهاش را بيمه آتشسوزي كرد.