عرضه ايكس باكس
مرتضي ميرحسيني
پانزدهم نوامبر 2001 بود كه شركت مايكروسافت، محصول جديد خود يعني كنسول ايكسباكس را عرضه و معيارهاي تازهاي به صنعت بازيهاي ويديويي تحميل كرد. فكر اوليه اين محصول به خود بيل گيتس و تصميم او براي ورود به بازار كنسولهاي بازي برميگشت.
او به اين نتيجه رسيده بود كه نسل جديد كنسولها به رقيبي جدي و خطرناك براي رايانههاي خانگي تبديل ميشوند و حتي شايد در آيندهاي نه چندان دور، جايشان را بگيرند. امكانات تازهاي كه شركت سوني به پلياستيشن 2 اضافه كرده بود به نگراني گيتس دامن ميزد و فكرش را مشغول ميكرد. سوني، پلياستيشن 2 را «سيستم سرگرمي» ناميده بود، زيرا اين دستگاه جديد جز اجراي بازيهاي ويديويي، براي پخش ديويدي و موسيقي هم به كار ميآمد و عملا جاي همه سيستمهاي پخش فيلم و صوت ديگر را ميگرفت.
طبيعي بود كه چنين محصولي براي خانوادههاي طبقه متوسط داراي فرزند جذاب باشد و امكانات اضافياش بر انتخاب اين خانوادهها اثر بگذارد. همچنين اين را هم بايد در نظر داشت كه در آن دوره، دو شركت ژاپني سوني و نينتندو بر اين بازار سيطره داشتند و هيچ شركت امريكايي و اروپايي هماوردشان نبود. اين دو شركت بعد از آنكه شركت آتاري توليد و فروش كنسول جگوار را از 1996 متوقف كرد در بازار يكهتازي ميكردند و از آمار و ارقام هم چنين به نظر ميرسيد كه حداقل در كوتاهمدت تغييري در اين شرايط ايجاد نميشود. شركت مايكروسافت رقابت با سوني را جنگي هم تاريخي و هم حيثيتي ميديد و از اينرو تيمي كه كار اجراي ايده گيتس را به عهده گرفت نام «ميدوي» را برگزيد.
اين نام به نبردي مهم در جنگ دوم جهاني اشاره داشت كه در آن نيروهاي امريكايي، در تقابلي سنگين و نفسگير ژاپنيها را مغلوب كرده بودند. جزييات و چگونگي طراحي و توليد ايكسباكس به كنار، سازندگان اين كنسول ضمن تكيه به تجربيات موفق و ناموفق شركتهاي ديگر اين عرصه، طرح اوليه خود را بر اساس الگوي رايانههاي خانگي و با امكاناتي مثل حافظه داخلي و اتصال به اينترنت آماده ساختند و با اين ابتكار، شرايط ميدان رقابت را به نفع خودشان بازتعريف كردند. اما هزينه طراحي و اجراي ايده ايكسباكس از پيشبينيهاي اوليه هم فراتر رفت و حتي براي شركتي در حد و اندازههاي مايكروسافت هم سنگين شد. از اين رو موفقيت آن در بازار اگر نه مسالهاي حياتي براي اين مجموعه كه ضرورتي اقتصادي تلقي ميشد.
طبق اعلام مايكروسافت پروژه ميدوي، پروژهاي گران بود و اين شركت براي اولين نمونه ايكسباكس نزديك به 4 ميليارد دلار هزينه كرد. البته مديران مايكروسافت استقبال فراگير و فروش بالاي اين محصول را پيشبيني ميكردند و با تبليغات گسترده و هدفمند، موفقيت اين سرمايهگذاري را حتي پيش از عرضه عمومي محصول تضمين كرده بودند.
ميگويند آن تعدادي كه در پيشفروش آنلاين عرضه شد در كمتر از نيم ساعت فروخته و تمام شد، هرچند كه سايت يوروگيمرز مينويسد معلوم نشد كه در اين پيشفروش واقعا چه تعداد ايكسباكس به فروش رفت. اما ميدانيم كه فروش اولين ايكسباكس در يك دوره حدودا 5 ساله، از 24 ميليون دستگاه گذشت و طبق هدفگذاري گيتس به يكي از پرطرفدارترين كنسولهاي بازي در سراسر دنيا تبديل شد.