ليلي گلستان: بايد زمان بيشتري براي ديدن نمايشگاه گذاشت

اعتماد|  در حالي كه همچنان تركش‌هاي اتفاقي چون «حراج تهران» در فضاي هنرهاي تجسمي ايران وجود دارد، هنرمندانِ اين عرصه خود را براي برگزاري حراجي كوچك‌تر آماده مي‌كنند. اين روزها «ليلي گلستان» دارد مقدماتِ برگزاري بيست و سومين حراجِ خود را كه در اين سال‌ها با نام «صد اثر صد هنرمند» شناخته مي‌شود، آماده مي‌كند. اين حراج بعد از ماهِ رمضان برگزار مي‌شود و به مدتِ يك ماه ادامه خواهد داشت. اين اتفاق را مي‌توان قديمي‌ترين حراجي دانست كه از 21 سال پيش تاكنون ادامه دارد. در اين سال‌ها «ليلي گلستان» به تنهايي توانسته است، خريدارانِ جديدي را به فضاي هنرهاي تجسمي وارد كند. خريداراني كه نه خودشان سررشته‌اي به هنر دارند و نه مجموعه‌دار هستند. كارمندان و خريدارانِ معمولي كه حالا مجاب شده‌اند، همان‌اندازه كه مي‌توان با استفاده از خريد ملك و طلا، سرمايه‌گذاري كرد مي‌توان آثار هنري را هم خريداري و روي‌شان سرمايه‌گذاري كرد. به همين خاطر است كه مديرِ كاركشته گالري گلستان، حتي به صورت قسطي نيز آثارِ خود را به خريداران مي‌فروشد.
گلستان مي‌گويد: «در سال 71 نخستين دوره اين حراج برگزار شد. نمايشگاهي كه در آن صد اثر را به نمايش گذاشتم. نمايشگاه با استقبال قابل توجهي مواجه شد و البته از همان سال هم تلاش كردم تا قيمت مناسبي براي آثار بگذارم؛ ضمن آنكه تلاش من بر اين بود كه آثاري را به‌نمايش بگذارم كه بتواند تمام سليقه‌ها را پوشش دهد. در نخستين سال قيمت‌هاي ما بين 100 تا 300 هزار تومان بود. اين سياست را در سال‌هاي بعد هم ادامه دادم و تلاش كردم آثاري به نمايش گذاشته شود كه هر خريداري با هر ميزان بودجه، بتواند از نمايشگاه استفاده كند. به علاوه هر سال شاهد آمدن خريداراني هستم كه در دوره‎هاي قبلي نيز حضور داشته‎اند. خريداراني كه با خريدن كارهاي هنرمندان جوان كه قيمت كمتري دارند آغاز كردند امروز كم‌كم مجموعه كوچكي براي خود درست كرده‎اند و اين براي من بسيار جالب توجه است. نكته مهم ديگر آنكه هنرمندان نيز هربار بيشتر استقبال مي‌كنند و تعداد بيشتري براي حضور در «صد اثر صد هنرمند» درخواست مي‌دهند. اتفاق شيريني كه در هر دوره براي من تكرار شده است ورود افرادي به نمايشگاه است كه تاكنون هيچ تجربه‏‎اي از شركت در نمايشگاه‎ها يا گالري‎ها نداشته‎اند. «صد اثر صد هنرمند» باعث شده است افراد بسياري براي نخستين‌بار به نمايشگاه نقاشي وارد شوند كارها را ببينند علاقه‎مند شوند، خريد كنند و در نهايت دوستان و آشنايان‌شان را براي بازديد يا خريد در روزهاي بعد همراه خود بياورند. «صد اثر صد هنرمند» واقعا رويدادي است كه بيش از اخبار يا تبليغات به‌شكل دهان به دهان به گوش مردم رسيده است و مردم خودشان همديگر را با آن آشنا كرده‎اند.» امسال البته در «صد اثر صد هنرمند» 197 هنرمند حضور دارند؛ ضمن آنكه در اين نمايشگاه علاوه بر هنرمندان، خريداران خود گالري گلستان نيز آثارشان را به نمايش مي‌گذارند. آن طور كه «گلستان» مي‌گويد امسال از ۱۹۷ اثر ۴۰ اثر به مجموعه‎داران تعلق دارد و از ميانِ آنان، 40 مجسمه نيز وجود دارند. گلستان معتقد است، از زماني كه پرويز تناولي كلاس‌هاي مجسمه‌سازي برپا كرد و چند مجسمه‌ساز ديگر هم در پي ايشان اقدام به برگزاري كلاس مجسمه‌سازي كردند، شور و شوقي در ميان شاگردان اين حوزه راه انداخته و جوانان زيادي به مجسمه‌سازي روي آوردند و ما در اين دوره نمايشگاه بيش از هميشه مجسمه داشتيم و مورد استقبال هم قرار گرفت.  جاي دادن اين تعداد اثر در يك فضاي كوچك خود همواره يكي از چالش‌هاي گالري است؛ هرچند خود گلستان مي‌گويد: «اين نوع چيدمان براي هنرمندان جوان بسيار خوشايند است كه آثارشان در كنار آثار استادان باشد و نام‌شان در كنار نام پيشكسوتان در كارت نمايشگاه ثبت شود و حتي اين كارت را به عنوان يادگاري نگه‌مي‌دارند؛ بنابراين براي جوانان بسيار هيجان‌انگيز است. نظر مخاطبان هم اين است كه بايد در گزينش آثار تمركز بيشتري بكنند و محيط گاهي زيادي شلوغ است ولي به نظر من مشخصه بارز اين نمايشگاه همين است كه همه آثار در كنار هم و چسبيده به هم باشند. به هر حال سال‌هاست مخاطبان با همين شرايط خريد كردند. فقط بايد زمان بيشتري را براي بازديد از نمايشگاه صرف كنند».
قيمت‌گذاري آثار اين حراج هم مخصوص خود گلستان است. هميشه اول هنرمندان قيمت مي‌دهند و او آن را تعديل مي‌كند: «هنرمند اثرش را دوست دارد و به اثرش دلبستگي دارد؛ ولي من با فاصله به اثر نگاه مي‌كنم و كار را با ديگر آثار قياس مي‌گيرم و در نهايت سعي مي‌كنم قيمتي را پيشنهاد دهم كه از طرف مردم قابل خريد باشد و جاي هيچ‌گونه اعتراضي هم نداشته باشد و تا جايي كه بتوانم قيمت‌ها را عادلانه و منصفانه مي‌گذارم. در نهايت نظرم را با منطق قابل قبولي بيان مي‌كنم و هميشه از طرف هنرمند پذيرفته شده است.» همه ساله كارت نمايشگاه «صد اثر صد هنرمند» به سه رنگ طراحي مي‌شود. رنگ قرمز متعلق به پيشكسوتان و جواناني است كه معروف شده‌اند، رنگ سبز مربوط به هنرمنداني است كه در گالري گلستان نمايشگاه انفرادي برپا كردند و رنگ زرد هم كه بيشترين حجم اسامي كارت را دربرمي‌گيرد، كساني هستند كه در اين نمايشگاه شركت كردند ولي هنوز هيچ وابستگي به گالري گلستان ندارند. به قول گلستان هيچگاه براي نمايشگاه «صد اثر صد هنرمند» فراخواني منتشر نشده است هر هنرمندي به دوست و همكلاسي‌اش مي‌گويد ولي با استادان شخصا تماس مي‌گيرد و يادآوري مي‌كند كه صد اثر نزديك است؛ آثار انتخاب شده بيشتر مدرن هستند. آثار كلاسيك را انتخاب نمي‌كند زيرا رويه كاري گالري گلستان نمايش آثار مدرن است و كارهاي اين نمايشگاه نيز با رويكرد مدرن انتخاب مي‌شوند. او شيوه خاص خودش را براي اداره حراجش دارد: «هر كاري كه فروش مي‌رود به سرعت از روي ديوار پايين مي‌آيد ولي قسمت مورد نظر مخصوص همان هنرمند است و با هنرمند تماس مي‌گيرم تا اثر ديگري را ارايه دهند. آثار جديدي از همان هنرمند جايگزين اثر قبلي مي‌شوند.» او هر سال هنرمندان جديدي را معرفي مي‌كند و حالا هم مي‌گويد در همين نمايشگاه امسال كه مرداد ماه برگزار مي‌شود، پنج نقاش جوان را كشف كرده‎ است كه كارهاي‌شان فوق‎العاده است.