اهداف بزرگ رهبر موسيقي ايران
اركستر موسيقي ملي امشب، بار ديگر كنسرت مي‌دهد
اعتماد| اركستر موسيقي ملي بار‌ديگر كنسرت مي‌دهد. امروز نخستين كنسرت از دور دوم فعاليت‌هاي اركستر موسيقي ملي انجام خواهد شد كه تا جمعه ادامه دارد. «فرهاد فخرالديني» كه بار‌ديگر رهبري اين اركستر را به عهده دارد، قرار است همان برنامه‌اي را اجرا كند كه بار پيش اجرا كرده بود؛ قطعاتي مثل فانتزي شرقي، بهار دلكش، ساحل، رنگ بيات شيراز، ساغر شكسته، بيا، به ياد صبا، شيدا، شكايت دل، بهار من، باران و اي وطن را با خوانندگي سالار عقيلي و محمد معتمدي. اين در حالي است كه بار ديگر «كيوان ساكت» كنسرتوي تار از ساخته‌هاي فخرالديني را اجرا خواهد كرد. مايستر اركستر هم همچنان «همايون رحيميان» است. اين اما تمام برنامه‌هايي نيست كه «فخرالديني» براي اركستر در نظر دارد، هنوز يكي، دو ماه است كه اين اركستر حيات خودش را شروع كرده است و رهبر كاركشته موسيقي ايراني، مي‌گويد كه اهداف بزرگي براي آن دارد. به هر روي اين اركستر سال‌ها تعطيل بود، بعد از آن نيز صحبت‌هايي شد مبني بر آنكه اركستر سمفونيك تهران و اركستر موسيقي ملي با يكديگر تلفيق شوند كه با مخالفت شديد فخرالديني مواجه شد. براي احياي دوباره آن نيز حرف و حديث‌هاي بسياري به وجود آمد، حالا اما اركستر افتتاح شده و رهبرش مي‌گويد در نظر دارد از همكاري تمام آهنگسازان، خوانندگان و تكنوازان برجسته موسيقي كشورمان بهره‌مند شود. او مي‌گويد: «ما مي‌خواهيم قطعاتي را توليد كنيم و بر اساس توليدات‌مان براي اجرا برنامه‌ريزي خواهيم كرد. من بار‌ديگر با صميميت بسيار از تمام دوستاني كه مي‌توانند در زمينه آهنگسازي و نوازندگي فعاليت داشته باشند، دعوت مي‌كنم با اركستر همكاري داشته باشند، اين اركستر براي من نيست؛ نه براي من و نه براي هيچ‌كس ديگر، متعلق به همه مردم ايران و موسيقي است و به همين خاطر تمام اهالي موسيقي بايد تلاش كنند تا اركستر به بهترين شكل ممكن به فعاليت‌هايش ادامه دهد.»
در اين مدت اما بسياري به اين مساله اشاره كرده‌اند كه اركستر همواره كارهاي قديمي را بازخواني و اجرا مي‌كند. فرهاد فخرالديني پاسخ خودش را درباره اين مساله دارد و مي‌گويد: «قطعاتي كه در اين اركستر اجرا مي‌شود، از برترين قطعات موسيقي ملي ما هستند و بايد آن را بارها اجرا و به گوش مخاطبان‌شان رساند. تمام اركسترهاي دنيا همين كار را مي‌كنند. مهم‌ترين اركسترهاي سمفونيك دنيا سال‌هاست كه سمفوني‌هاي بتهوون و باخ و ديگر آهنگسازان را اجرا مي‌كنند، اما كسي به آنها اعتراض نمي‌كند. ضمن آنكه آهنگسازان ما قطعات كمتري در زمينه موسيقي اركسترال ساخته‌اند و به همين خاطر ما محدوديت‌هايي در اين زمينه داريم؛ هرچند كه من بار‌ديگر تاكيد مي‌كنم كه اين اركستر همچنان از آثار آهنگسازاني كه در اين زمينه فعاليت داشته‌اند، استقبال خواهد كرد. ضمن آنكه ما مشغول فراهم آوردن رپرتواري هستيم كه به تدريج در اركستر موسيقي ملي اجرا خواهد شد؛ اما من اصولا اعتقادي به اين مساله ندارم كه هر قطعه تنها بايد يك‌بار اجرا شود، شما به قطعه‌اي مثل « به ياد صياد» توجه كنيد كه 12 سال پيش تنها براي يك‌بار اجرا شده است. اگرچه در همين اركستر با قطعات ديگر مثل «بيا» يا چند قطعه ديگر براي نخستين بار اجرا شده‌اند.»
او همچنين به اين مساله اشاره دارد كه فعاليت‌هاي اين اركستر با اركستر قبلي تفاوت‌هايي خواهد داشت، براي مثال در اين اركستر ديگر سازهاي ايراني حضور نخواهند داشت و به جاي آن نوازندگان سازهاي ايراني به عنوان سوليست در اركستر فعاليت مي‌كنند: «سازهاي ايراني به صورت تكنوازي حضور خواهد داشت تا ظرايف موسيقي ايراني رعايت شود. اين سبب مي‌شود تا تمام توجه مخاطب به ساز ايراني جذب شود، ضمن اينكه سال‌هاست تكنوازي در موسيقي ايراني ناديده گرفته مي‌شود؛ در اين برنامه آقاي «ساكت» به عنوان سوليست تار ما را همراهي مي‌كند؛ اما در آينده بسياري ديگر از تكنوازان برجسته حضور خواهند داشت. براي مثال سعيد ثابت و همچنين استاد محمد اسماعيلي، نوازنده برجسته تمبك در اجراهاي اركستر موسيقي ملي تكنوازي خواهند كرد.»
حالا همچنان بخش مهمي از نوازندگان اركستر موسيقي ملي و سمفونيك با هم مشترك هستند، هرچند كه «فخرالديني» مي‌گويد كه اين اتفاق خوشايندي نيست و بايد نوازندگاني در اركستر موسيقي ملي حضور داشته باشند كه با ريزه‌كاري‌هاي اين موسيقي آشنا باشند، هر چند فعلا امكانات مالي چنين امكاني را در اختيار آنها نمي‌گذارد: «من از روز اول هم گفته‌ام اين دو اركستر موسيقي ملي ايران و سمفونيك تهران داراي دو وظيفه جداگانه هستند و وظايف‌شان يكسان نيست. بنابراين بايد دو اركستر مستقل وجود داشته باشد؛ راهي غير از اين وجود ندارد. من عمرم را در اين راه گذاشته‌ام. الان به خاطر مسائل مالي ما گفته‌ايم باشد نوازنده مشترك داشته باشيم. در اصل حرف من چيز ديگري است كه روز اول هم گفتم و هنوز هم مي‌گويم و اگر 10سال ديگر هم زنده باشم مي‌گويم؛ دو تا اركستر مستقل با برنامه مستقل بايد وجود داشته باشد كه هركدام به برنامه‌هاي خودشان بپردازند.»
حالا در نخستين برنامه اركستر، «سالار عقيلي» و «محمد معتمدي» به عنوان خواننده حضور دارند و اين در حالي است كه از مدت‌ها قبل، اين اميدواري شكل گرفته بود كه «محمدرضا شجريان» نيز بعد از سال‌ها ممنوع‌الكاري به عنوان خواننده در اين اركستر حضور داشته باشد كه حالا بايد اين مساله را منتفي دانست، هرچند «فخرالديني» خودش در اين باره مي‌گويد: «شجريان در افتتاح اركستر ملي با من همكاري داشت و من از خدا مي‌خواهم كه او باز هم بتواند در اركستر ملي برنامه اجرا كند. مي‌دانم نظر باطني او هم همين است.»
اين در حالي است كه هم‌اكنون اركستر سازهاي ايراني نيز افتتاح شده است كه مي‌توان آن را خبر خوبي تلقي كرد.