جنگ به‌كافه‌ها رسيد
يك بلاگر نظامي روس روز يكشنبه در كافه‌اي در سن‌پطرزبورگ كشته شد؛ روسيه يك فعال ضد جنگ و اوكراين را متهم مي‌كند
محمدحسين لطف‌الهي
مقام‌هاي روسي يك فعال ضد جنگ 26 ساله را بازداشت كردند و مدعي هستند كه او در انفجار روز يكشنبه در سن پطرزبورگ كه به كشته شدن ولادلن تاتارسكي، بلاگر نظامي روس منتهي شد، دست داشته است.
وزارت كشور روسيه عصر روز يكشنبه اعلام كرد كه نام داريا ترپووا، زن 26 ساله‌اي را كه به دليل حضور مداوم در اعتراضات ضد جنگ شناخته مي‌شود، به ليست افراد تحت تعقيب خود اضافه كرده است. ساعاتي بعد كميته تحقيق درباره مرگ ولادلن تاتارسكي، بلاگر نظامي اهل روسيه كه به پوشش اخبار مربوط به جنگ اوكراين مي‌پرداخت از بازداشت ترپووا خبر داد.
خبرگزاري تاس در گزارشي مدعي شده است كه داريا ترپووا دقايقي پيش از مرگ تاتارسكي، يك مجسمه حاوي مواد منفجره را به عنوان هديه به تاتارسكي داده و انفجار اين مجسمه باعث مرگ تاتارسكي شده است. هنوز شواهد و مستنداتي درباره اين موضوع از سوي مقام‌ها و رسانه‌هاي روسي ارايه نشده و امكان تأييد مستقل اين ادعاها وجود ندارد.
تاتارسكي به عنوان يك بلاگر طرفدار حمله نظامي روسيه به اوكراين شناخته مي‌شد و در زمان انفجاري كه به مرگ او انجاميد به عنوان مهمان يك گروه جنگ‌طلب به نام «جبهه سايبري Z» در كافه‌اي در سن‌پطرزبورگ حضور داشت.
داريا ترپووا كه به دست داشتن در كشتن تاتارسكي متهم شده در روزهاي ابتدايي حمله نظامي روسيه به اوكراين در اعتراضات ضد جنگ از سوي نيروهاي امنيتي روسيه بازداشت شده بود. تاس نوشته است: «او در روز آغاز عمليات ويژه نظامي در اوكراين در يك تجمع غيرمجاز شركت كرد و چند روز بعد بازداشت شد. بر اساس سوابق دادگاه ترپووا در 9 مارس 2022 بازداشت شده و 10 روز را در زندان سپري كرده است.»
نيروهاي امنيتي روسيه پس از بازداشت ترپووا به خانه او رفته و علاوه بر جست‌وجوي خانه از مادر و خواهر او بازجويي كرده‌اند. بر اساس گزارش رسانه‌هاي روسي، دميتري ريلوف، همسر ترپووا يكي از اعضاي حزب ليبرتارين روسيه بوده اما خود ترپووا ارتباطي با اين حزب سياسي كوچك در روسيه نداشت.
حزب ليبرتارين روز دوشنبه در بيانيه‌اي اعلام كرد كه ترپووا «هيچگاه عضوي از حزب نبوده و بر اساس سوابقي كه در حزب وجود دارد، هيچگاه از طرفداران حزب ليبرتارين هم نبوده است.» در اين بيانيه همچنين تأكيد شده همسر ترپووا كه مدتي است در خارج از روسيه به سر مي‌برد هيچ ارتباطي با عناوين اتهامي داريا ترپووا ندارد و از نيات او آگاه نبوده است.
دميتري ريلوف، همسر ترپووا به اسكاي نيوز گفته است: «هم من و هم او ضد جنگ بوديم و من يقين دارم او هرگز چنين كاري را انجام نمي‌داد. من معتقدم همسرم فريب خورده است. تقريبا اطمينان دارم كه او هرگز نمي‌توانست چنين كاري را به تنهايي انجام دهد. »
كميته ضد تروريسم روسيه ادعا مي‌كند ماموران سرويس ويژه اوكراين و برخي افراد مرتبط با الكسي ناوالني، چهره شناخته شده اپوزيسيون روسيه كه در حال حاضر در زندان به سر مي‌برد در حادثه انفجار منجر به مرگ تاتارسكي درست داشته‌اند.
نزديكان ناوالني به سرعت به اين ادعا واكنش نشان داده و آن را تكذيب كردند. ايوان ژادانوف، يكي از همكاران قديمي ناوالني مي‌گويد: «اين اتهام‌زني يك تلاش مضحك براي طولاني‌تر كردن دوره حبس ناوالني است.» او مي‌افزايد: «احمقانه است كه حتي بخواهيم اين اتهام را تكذيب كنيم. بديهي است كه ما نقشي در اين مساله نداشته‌ايم.»
دميتري پسكوف، سخنگوي كاخ كرملين در نشست خبري روز دوشنبه خود ادعاي كميته ضد تروريسم روسيه را تكرار كرده و گفته است كه اوكراين در پس قتل تاتارسكي قرار داشته است. او همچنين انفجار روز يكشنبه در كافه‌اي در سن پطرزبورگ را يك «حادثه تروريستي» توصيف كرد.
كشورهاي غربي روسيه را متهم مي‌كنند كه با سناريوسازي و طراحي حملات دروغين در درون خاك خود درصدد تشديد حملات عليه اوكراين است. ايالات متحده و اوكراين مدعي شده‌اند كه روسيه مي‌خواهد با اين ابزار زمينه را براي توجيه حمله نظامي به اوكراين فراهم كند و ادعاهاي كرملين پيرامون ارسال قاتلان به روسيه از سوي دولت كي‌يف را به اثبات برساند.
به گفته مقام‌هاي روس، انفجار مذكور علاوه بر يك كشته (تاتارسكي) باعث مجروح شدن دست كم 15 نفر شده است.
مواد انفجاري در يك مجسمه
يكي از شاهدان انفجاري كه به كشته شدن تاتارسكي منجر شد به ريا نووستي گفته است: «اين زن [ترپووا] سر ميز ما نشسته بود. من از پشت سر او را ديدم. وقتي او از جايش بلند شد تا مجسمه را به عنوان هديه به تاتارسكي بدهد، گوشي‌اش را روي ميز ما جا گذاشت و بعد هم در جاي ديگري كنار پنجره نشست.» اين شاهد مي‌افزايد: «آنچه من به ياد مي‌آورم اين است كه مجري اين هديه را به ديگر حاضران نشان داد و تارتارسكي هم آن را به دست گرفت و چند ثانيه به آن نگاه كرد و سپس آن را روي ميز گذاشت. اندكي نگذشته بود كه صداي انفجار آمد، من مي‌دويدم و گوش‌هايم هيچ چيز نمي‌شنيد. مردم در خون غلتيده بودند.»
كانال تلگرامي آسترا پرس هم از يكي از شاهدان نقل كرده است: «همه به سمت در خروجي مي‌رفتند و عجله داشتند كه از منطقه خطر خارج شوند. من آن زن را فقط تا لحظه انفجار ديدم. زماني كه او هديه را به تاتارسكي مي‌داد كاملا شبيه يك انسان عادي بود.»
درباره تاتارسكي
ولادلن تاتارسكي از جنگ در اوكراين حمايت مي‌كرد و از زمان شروع حمله نظامي روسيه به اوكراين كه از سوي مسكو «عمليات ويژه نظامي» خوانده مي‌شد به دليل تحليل‌ها و نظراتش مشهور شد. نام اصلي او ماكسيم فومين است. فومين در سال 2019 يك كانال تلگرامي ايجاد كرد. او به ياد قهرمان رمان «نسل پي» كه ويكتور پلوين، نويسنده مطرح روس آن را نوشته، اسم اين كانال را تاتارسكي گذاشت.
پيش از آن، تاتارسكي كه در شهر ماكيوكا در منطقه دونباس اوكراين به دنيا آمده بود در سال 2014 به جدايي‌طلبان طرفدار روسيه پيوست و در كنار سربازان روس در شرق اوكراين جنگيد. او در تلگرام بيش از نيم ميليون دنبال‌كننده داشت و علاوه بر حمايت از جنگ، به‌شدت از برخي عقب‌نشيني‌هاي ارتش روسيه انتقاد مي‌كرد. او در مه 2022 در گفت‌وگويي با سي‌ان‌ان اعلام كرد كه به هيچ‌وجه منتقد كليت عمليات روسيه در اوكراين نيست و باور دارد مسكو به اهداف خود در اوكراين خواهد رسيد.
انتقادات او از برخي اقدامات ارتش روسيه را مي‌توان نتيجه نزديكي او به گروه شبه نظامي واگنر و اختلافات واگنر و وزارت دفاع روسيه ارزيابي كرد.
تاتارسكي پس از شركت در مراسمي كه پس از الحاق غيرقانوني چهار منطقه از اوكراين (دونتسك، لوهانسك، زاپروژيا و خرسون) به روسيه در كاخ كرملين برگزار شد، شهرتي مضاعف يافت.
بسياري از تحليلگران در روسيه، انفجار روز يكشنبه در سن پطرزبورگ را كه باعث مرگ تاتارسكي شد يادآور بمب‌گذاري در خودروي الكساندر دوگين، متفكر نزديك به ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه مي‌دانند كه به مرگ دختر او داريا دوگينا منجر شد. رسانه‌هاي غربي از الكساندر دوگين به عنوان «راهنماي معنوي» پوتين در حمله به اوكراين نام مي‌برند. داريا دوگينا و تاتارسكي باهم آشنا بودند و علاوه بر موضع‌گيري‌هاي مشابه، چندين بار باهم عكس انداخته بودند.
تاتارسكي در زمان مرگ 40 سال سن داشت. او ساعاتي پيش از مرگ خود در ويديويي از عملكرد گروه شبه‌نظامي واگنر و يوگني پريگوژين رييس اين گروه كه در حال جنگ بر سر تصرف شهر باخموت در شرق اوكراين هستند تقدير كرده بود. پس از مرگ تاتارسكي، پريگوژين در ويديويي كه در باخموت ضبط شده بود پرچمي در دست داشت كه روي آن نوشته شده بود «براي گراميداشت ياد ولادلن تاتارسكي».
ولادلن تاتارسكي از جنگ در اوكراين حمايت مي‌كرد و از زمان شروع حمله نظامي روسيه به اوكراين كه از سوي مسكو «عمليات ويژه نظامي» خوانده مي‌شد به دليل تحليل‌ها و نظراتش مشهور شد. نام اصلي او ماكسيم فومين است. او در هنگام مرگ 40 سال داشت و مرگ او را با بمب‌گذاري منجر به مرگ داريا دوگينا مقايسه مي‌كنند.
داريا ترپووا كه به دست داشتن در كشتن تاتارسكي متهم شده در روزهاي ابتدايي حمله نظامي روسيه به اوكراين در اعتراضات ضد جنگ از سوي نيروهاي امنيتي روسيه بازداشت شده بود. خبرگزاري تاس نوشته است: «بر اساس سوابق دادگاه ترپووا در 9مارس 2022 بازداشت شده و 10 روز را در زندان سپري كرده است.»