آيا رييس فدراسيون اعتراف مي‌كند؟
پايان رويافروشي VAR به ايران نخواهد آمد
علي ولي‌اللهي
تابستان سال گذشته مهدي تاج بعد از يك دوره غيبت به دليل آنچه خودش مشكل قلبي عنوان مي‌كرد به فوتبال بازگشت. او 4 وعده مهم قبل از انتخابات فدراسيون فوتبال داد: ورود VAR، سازماندهي تيم‌هاي ملي، ورود زنان به استاديوم و بستن پرونده‌هاي جنجالي مثل شكايت مارك ويلموتس و البته دريافت مطالبات فوتبال ايران از كنفدراسيون فوتبال آسيا و فيفا. تا همين لحظه كه تقريبا يك‌سال از آن زمان مي‌گذرد هيچ‌كدام از اين 4 وعده عملي نشده‌اند. البته مهدي تاج در اين يك‌سال هرگز دست از رويافروشي به اهالي فوتبال برنداشته و مدام تاكيد دارد همه وعده‌هايش در حال عملي شدن هستند؛ از جمله VAR.
نبود كمك داور ويديويي در ايران فصل گذشته بزرگ‌ترين حاشيه‌هاي ممكن را به وجود آورد و كار به جايي رسيد كه مربيان و بازيكنان با التماس از فدراسيون فوتبال درخواست كردند كه اين تكنولوژي 5 سال پس از نخستين رونمايي در دنيا و در حالي كه همه كشورها از آن بهره‌مند هستند وارد ايران شود. در طول يك‌سال گذشته به تعداد غير قابل شمارشي مهدي تاج، نايب‌رييسان و اعضاي هيات‌رييسه در مورد ورود VAR به ايران حرف زدند و وعده دادند. در تابستان سال گذشته گفتند فصل را با ورود وار آغاز مي‌كنيم. بعد اين وعده رسيد به اواسط نيم فصل اول و در تعطيلات مربوط به جام جهاني. بعد شد نيم فصل و در ادامه گفتند اين فصل كه نمي‌شود! ان‌شاءالله فصل بعد. در اين بين فدراسيون يك بار به صورت جدي از عقد قرارداد با يك شركت خارجي هم صحبت به ميان آورد و گفت قرارداد امضا شده! از لحظه پايان فصل قبل و در حالي كه يك ماه و نيم تا شروع فصل بعد باقي مانده همين روند تكرار ادامه پيدا كرده است. ابتدا گفتند فصل 1403-1402 با VAR برگزار مي‌شود و بعد كه متوجه شدند قطعا اين امر در آغاز فصل امكان‌پذير نيست، اعلام كردند حتما در فصل آينده اين تكنولوژي وارد كشور مي‌شود.
اما جمعه شب بالاخره يك آدم صادق در مجموعه ورزش ايران پيدا شد كه بيايد و با صراحت بگويد خبري از VAR نيست و خيال همه را راحت كند. مهيار عسگريان، سرپرست شركت توسعه و تجهيز در يك برنامه تلويزيوني تاكيد كرد ما نمي‌توانيم به دليل تحريم‌ها با شركت‌هاي خارجي كه لايسنس فيفا را دارند، كار كنيم و در تلاش هستيم از شركت‌هاي دانش‌بنيان داخلي در اين زمينه استفاده كنيم. عسگريان گفت: «ما جلساتي را در زمينه VAR تشكيل داديم. ما در بحث اجراي VAR مشكلي نداريم اما شركت‌هايي كه گواهي يا همان سرتيفيكيت را دارند شركت‌هاي خارجي هستند كه به لحاظ تحريمي ما نمي‌توانيم با آنها همكاري كنيم. جلسات داخلي كه داشتيم دوستان پيشنهاد دادند از شركت‌هاي دانش‌بنيان داخلي استفاده كنيم. با توجه به شرايط فعلي مي‌توانيم شركت‌هاي دانش‌بنيان را به كار بگيريم. فدراسيون ارتباط اين شركت‌ها را با فيفا برقرار كند تا آنها بتوانند آن سرتيفيكيت را بگيرند و بتوانند كمك بدهند. زيرساخت‌هاي خوبي در شركت‌هاي دانش‌بنيان داريم و ان‌شاءالله بتوانيم از آنها استفاده كنيم.»
صحبت‌هاي عسگريان دو بخش دارد: يكي عدم امكان همكاري با شركت‌هاي خارجي و ديگري استفاده از شركت‌هاي دانش‌بنيان داخلي. عسگريان در بخش اول كاملا درست مي‌گويد. شركت‌هاي خارجي مي‌ترسند با ايران همكاري كنند و فدراسيون فوتبال و مهدي تاج هم توانايي حل مشكل را ندارند، اما نمي‌خواهند به صراحت اعلام كنند كه «ما بلد نيستيم و نمي‌توانيم». تاج و دوستانش ترجيح مي‌دهند همين يك‌سال و چند ماه باقيمانده از دوران رياست او هم با همين وعده‌ها به پايان برسد و بعد از آن هم خدا بزرگ است. اما بخش دوم اظهارات عسگريان كاملا اشتباه و غير قابل تحقق است. شركت‌هاي همكار فيفا در زمينه توسعه كمك‌داور ويديويي مشخص هستند و فدراسيون جهاني فوتبال فيفا با هيچ شركت ديگري اجازه نمي‌دهد بدون طي كردن تشريفات وارد اين عرصه شود. حتي فيفا جريمه‌هاي سنگيني براي كشورهايي كه بخواهند به هر نحوي فيفا و شركت‌هاي همكار او را دور بزنند در نظر گرفته است. اينكه گفته شود شركت‌هاي دانش‌بنيان داخلي زيرساخت‌هاي خوبي دارند و باهوش هستند و توانايي ورود دارند بسيار خوب و غرورآفرين است، اما همه مي‌دانند چنين چيزي امكان‌پذير نيست يا دست‌كم چند سال زمان مي‌برد كه يك شركت بتواند فيفا را براي همكاري در زمينه توسعه كمك‌داور ويديويي متقاعد كند.
البته روز گذشته ابتدا علي خسروي، عضو كميته داوران فدراسيون فوتبال تلاش كرد به نوعي فضا را در اين مورد تلطيف كند. او گفت: «اين مشكل بايد حل شود و نبايد به خاطر تحريم همه‌چيز را عقب بيندازيم. در فوتبال تحريم نيستيم و داوران در جام ملت‌هاي آسيا يا ديگر تورنمنت‌ها قضاوت مي‌كنند. شركت توسعه و نگهداري اماكن ورزشي، دل مردم را با اين صحبت‌ها خالي نكند. بهتر است كمك كنيد و دل مردم را خالي نكنيد.»
علي خسروي افزود با انتقاد از اينكه چرا در مورد VAR با سرپرست شركت توسعه و تجهيز مصاحبه شده، گفت: «فدراسيون فوتبال با يكي از شركت‌ها براي حضور سيستم VAR به توافق رسيده است. به جاي اينكه با مهدي تاج و خداداد افشاريان جلسه بگذاريد و كمك كنيد، صحبت از تحريم مي‌كنيد؟ ورزش را نمي‌توان تحريم كرد. اگر ورزش تحريم باشد همه سمت اعتياد مي‌روند. بهتر است همه‌چيز را گردن تحريم نيندازيم. اگر بحث استفاده از شركت‌هاي داخلي است، بايد تقويت شوند. صنعت ايراني در سال‌هاي اخير پيشرفت كرده و استفاده از 4 دوربين، هدست و ... كار سختي نيست. اگر دل بسوزد، كارها انجام مي‌شود.»
ساعاتي بعد هم مهدي تاج به اين مساله و اظهارات عسگريان واكنش نشان داد و اظهارات مبهمي در مورد وي‌اي‌آر مطرح كرد. او گفت: «حتما بحث بومي‌سازي را پيگيري مي‌كنيم. حرف درستي است و موانعي از لحاظ تحريمي داريم. فدراسيون فوتبال از نظر ارتباطي با وجود تحريم‌ها شرايط خوبي دارد. من به دنبال وارد كردن VAR هستم. ما دو سال از پروژه فوروارد به خاطر مشكلاتي كه در فدراسيون فوتبال وجود داشت، استفاده نكرديم. پروژه فوروارد فيفا سهميه‌اي نيست، بلكه بايد پروژه را تعريف كنيم تا فيفا انجام دهد. مي‌خواهيم از پول دو سال پروژه فوروارد استفاده كنيم كه انجام نشده است. در همين راستا در تلاشيم كه با فيفا صحبت كنيم تا به صورت يكجا VAR را از آنها بگيريم، چرا كه چند كشور اين كار را كرده‌اند. با اين حال دوستان بايد بدانند كه موانع ساده‌اي نداريم و موانع خاصي داريم به همين دليل نبايد مانند كشورهاي ديگر به ما نگاه كنند، چرا كه براي واردات و انتقال پول با مشكلاتي روبه‌رو هستيم.» تاج افزود: «ما براي VAR كارگروه مشخصي در فدراسيون داريم كه من هم عضو هستم. ما جلسات خوبي با فيفا داشتيم و نمي‌خواهم به صورت كامل آن را شرح دهم. فيفا در جريان همه مسائل VAR ماست. احتمالا واسطه‌اي كه قرار بود ما را با شركت مدنظرمان لينك كند، حذف شود، چون نوشته‌اند كه به لحاظ تحريمي هر شركتي كه بيش از ۱۲ درصد تجهيزات امريكايي داشته باشد، مشمول تحريم مي‌شود. آن شركت مدنظر نامه‌اي زد كه نمي‌تواند VAR بدهد ولي فيفا وارد عمل شده تا اين مشكل را حل كند. اگر دستگاه‌ها وارد شوند، ورزشگاه‌ها مانع اصلي نيستند، بلكه آموزش داوران مشكل اصلي است، چون زمانبر است. ما در حال رايزني هستيم كه اگر نتوانستيم در داخل ايران آموزش بدهيم به كشور ثالث اعزام كنيم. اگر داوران آموزش ببينند، تجهيز VAR زمانبر نيست.»
با اين حال در همين زمينه پيگيري‌هاي خبرنگار اعتماد از فدراسيون فوتبال نشان مي‌دهد روايت مهيار عسگريان بيشتر از صحبت‌هاي خسروي و تاج كه تاكيد دارند مشكل خاصي وجود ندارد منطبق بر واقعيت است. طبق اطلاعات به دست آمده از منابع داخل فدراسيون فوتبال مشخص شده كه هيچ‌كدام از اركان مديريتي فدراسيون فوتبال باور ندارند كه فصل آينده تكنولوژي كمك‌داور ويديويي وارد ايران مي‌شود و اقدام عملي خاصي هم براي آن انجام نشده است. به بيان ديگر همه مديران فدراسيون پذيرفته‌اند كه نمي‌توانند در اين زمينه از تحريم‌ها عبور كنند. يعني برخلاف اظهارات تاج كه مي‌گويد مشكل اصلي آموزش داوران است، اتفاقا بزرگ‌ترين مشكل تحريم‌ها و ورود تجهيزات است.
در اين شرايط صحبت‌هاي پوپوليستي علي خسروي در مورد اينكه تحريم بايد شكسته شود و مشكل خاصي نيست و اگر فرد دلسوزي باشد مساله حل مي‌شود تغييري در وضعيت به وجود نمي‌آورد. همين‌طور حرف‌هاي مبهم رييس فدراسيون در مورد پروژه فوروارد و واسطه‌اي كه حذف شده و بومي‌سازي كمك داور ويديويي!
مهدي تاج و دوستانش يك‌سال تمام به مردم رويافروشي كردند و حالا يك نفر خارج از مجموعه خودشان با صراحت اعلام كرده خبري از تحقق وعده‌ها نيست. اين همان چيزي است كه تاج بايد يك‌سال قبل صادقانه با مردم در ميان مي‌گذاشت يا دست‌كم طي اين مدت به آن اعتراف مي‌كرد، اما نه تنها اين كار را نكرد كه هنوز هم ترجيح مي‌دهد بگويد به زودي همه‌چيز درست خواهد شد!