زادروزت مبارك آقاي جوكار
فاطمه باباخاني
در ميانه ايستاده است، نه در آن سن و سالي كه بتوان مشابه هوشنگ ضيايي يا بيژن فرهنگ دره‌شوري يا بهمن ايزدي يك خان كنار نامش گذاشت و بشود هومن خان و نه آن‌قدر جوان كه بتوان به نام كوچكش خواند و يك هومن خالي گفت. يعني انگار به دهان نمي‌چرخد كه يك هومن خالي بگويي! برخي مي‌گويند آقاي جوكار، گروه ديگري مهندس جوكار، البته آنها كه سن و سال بيشتري دارند و استخوان در حوزه حفاظت از محيطزيست و حيات‌وحش خرد كرده‌اند همان هومن صدايش مي‌زنند، در نوشتن روزنامه كه نه مي‌شود مهندس را زياد به كار برد يا آقا را كنار اسم گذاشت به ناچار مجبوريم بگوييم هومن يا هومن جوكار!
تا پيش از بازداشت گرچه شخصيتي شناخته شده بود، اما جامعه غير محيط‌زيستي كمتر او را مي‌شناخت، همچنان كه بسياري از بزرگان محيطزيست و كارشناسان برجسته حيات‌وحش شناخته شده نيستند. هومن جوكار هم به دنبال شهرت نبود، كارش را انجام مي‌داد و هر جا كه نياز به كمك او بود، حاضر مي‌شد. فرق نمي‌كرد انجمني در يزد از او درخواست كند يا انجمني در شاهرود! هر كسي هر جا كارش گير مي‌افتاد سراغ او را مي‌گرفت، به دفترش مي‌رفت و ساعت‌ها برايش حرف مي‌زد و او گوش مي‌داد. عنوانش كه مدير يك پروژه بين‌المللي براي حفاظت از يوز بود گرچه بزرگ بود، اما او هيچ‌وقت گير اين اسم نيفتاد كه بايد جايي دور از
دسترس باشد.
نه ما كه يك انجمن كوچك محلي بوديم بلكه بسياري ديگر از محيط‌بان گرفته تا كارشناس و محلي‌ها شماره‌اش را داشتند و از او مي‌خواستند كارشان را راه بيندازد، جواب او هميشه آري بود. حق ماموريت‌هايي كه مي‌گرفت را براي كمك به ديگران واريز مي‌كرد، يك بار كه به منطقه رفت و كفش فرسوده محيط‌بان را ديد، در اهداي كفشش كه درباره خريد آن وسواس زيادي هم به خرج داده بود، ترديد نكرد. چهارم بهمن 1396 اگر محيط‌زيستي‌هاي بيشتري مي‌‌دانستند كه او گرفتار شده قطعا واكنش نشان مي‌دادند همان‌طور كه سال‌ها بعد يعني در ششم مرداد 1400 كه پدر او در بيمارستان بود بيش از ۱۴۰۰ نفر از متخصصان محيطزيست، هنرمندان و روزنامه‌نگاران، فعالان مدني و علاقه‌مندان به طبيعت در نامه‌اي خطاب به رييس قوه قضاييه خواستار اعطاي مرخصي به هومن جوكار شدند.
هومن جوكار در فاصله چهارم بهمن 1396 تا زمان نگارش اين يادداشت يعني هزار و 934 روز بعد از بازداشتش در 15 مهر 1402 روزهاي سخت كم نداشته است. با اين حال چه كارشناسان اين پرونده، چه زندان‌بانان، چه مسوولان زندان و هم‌سلولي‌هايش همه احتمالا مي‌پذيرند آنچه درباره شخصيت او گفته شد، بدون ذره‌اي اغراق است. چند روز ديگر يعني 22 مهر سالروز تولد هومن جوكار مي‌شود، او كه فخر محيطزيست ايران است. ما اميدواريم به اينكه زودتر او را در جمع فعالان اين حوزه ببينيم و آرزوي‌مان ديگر آزادي او و همسر و دوستانش نباشد.