چرا مربيان قهرمان ايران در كشورهاي عربي اخراج مي‌شوند؟
فرهاد مجيدي مثل برانكو، آنجا مثل اينجا نيست!
علي ولي‌اللهي
روز گذشته فرهاد مجيدي، سرمربي اتحاد كلبا در امارات از سمت خود بركنار شد. تصميم باشگاه اماراتي بعد از شكست اين هفته مجيدي و شاگردانش صورت گرفت. اتحاد كلبا با اين شكست به رده يازدهم جدول 14 تيمي ليگ امارات سقوط كرد. با سه برد، چهار تساوي و هشت شكست در 15 بازي! با چهار باخت و يك تساوي در 5 بازي اخير!
اخراج مربي ايراني كه دو سال پيش استقلال را بدون باخت در ليگ به مراتب سنگين‌تر ايران قهرمان كرد، اتفاق عجيب و تا حدي منفي است و وقتي آن را مي‌گذاريم كنار ناكامي ديگر مربي قهرمان ايران يعني برانكو در ليگ عربستان متوجه مي‌شويم كه يك جاي كار ايراد دارد.
فرهاد مجيدي به عنوان قهرمان ايران راهي ليگ امارات شد. اين يكي از معدود صادرات مربي ايران در تمام ساليان گذشته بود كه اهالي فوتبال را اميدوار كرد به پيشرفت مربيان داخلي. مجيدي سال اول در اتحاد نتايج بدي نگرفت ولي در فصل دوم اوضاع اصلا براي او خوب پيش نرفت و در نهايت روز گذشته كنار گذاشته شد. اتفاقا بايد گفت كه بر اساس سنت هميشگي تيم‌هاي عربي حوزه خليج‌فارس فرصت خوبي در اختيار مجيدي قرار گرفت تا بتواند به روند خوب برگردد، اما موفق نشد. اين درحالي است كه اگر مديران اتحاد مي‌خواستند به شيوه هميشگي‌شان عمل كنند مجيدي زودتر راهي درهاي خروج باشگاه مي‌شد.
عين همين اتفاق براي برانكو ايوانكوويچ رخ داد. سرمربي موفق پرسپوليس بعد از سه قهرماني در ليگ برتر، يك حضور در فينال ليگ قهرمانان آسيا و يك نيمه‌نهايي آسيا راهي الاهلي عربستان شد، اما او خيلي زودتر از مجيدي از سمتش كنار رفت. پرفسور كه ليگ ايران را مثل موم در دست داشت و راه قهرمان شدن در آن را از بر بود اصلا نتوانست با فوتبال عربستان كنار بيايد و زودتر از انتظار مجبور به ترك تيم عربستاني شد. برانكو در تيم بعدي‌اش يعني تيم ملي عمان هم حتي ناموفق بود و در همين جام ملت‌ها بعد از ناكامي در رساندن تيمش به دور حذفي در ميان انبوهي از انتقادات رسانه‌هاي عماني اخراج شد. برانكو بعد از اين دو ناكامي هدايت تيم ملي چين را برعهده گرفت.
استقلالي‌ها بعد از اخراج برانكو مي‌گفتند حالا مشخص شد او چطور در ايران نتيجه مي‌گرفته. كنايه از اينكه داوران يا مقامات از او حمايت مي‌كردند وگرنه نبايد اين‌قدر زود اخراج مي‌شد. عين همين جملات را اين روزها هواداران پرسپوليس در مورد قهرماني استقلال و فرهاد مجيدي مي‌گويند. اينكه حالا عيار مجيدي مشخص شده و چيزهايي از اين دست.
اما جدا از اين كل‌كل‌ها كه ارتباط چنداني با فوتبال ندارد بايد اين اتفاق را با ديد كارشناسي مورد بررسي قرار داد: چرا مربيان موفق ليگ ايران در ليگ‌هاي حاشيه خليج‌فارس نه تنها موفق نيستند كه كاملا شكست خورده مي‌شوند؟ آيا سطح ليگ ايران اين‌قدر از ليگ‌هاي كشورهاي اطراف پايين‌تر آمده؟ يا نوع فوتبال در ليگ ايران با ليگ‌هاي عربستان و قطر و امارات متفاوت است؟ شايد هم مساله برمي‌گردد به حمايت هواداران و فضايي كه حاكم است؟
اگر ملاك كيفيت ليگ را نتايج تيم‌هاي ايران و كشورهاي عربي حوزه خليج‌فارس در آسيا بدانيم، تا حدودي مي‌توان گفت كه سطح ليگ كشورمان از كشورهاي اطراف در حال عقب افتادن است. اما اين عقب‌افتادگي هنوز آن‌قدر بزرگ نيست كه عنصري تاثيرگذار درنظر گرفته شود؛ لااقل به تنهايي. در عين حال بايد اعتراف كرد كه شرايط در ليگ ايران با كشورهاي اطراف تفاوت دارد. ليگ ايران يك ليگ فيزيكي و دفاعي است كه در آن گل‌هاي كمي رد و بدل مي‌شود. در ايران زمين‌ها عمدتا بي‌كيفيت هستند و مربيان كمي به بازي روي زمين علاقه نشان مي‌دهند. در ايران جز تيم‌هاي مدعي ساير تيم‌ها معمولا براي كسب تساوي به ميدان مي‌روند و اين راه را بهترين مسير براي بقا در ليگ مي‌دانند. در ليگ‌هاي امارات و قطر و عربستان شرايط متفاوت است. بازي‌ها بازتر است. گل‌هاي بيشتري رد و بدل مي‌شود و فوتبال روي زمين ارجحيت دارد. با اضافه شدن چهره‌هاي سرشناس پا به سن گذاشته در اين كشورها سطح فني مسابقات بالاتر رفته و تيم‌ها شكل فوتبال متفاوتي را ارايه مي‌كنند.
همين فرهاد مجيدي و برانكو را درنظر بگيريد. برانكو در آخرين فصل قهرماني‌اش در ايران و مجيدي در فصلي كه آبي‌ها را به سكوي نخست رساند بيشترين برد يك بر صفر را به ثبت رساندند. يحيي گل‌محمدي هم در مسير قهرماني‌هايش بردهاي يك بر صفر زيادي كسب كرد. همين فصل جواد نكونام با بردهاي اقتصادي يك بر صفر به سوي قهرماني پيش مي‌رود. اما اين حربه در ليگ‌هاي كشورهاي عربي جواب نمي‌دهد. تيم اتحاد كلبا در 15 بازي 29 گل دريافت كرده است. تقريبا دو گل در هر بازي! جالب اينكه تيم صدرنشين فعلي امارات هم در 14 بازي، 15 گل خورده است! شباب الاهلي تيم سوم جدول با 14 گل خورده بهترين خط دفاعي ليگ امارات را در اختيار دارد. اين درحالي است كه استقلال فرهاد مجيدي در فصل قهرماني در 30 بازي تنها 10 گل خورده بود.
نداشتن حمايت هواداران كه بعد از يكي، دو هفته نتيجه نگرفتن پشت تيم بايستند، شرايط متفاوت ليگ و پايين آمدن نسبي كيفيت ليگ ايران از جمله دلايلي است كه مي‌توان براي نتيجه نگرفتن مربيان موفق ليگ ايران در خارج از كشور درنظر گرفت. آيا اين بدان معناست كه مسير لژيونر شدن مربيان داخلي تنگ خواهد شد؟ بايد منتظر ماند و ديد.