پيامدهاي يك ترور
محمود فاضلي
ترور رابرت فيتسو، نخستوزير اسلواكي كه در ۱۵ ماه مه۲۰۲۴ در شهر هندلوا در مركز اسلواكي بهوقوع پيوست، اروپا را شوكه كرد. نخستوزير اسلواكي كه هنگام ترك جلسه دولت مورد اصابت گلوله قرار گرفت تحت يك عمل جراحي ديگر قرار گرفت. وي با هدف پاكسازي بافتهاي مرده تحت عمل جراحي 2 ساعته ديگري قرار گرفت و همچنان در بخش مراقبتهاي ويژه (ICU) بيمارستان بستري است. انتظار ميرود كه اين جراحي، احتمال بهبود او را افزايش دهد. روز دوشنبه پس از برگزاري كميسيون پزشكي تصميم براي انتقال وي به براتيسلاوا گرفته خواهد شد. اگرچه وي بعد از عمل جراحي به هوش آمده ولي وضعيت سلامتش با ترديدهايي روبهرو است. وي با چهار گلوله كه به شكم وي اصابت كرد، ترور شد. بلافاصله ۱۲ نفر از محافظان فيتسو غافلگير شدند. ويديوي بعد از ترور نشان ميدهد محافظان او در پشت نردههايي كه فيتسو قصد داشت مردم را ملاقات كند، افراد محافظ را مستقر نكرده بودند. در نزديكي محل سوارشدن فيتسو هم خودروي آمبولانس براي موقعيتهاي بحراني حضور نداشت و محافظان بعد از سوار كردن او به خودرويي معمولي، پيكر غرق به خونش را به محل ديگري براي انتقال به بيمارستان با هليكوپتر بردند. مظنون فردي ۷۱ساله به نام «يوراي سينتولا» است كه به قتل عمد نخستوزير اسلواكي متهم شده است. اين فرد شاعر بوده و در يك انجمن ادبي عضويت داشته است. ماتوس شوتاج استوك، وزير كشور، اين حادثه را تلاشي با انگيزه سياسي ميداند. يوراي بلانار وزير خارجه اسلواك ضمن تشكر از ابراز همدردي رهبران كشورهاي جهان درخصوص اين ترور اعلام كرد كه وزارت خارجه پيامهاي حضوري، تلفني و كتبي بيشماري حاوي ابراز همدردي با نخستوزير اسلواك ازسوي روسايجمهور، نخستوزيران، وزراء، نمايندگان پارلماني و مقامات سياسي، ديپلماتهاي خارجي، سفارتخانهها، مقامات عاليرتبه، دبيركلها و كميسرها از سازمانهاي بينالمللي از بيش از 77 كشور جهان دريافت كرده است كه شمار آنان در حال افزايش است. از ابراز انسانيتها و پيش از همه حمايتها از نخستوزير و نيز كشور اسلواك تشكر و قدرداني ميكنم. فوقالعاده قدردان محكوم كردن اين اقدام شنيع توسط مقامات مختلف از سراسر قارههاي جهان هستيم. چنين حملهاي به دموكراسي اسلواك تهديدي بالقوه براي همه دموكراسيها در جهان تلقي ميگردد، بهويژه در چنين لحظات سختي كه نخستوزير در آن بهسر ميبرد بيشتر قدردان اين انسجام مستحكم در بروز حس همبستگي هستيم. پتر پلگريني رييسجمهور منتخب آينده اسلواك در مصاحبه تلويزيوني با شبكه TA3 اظهار داشت: براي تروركنندهها، تروريستها و آناني كه تهديد به بمبگذاري ميكنند اين پيام داده شود كه نميتوانند اختلالي در اداره كشور بهوجود آورند. در غير اين صورت آنرا به عنوان دستورالعملي براي مختل كردن امور كشور بهكار ميبرند. جلسات علني پارلمان در پي وقوع ترور عليه نخستوزير اسلواك تا روز سهشنبه 21 مه2024 برگزار نميشوند. وي همچنين درخصوص جلسات هيات دولت اعلام كرد تشكيل كابينه دولت نشان ميدهد كه قادر به ادامه اداره كشور ميباشد و هراسي از ترور نخستوزير به دل راه نميدهد. با حضور متهم، بازرسي و تفتيش چند ساعته از منزل ضارب نخستوزير اسلواك در شهر لويتسه واقع در استان نيترا توسط ماموران آژانس ملي جنايي (NAKA) صورت گرفت. لوبومير سولاك رييس سازمان پليس اسلواك نسبت به افزايش تهديدات در فضاي مجازي هشدار داد و خبر از پيگردهاي قضايي چندين مورد تاييد اقدام ترور در فضاي مجازي توسط پليس داد. جلسه فوقالعاده شوراي امنيت ملي و هيات دولت نيز برگزار گرديد و وزير كشور خبر از افزايش اقدامات حافظتي از مقامات دولتي، نمايندگان پارلمان و رسانههاي كشور داد. به زودي ديدار مشترك زوزنا چپوتووآ رييسجمهور كنوني اسلواك بههمراه پتر پلگريني رييسجمهور منتخب آينده كشور با سران احزاب ائتلاف حاكم و نيز اپوزيسيون در كاخ رياستجمهوري صورت خواهد گرفت. بيانيه مشتركي نيز درخصوص ارزشها و اجتناب از خشونت توسط چپوتووآ و پلگريني در دست تنظيم ميباشد كه در اين ديدار به امضا خواهد رسيد. اين ديدار در راستاي تلاشهاي مشترك رييسجمهور كنوني و آينده اسلواك جهت آرامش بخشيدن به اوضاع داخل كشور در پي اين ترور برگزار ميشود. «اشتفانهارابين» يكي از نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري اخير اسلواك اعلام كرد بايد خواستار انحلال حزب ليبرال اپوزيسيون اسلواك ترقيگرا (PS) شد كه به كمك حزب اسلواك (اولانوي سابق) بار مسووليت سياسي اوضاع حاكم فعلي را به دوش ميكشد و زمان آن فرارسيده است كه تكليف رسانههاي عمومي و عوامل خارجي در نهادهاي غيردولتي مشخص شود. به اعتقاد وزير اسبق دادگستري و رييس اسبق ديوانعالي اسلواك و شوراي قضايي كشور، مسووليت ترور نخستوزير بر دوش روزنامهنامهنگاران سياستزده، دلقكهاي ترقيگرا و اپوزيسيون سياسي است كه مدام به تحميق عموم با موضوعات جعلي و كشاندن آنان به ميادين شهرها ميپردازند. لوبوش بلاها نايبرييس پارلمان نيز پس از ترور نخستوزير بعد از جلسه فوقالعاده شوراي امنيت ملي اسلواك با لحن كمي معتدلتر با اشاره مجدد به اپوزيسيون و رسانهها اعلام كرد كه بايد از همه اقشار در جامعه بخواهيم كه آرامش خود را حفظ نمايند، چراكه هيجانات زيادي احساس ميشود. بايد اوضاع امنيت را در كشور سامان داده و آرام كنيم. رسانههاي منتقد حزب SMER نيز بايد تأمل كنند. نفرت پراكني بايد متوقف شود. اپوزيسيون بايد از ادبيات و الفاظ معتدلتري استفاده كند. ما مبدل به سيبلهاي هدف بزرگي شدهايم. نميتوانيم اجازه دهيم تا كسي كه نظر متفاوتي نسبت به ديگران دارد، از حضور در خيابان بهراسد. بهزودي اولين جلسه دادگاه ويژه جزايي درخصوص پرونده اين ترور برگزار خواهد شد. در صورت محكوم شدن متهم در دادگاه، مجازات حبس 25 الي حبس ابد در انتظار او خواهد بود.
تحليلگر مسائل بينالملل