11 سپتامبر تاريخي اين‌بار
براي اوباما
راي‌گيري در مجلس نمايندگان امريكا
درباره برجام احتمالا
فردا برگزار مي‌شود
گروه ديپلماسي|راهپيمايي براي مخالفت با توافق هستهاي با ايران. رقباي جمهوريخواه حزب حاكم در ايالات متحده روز گذشته را به راهپيمايي در واشنگتن عليه برنامه جامع اقدام مشترك گذراندند. چهره‌هاي جنجالي اين حزب نظير سارا پالين، دونالد ترامپ و سناتور تد كروز در حالي كه كنگره امريكا 7 روز ديگر تا اعلام نتيجه در خصوص برجام فرصت دارد به خيابان‌هاي واشنگتن آمدند تا با صداي بلند اعلام كنند كه مخالف امتيازهايي هستند كه به قول آنها در سايه مذاكرات هستهاي به ايران داده شده است. سارا پالين كه در جريان انتخابات رياست‌جمهوري امريكا در سال 2008 ميلادي از سوي جان مك كين، كانديدا جمهوريخواهان به عنوان معاون اول خود اعلام شده بود در صفحه فيس بوك خود يك پست نوشته و در آن تاكيد كرده است كه بايد مانع از توافقي با ايران شد كه باراك اوباما آن را هدايت كرده و پيش برده است. علاوه بر سارا پالين، ترامپ و كروز و هشت عضو جمهوريخواه كنگره هم در اين راهپيمايي كه جنبش
Tea party آن را سازمان‌دهي كرده است شركت كردند. مسوول برگزار‌كننده اين راهپيمايي كه از بنيانگذاران جنبش تي‌پارتي است در بيانيه‌اي كه در اين خصوص منتشر كرده دولت اوباما را متهم كرده است كه مانع از بررسي برجام در كنگره با اسم معاهده شده و به همين دليل قانون اساسي اين كشور را زير پا گذاشته است. وي در اين بيانيه ادعا كرده است كه رييس‌جمهور امريكا با اين توافق امنيت ملي امريكا و متحدان اين كشور در خاورميانه را زير سوال برده است. پيش از برگزاري اين راهپيمايي كه محل آن خيابان‌هاي منتهي به كاخ سفيد اعلام شده دونالد ترامپ، نامزد تندروي جمهوريخواهان در تازه‌ترين اظهارات خود اعلام كرد در صورتي كه به عنوان رييس‌جمهور امريكا انتخاب شود، مجددا با ايران درباره برنامه هستهاي وارد مذاكره مي‌شود. «دونالد ترامپ» غول ميلياردر املاك و مستغلات و نامزد پيشرو جمهوريخواهان در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا طي يادداشتي در روزنامه امريكايي «يو اس‌اي تودي» تاكيد كرد كه اگر رييس‌جمهور امريكا شد مجددا با ايران درباره برنامه هستهاي وارد مذاكره مي‌شود. ترامپ در اين خصوص نوشت: اگر مجبوريم تا زمان سوگند رييس‌جمهور بعدي امريكا منتظر بمانيم تا مجددا سراغي از اين توافق تسليحات هستهاي بگيرد، بهتر است كه رييس‌جمهوري بعدي امريكا فردي باشد كه شيوه مذاكره را بداند و كسي باشد كه بهترين كار را براي امريكا انجام دهد. وقتي به عنوان رييس‌جمهور انتخاب شوم، درست بعد از آنكه بتوانم خيلي سريع زندانيان امريكايي خود را آزاد كنم، مجددا با ايران وارد مذاكره مي‌شوم و از كنگره مي‌خواهم تحريم‌هاي جديدي را تحميل كند تا ايران را از داشتن قابليت حمايت از تروريسم در سراسر جهان بازدارد. به گزارش پايگاه «هيل» از پايگاه‌هاي وابسته به كنگره امريكا، پيش‌بيني مي‌شود كه مجلس نمايندگان امريكا روز جمعه 11 سپتامبر همزمان با سالگرد حمله تروريستي القاعده به خاك امريكا در سال 2001 ميلادي در خصوص قطعنامه رد توافق هستهاي با ايران راي‌گيري كند. به نظر مي‌رسد كه بررسي برجام درمجلس نمايندگان كه با بازگشت قانونگذاران از تعطيلات ماه آگوست از روز چهارشنبه عصر آغاز شده است تا پايان هفته ميلادي كه روز جمعه است ادامه پيدا كند. برنامه از پيش اعلام شده اين بوده است كه قانونگذاران مجلس نمايندگان در مدت سه روز 11 ساعت در خصوص برجام گفت‌وگو كنند. تحليلگران امريكايي مي‌گويند كه راي به برجام در حقيقت مهم‌ترين تصميم در حوزه سياست خارجي امريكا در چند سال گذشته است. پيش‌بيني مي‌شود كه اعلام نتيجه راي قانونگذاران مجلس نمايندگان به روز جمعه 11 سپتامبر منتهي شود؛ روزي كه برابر است با سالگرد حمله تروريستي به خاك امريكا. هيل در اين خصوص مي‌نويسد: به نظر مي‌رسد كه جمهوريخواهان مجلس نمايندگان مي‌خواهند براي به تصوير كشيدن ادعاي خود مبني بر حمايت ايران از جريان‌هاي تروريستي در اين روز راي خود را اعلام كنند. البته يك عضو جمهوريخواه كنگره هم به هيل گفته است كه شايد در روز جمعه اين راي نهايي نشود اما احتمال نهايي شدن آن در اين روز هم زياد است. هنوز مشخص نيست كه مجلس سنا چه روزي به اين قطعنامه راي خواهد داد. در حال حاضر رهبر اقليت‌هاي دموكرات و اكثريت‌هاي جمهوريخواه در سنا در خصوص نحوه برخورد سناتورها با برجام با يكديگر اختلاف‌نظر دارند. در حال حاضر 42 سناتور موافقت خود را با برجام اعلام كرده‌اند و اين به آن معناست كه حتي در شرايط مخالفت كنگره با برجام هم باراك اوباما مي‌تواند با وتوي خود عملا توافق هستهاي با ايران را نجات دهد. با اين همه درحالي‌كه 42 سناتور امريكايي حمايت خود را از برجام رسما اعلام كرده‌اند، برخي از آنها درباره حمايت از ترفند اطاله بررسي يا همان فيلي باستر مردد هستند. در حال حاضر به نظر مي‌رسد كه شانس دموكرات‌ها براي جلوگيري از راي‌گيري در مورد اين قطعنامه و بي‌نياز كردن باراك اوباما از استفاده از حق وتو بيشتر شده است. هري ريد، رهبر اقليت سنا مدافع استفاده از ترفند فيلي باستر است اما گفته مي‌شود كه برخي از اين سناتورها مخالف جلوگيري از راي‌گيري هستند و مي‌خواهند اين روند با وجود نمادين بودن، طبق برنامه پيش رود. در مجلس سناي امريكا حداقل 60 سناتور بايد مخالفت خود را با فيلي باستر اعلام كنند تا مانع از روند بلوكه شدن بررسي برجام شوند.
هيلاري كلينتون در برابر ديك چني
همزمان با رژه مخالفان توافق و البته مخالفان اوباما در واشنگتن، هيلاري كلينتون يكي از نامزدهاي دموكرات‌ها در انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 امريكا در حمايت از برجام سخنراني كرد. پيش از برگزاري اين نشست سي بي‌اس در گزارشي پيش‌بيني كرد كه هيلاري كلينتون در اين سخنراني از برجام و رويكرد اوباما در مذاكرات هستهاي با ايران حمايت كند اما همچنان لحن محافظه‌كارانه خود را هم حفظ كند. كلينتون در اين سخنراني تاكيد كرد كه توافق هستهاي با ايران قدم نخست در مسير عادي‌سازي رابطه با اين كشور نيست. علاوه بر اين بخش اعظمي از سخنان هيلاري كلينتون هم به اسراييل و تامين امنيت اين رژيم اختصاص يافت. كلينتون در اين خصوص گفت: من از اين توافق به عنوان استراتژي بزرگ‌تري در مواجهه با ايران حمايت مي‌كنم. تنها بله گفتن به اين توافق كافي نيست. بايد بله بگوييم و همچنين با قدرت تمام آن را اجرايي هم كنيم. همچنين بايد استراتژي كلان‌تري براي مقابله با رفتار ايران در منطقه هم تعريف كنيم. سي‌بي‌اس در ادامه اين گزارش مي‌نويسد: هيلاري كلينتون مدتي از عمر حرفه‌اي خود را صرف تشديد تحريم‌هاي ايران در زمان حضور در راس هرم وزارت امور خارجه كشورش كرده است. كلينتون پيش از اين اعلام كرده بود كه امريكا همچنان به تامين امنيت اسراييل متعهد است و اعتقاد دارد كه بايد به تقويت سيستم دفاعي و موشكي اسراييل پرداخته شود. كلينتون در زمره كانديداهاي رياست‌جمهوري است كه بيشترين موضع‌گيري‌ها را در خصوص برنامه هستهاي ايران و ديگر ابعاد رابطه با تهران داشته است. پيش از اين وي گفته بود تا زماني كه تك‌تك شهروندان امريكايي محبوس در ايران به امريكا بازنگردند از پاي نخواهد نشست. وي همچنين خواهان افزايش حضور نظامي امريكا در منطقه به‌خصوص اطراف تنگه هرمز شده است. وي همچنين تاكيد داشته كه امريكا براي مهار ايران بايد با دوستان و متحدان خود در منطقه ارتباط تنگاتنگي داشته باشد. در يك ماه و نيم گذشته همزمان با تشديد حملات چهره‌هايي چون ديك چني به توافق، هيلاري كلينتون به كمك هم‌حزبي خود در كاخ سفيد آمده است.
نشست محرمانه در عمان به توافق ژنو منتهي شد
كلينتون در نطق ابتدايي اين نشست در بروكينگز گفت: حالا كه وضعيت توافق در كنگره مشخص شده است، بايد بگويم كه اجراي توافق، مهار ايران و عوامل آن و همچنين تقويت متحدان‌مان در منطقه، برنامه من پس از رياست‌جمهوري است. وي به روند شكل‌گيري مذاكرات هستهاي هم اشاره كرد و گفت: در سال 2012 واشنگتن به سلطان قابوس پادشاه عمان پيام داد كه خواستار مذاكره با تهران است. به گفته كلينتون، پس از آنكه ترتيبات لازم براي برقراري آن مذاكرات انجام شد، گفت‌وگوهاي محرمانه‌اي با حضور بيل برنز و جيك ساليوان، مقامات وقت وزارت خارجه امريكا با طرف ايراني در عمان صورت گرفت. همان مذاكرات بود كه نهايتا به شكل‌گيري توافق موقت ايران و 1+5 در ژنو منجر شد. وزير خارجه سابق امريكا در ادامه به نمايندگان كنگره توصيه كرد از برجام حمايت كنند و افزود: بدون توافق، ما نظارتي بر برنامه هستهاي ايران نخواهيم داشت، اما با اين توافق ما دسترسي‌اي بي‌سابقه به برنامه هستهاي آنها خواهيم داشت و بر تمام ابعاد آن نظارت خواهيم كرد. اگر توافق را رد كنيم، اين ما خواهيم بود كه مقصر شناخته خواهيم شد، نه ايران. آن وقت ايران مي‌تواند بدون هرگونه محدوديتي برنامه خود را پي بگيرد. وزير امور خارجه سابق امريكا در ادامه افزود: بايد پس از توافق، امريكا آماده سه سناريو از سوي ايران باشد. اولا وي مدعي شد كه ممكن است ايران براي فريبكاري و حقه زدن در جريان اجراي توافق، تلاش كند.
ثانيا به ادعاي او ايران ممكن است منتظر بماند تا پس از 15 سال كه برخي محدوديت‌هاي برجام پايان مي‌يابد، برنامه سابق خود را پي بگيرد و ثالثا احتمال دارد كه ايران حمايت خود از متحدان منطقه‌اي‌اش را افزايش دهد. او سپس به تشريح بخشي از راهبرد خود براي مقابله با ايران پرداخت. وي گفت: « من به تقويت تعهدمان به اسراييل خواهم پرداخت، از جمله سنت حفظ دست بالاي نظامي اسراييل در منطقه. همچنين براي تقويت سامانه‌هاي ضدموشكي اسراييل و سامانه‌هاي كشف تونل‌هايي كه ممكن است براي اقدامات تروريستي يا ترور مورد استفاده قرار گيرند، تلاش خواهم كرد. به گفته كلينتون، او محدوديت‌هاي تسليحاتي عليه ايران و سوريه را نيز تشديد مي‌كند.
ترفند جديد جمهوريخواهان براي توقف برجام
آسوشيتد پرس نيز در تازه‌ترين گزارش خود از وضعيت برجام در كنگره و رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري 2016 امريكا به باقي ماندن حدود يك سال از عمر حضور اوباما در كاخ سفيد اشاره كرده و مي‌نويسد: بخش اعظمي از مسووليت تقويت توافق به دولت بعدي امريكا محول خواهد شد و به همين دليل اين مساله به يكي از اصلي‌ترين محورهاي مورد بحث در رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري در امريكا بدل شده است. جمهوريخواهان از نقدهايي كه به برجام وارد مي‌دانند براي كوبيدن دموكرات‌ها استفاده مي‌كنند. هرچند كنگره امريكا با احتساب 42 راي موافق سناتورها به برجام از سد كنگره عبور خواهد كرد اما برخي نظرسنجي‌ها در داخل امريكا نشان مي‌دهد كه ميزان حمايت افكار عمومي از برجام به نسبت اواسط جولاي افول داشته است. گفته مي‌شود برخي جمهوريخواهان براي متوقف كردن برجام در كنگره بهانه تازه اي يافته‌اند.به گزارش فارس، جمهوريخواهان مي‌خواهند توافق طبقه بندي شده ميان ايران و آژانس انرژي اتمي را به بهانه اي براي به تعويق انداختن راي‌گيري درمورد توافق تبديل كنند.اين مخالفان با استناد به بندي از قانون نظارت برتوافق هستهاي كه دولت امريكا را ملزم به ارائه متن و توافقات جانبي آن مي‌كند، مي‌گويند با توجه به اينكه سند محرمانه بين ايران و آژانس در اختيار كنگره قرار نگرفته، عملا دوره 60 روزه بررسي توافق هنوز آغاز نشده است.