پازل تربيت
شهين‌دخت‌ميان‌دشتي٭
تربيت يك اتفاق نيست، آموزش يك رويداد مقطعي و موضوعي نيست، آموزش و پرورش محدود به يك دوره نيست بلكه فرآيند طولاني و پيچيده‌اي است كه همچون قطعات يك پازل از نخستين روزهاي تولد در كنار يكديگر گذاشته مي‌شود تا سرشت و سرنوشت يك فرد را شكل دهد.
نخستين قطعات تربيتي و آموزشي توسط والدين به ويژه مادران چيده مي‌شود با اخم و لبخند‌ها و قهر و آشتي‌ها خشت‌هاي اوليه شخصيت كودك گذاشته مي‌شود و نقش‌هاي عميق همچون نقش بر سنگ بر ذهن و جان كودك به دستان پدر و مادر حك مي‌شود.
هفت سال نخست كه مهم‌ترين و اساسي‌ترين دوره شكل‌گيري ابعاد شخصيتي كودك است در ارتباط تنگاتنگ با والدين سپري مي‌شود و اين نخستين مربيان كودك دانسته يا ندانسته نقش خود را شبانه‌روز ايفا مي‌كنند و آنها چه بخواهند و چه نخواهند، و چه بتوانند و چه نتوانند تاثيرگذارترين افراد در ذهن فرزندان‌شان هستند.
اين نقش كه درواقع از تكاليف و مسووليت‌هاي آنها سرچشمه مي‌گيرد يك نقش مقطعي نيست، هرچند با بزرگ شدن فرزندان و جدايي آنها براي ساعات و روزهايي از خانواده كاهش مي‌يابد اما قابل حذف شدن و ناديده گرفتن نيست و هرگونه كم‌توجهي و ناديده گرفتن آن منجر به اتفاقات جزيره‌اي و چيده‌شدن ناهماهنگ پازل تربيت مي‌شود.
اين بدان معنا نيست كه فرزندان عروسك دست پدر و مادران هستند كه تصوير دلخواه خود را بايد با چيدن قطعات موردنظرشان تحقق دهند، بلكه بدان معناست كه آنها هم وظيفه و هم حق دارند كه در ساختن شخصيت فرزندشان نقشي داشته باشند، نقشي كه تضمين‌كننده آينده فرزندشان باشد نه تامين‌كننده كمبودها و آرزوهاي پدران و مادران.
حال اين نظام‌هاي آموزشي هستند كه به اين حق توجه داشته و با تعريف و تبيين ساختارهاي قانوني و تدوين راهكارهاي عملي موجبات اعمال نقش‌هاي پدران و مادران را فراهم سازند و به حق دخالت آنها در فرآيند آموزشي جامه عمل بپوشانند.
براي چيدمان بهتر پازل تربيت دو دست توانمند و تاثيرگذار نياز است؛ يكي دست والدين و ديگر دست معلمان و مربيان. اين دستان توانمند نيازمند ساختار كارآمدي هستند كه پيوندي معنادار برقرار سازند، پيوندي كه شوق به همكاري و مشاركت را ايجاد كند و هم‌افزايي تاثيرگذاري را رقم بزند.
بي‌ترديد انگيزه و علاقه فراواني در والدين براي ايفاي نقش وجود دارد اما دو مساله موجب شده در حال حاضر پدران و مادران كمتر نقش داشته باشند، اول بي‌اعتمادي به نظام آموزشي و ديگر ناآگاهي به اهميت اين نقش مهم و سرنوشت‌ساز است.
رفع بي‌اعتمادي وظيفه مسوولان و دست‌اندركاران تعليم و تربيت است و جلب اعتماد يك ضرورت حياتي براي كارآمد كردن نظام آموزشي است كه بي‌ترديد افزايش كيفيت خدمات آموزشي مهم‌ترين عامل در جلب اعتماد است و آگاه كردن والدين به اين نقش يك وظيفه عمومي است كه رسانه‌ها بايد پيشقدم اين مهم باشند.
تلاش دراين‌راستا كمك مي‌كند تا پازل تربيتي فرزندان با مشاركت والدين در يك ساختار كارآمد و فرآيند حرفه‌اي منجر به چيده شدن پازل تربيتي به بهترين شكل ممكن شود، شكلي كه تصويرگر شهروندي مسوول، پاسخگو، پرسشگر و داراي مهارت‌هاي عمومي براي يك زندگي بهتر در جامعه باشد و محصول مشترك خانه و مدرسه بتواند سرمايه مشتركي باشد براي جامعه‌اي كه بيش از هر چيزي براي زندگي جمعي آرام توام با پيشرفت و توسعه، به نسلي توانمند براي تحقق جامعه پايدار نيازمند است. ٭مسوول صفحه مدرسه اعتماد