آيا اجراي برجام در ژانويه ممكن است؟

گروه ديپلماسي|از جولاي طلايي تا ژانويه‌اي كه مي‌رود تبديل به دومين تاريخ رنگين در پروسه اجراي برنامه جامع اقدام مشترك شود. سخنان سيدعباس عراقچي، عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده در اين باره كه برجام مي‌تواند در اوايل ژانويه وارد فاز اجرايي شود، به صدر اخبار هسته‌اي 24 ساعت گذشته بدل شده است. در شرايطي كه دسامبر به ماهي براي تعيين تكليف وضعيت پرونده پي‌ام‌دي بدل شده است، نوامبر اندك‌اندك به پايان خود نزديك مي‌شود تا ايران و 1+5 به خط پايان تمام فازهاي پيش از روز اجرا نزديك شوند. ايران گام‌هاي تحت تعهد خود در سايه برجام را يك‌به‌يك انجام داده و دو مساله انتقال سوخت و خارج كردن قلب رآكتور اراك هم منوط به انتشار گزارش يوكيا آمانو درخصوص پرونده جنجالي ابعاد احتمالي نظامي برنامه ايران شده است. نشست جمع‌بندي ايران و 1+5 روز سه‌شنبه در وين برگزار شد و عراقچي در مدت زمان اقامت كمتر از يك‌روزه خود در اتريش با هماهنگ‌كننده امريكايي استيو مال، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي يوكيا آمانو و هلگا اشميد هماهنگ‌كننده گروه 1+5 در مواجهه با تهران، ديدار كرد. ظاهر امر حاكي از آن است كه ديدار با يوكيا آمانو در حالي كه پيش‌بيني مي‌شود وي تا پيش از پنج دسامبر گزارش نهايي خود در خصوص پي‌ام‌دي را به شوراي حكام آژانس ارجاع دهد، چندان هم آسان نبوده است و هنوز اختلاف‌هايي ميان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي وجود دارد. ايران درحالي بر ورود به فاز اجرايي برجام در اوايل ژانويه تاكيد دارد كه امريكايي‌ها بازه زماني بيشتري را براي انجام تعهدات ايران پيش‌بيني كرده بودند. اعلام اين خبر از سوي عراقچي كنجكاوي خبرنگاران امريكايي را برانگيخت و روز گذشته مارك تونر، معاون سخنگوي وزارت‌خارجه امريكا در نشست خبري روزانه اين وزارتخانه در اين خصوص مورد پرسش قرار گرفت. وي در واكنش به اظهارات سيدعباس عراقچي گفت: ما درباره اين حقيقت كه ايران گام‌هاي مورد نياز براي رسيدن به روز اجرا را مي‌داند خيلي روشن صحبت كرده‌ايم. انتظار ما اين است كه (ايران) كاملا از گام‌هاي مشخص‌شده در برجام تبعيت كند.
در حالي‌كه ايران همواره تاكيد كرده است كه در جريان اجراي برجام كيفيت را فداي كميت نخواهد كرد، رويترز در تازه‌ترين گزارش خود با انعكاس سخنان عراقچي ادعا كرده است كه دولت حسن روحاني با توجه به نزديك شدن به زمان انتخابات مجلس شوراي اسلامي در ايران كه 26 فوريه خواهد بود، به دنبال اجراي سريع‌تر برجام است. يوكيا آمانو در آخرين گزارش خود در خصوص راستي‌آزمايي اقدام‌هاي ايران تاكيد كرد كه تهران روند جمع‌آوري سانتريفيوژهاي تعيين‌شده در برجام را آغاز كرده است. از سوي ديگر پس از راي شوراي حكام درخصوص پرونده پي‌ام‌دي هم احتمالا مساله انتقال اورانيوم غني‌سازي شده ايران به روسيه انجام خواهد شد. بلومبرگ در تازه‌ترين گزارش خود در خصوص وضعيت اجراي برجام در ايران با توجه به موافقت ولاديمير پوتين براي وارد كردن ذخيره اورانيوم غني‌سازي‌شده ايران نوشت كه تهران اندك‌اندك به مرحله برداشته شدن تحريم‌هاي نفتي و بانكي خود نزديك مي‌شود. براساس برنامه‌ريزي انجام گرفته، روسيه ذخيره بيش از 300 كيلوگرم اورانيوم كم‌غني‌شده ايران را دريافت خواهد كرد. با توجه به ذخاير ايران، روسيه قريب به هشت هزار كيلوگرم را كه ارزش مادي آن معادل 535 هزار دلار خواهد بود دريافت خواهد كرد. براساس آخرين گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، ايران تاكنون به تمام تعهدهاي خود در سايه توافقنامه موقت ژنو و پس از آن اجراي برنامه جامع اقدام مشترك عمل كرده است. بر اساس برجام، برداشته شدن تحريم‌هاي ايران منوط به راستي‌آزمايي اقدام‌هاي انجام گرفته توسط آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است. بلومبرگ در اين گزارش خود پيش‌بيني مي‌كند كه ايران با سرعت فعلي پيش روي برنامه‌ها در سايه برجام مي‌تواند تا تاريخ 12 جولاي تعهدات خود را به پايان برساند. همزمان با رييس ستاد پيگيري برجام و تيم كارشناسي ايران از وين به تهران، حميد بعيدي‌نژاد، رييس تيم كارشناسي مذاكره‌كننده ايران در صفحه اينستاگرام خود به ديدارهاي سيدعباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه در وين اشاره كرد و نوشت: هيات ايراني در وين با تيم آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين جلسه محورهاي جمع‌بندي آژانس از مجموعه يافته‌هاي خود از موضوع پي‌ام‌دي (PMD) قبل از ارايه گزارش نهايي كه قرار است روز اول دسامبر (10 آذر) يعني سه‌شنبه هـفته آينده در وين منتشر شود، مورد بحث و بررسي قرار گرفت. در همين چارچوب ديدگاه‌هاي ايران در خصوص ابعاد مختلف اين جمع‌بندي آژانس، مستقيما به يوكيا آمانو و معاون آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در امور پادمان اعلام شد كه در نهايت آنها نيز اعلام كردند كه حتي‌الامكان اين نظرات را در گزارش نهايي مدير كل آژانس در نظر مي‌گيرند.