شمارش معكوس براي از سرگيري سوآپ
روس‌ها در ابتداي صف سوآپ نفت و گاز ايران
احياي سوآپ نفتي و گازي و فرآورده‌ها از طرح‌هايي است كه منتظر باز شدن قفل تحريم‌هاي بين‌المللي است، طرحي كه سابقه 13 ساله فعاليت ايران در آن با تعليقي
پنج ساله و البته اعتمادهاي شكسته گره خورده است. آغاز فعاليت ايران براي سوآپ نفت و گاز و فرآورده‌هاي آن از وزارت اول زنگنه كليد خورد و حالا پنج سالي از زمان توقف فعاليت‌هاي سوآپ كشور مي‌گذرد و زنگنه براي بار ديگر در مسند وزارت نفت، تصميم دارد سوآپ نفتي را احيا كند. پنج سال پيش و در دولت گذشته وزير نفت وقت با اين استدلال كه سوآپ نفت و گاز صرفه اقتصادي نداشته و باعث واردات نفت خام به كشور مي‌شود، سوآپ را متوقف كرد، تصميمي كه در كنار خسارات مادي فراوان به علت توقف طرح و جريمه نقدي ايران در پي اين تصميم ناگهاني، خسارات معنوي نيز براي اعتبار ايران در برداشت. تصميم وزير اسبق نفت به هر حال با وجود مخالفت‌ها اجرايي شد و حالا تلاش مي‌شود پس از پنج سال و با گذشت بيش از دو سال از عمر دولت، سنگي كه در چاه افتاده است، بيرون آورده شود.
بيژن زنگنه كه خود روزي سوآپ را در كشور آغاز كرده بود، از همان ماه‌هاي ابتدايي وزارت دوباره‌اش اعلام كرده بود كه تصميم دارد بار ديگر سوآپ نفت و گاز و فرآورده‌هاي آن را در كشور از سرگيرد، اما انجام اين كار آن هم در حالي كه فاصله‌اي سه سال و نيمه بين ايران و بازار سوآپ افتاده و رقبا جاي ايران را گرفته بودند، كار آساني نبود. با تصميم وزير اسبق نفت، ميركاظمي مبني بر توقف سوآپ، در پايان ماه مارس ٢٠١٠ اين قرارداد خاتمه يافته و ديگر تمديد نشد. اين در حالي است كه دراگون اويل در نبود قرار معاوضه نفت خام خود با ايران، با شركت كراس كاسپين (CROSS CASPIAN) كه اداره مركزي آن در باكو مستقر است وارد مذاكره شد و اعلام كرد كه نفت‌خام بيشتري را از عرض درياي خزر و از مسير باكو و با راه آهن به بندر باتومي گرجستان در درياي سياه صادر مي‌كند. شركت سوييسي «ويتول» بازارياب و فروشنده نفت‌خام قزاقستان و تركمنستان، نيز ديگر شركتي بود كه پيش از تصميم ناگهاني وزير سابق نفت با ايران قرارداد سوآپ داشت و بخش عمده نفت‌خام‌هاي مختلف توليدي اين دو كشور را از بندر آكتائو به بندر نفتي نكا صادر مي‌كرد.
ايران براي آغاز دوباره سوآپ روي شريك قديمي‌اش روس‌ها حساب باز مي‌كند، شريكي كه زنگنه مي‌گويد در پساتحريم نيز ايران رابطه‌اش را با آن حفظ مي‌كند. روسيه در واقع پيش‌قدم آغاز دوباره سوآپ با ايران است، روس‌ها در آستانه نشست كشورهاي واردكننده گاز در كنار تركمنستان و آذربايجان در فهرست كشورهايي قرار گرفتند كه ايران تصميم داشت درحاشيه اين نشست براي سوآپ گاز با آنها مذاكره كند. چندي بعد معاون رييس هيات‌مديره شركت گازپروم روسيه نيز تاييد كرد كه اين شركت روسي در حال مذاكره با ايران براي انجام تبادلات گازي براي عرضه گاز به ارمنستان است. در كنار آن ايران بحث از سرگيري سوآپ نفت را نيز با اعلام آمادگي روسيه و قزاقستان كليد مي‌زند، به اين ترتيب كه قرار است در فاز اول نفت مازاد توليدي اين دو كشور به پايانه نفتي نكا انتقال داده شود.
اين كشورها مشتريان آينده سوآپ نفت و گاز و فرآورده‌هاي ايران در آينده‌اي نزديك خواهند بود آينده‌اي كه با لغو تحريم‌هاي ايران خواهد آمد.