تجربه در هر فضايي كمككننده است
حسين قربانزاده
مديرمسوول روزنامه همشهري
آزادي بيان يك حق است. حقي كه نه تنها در قوانين كشورهاي مدرن امروزي كه در منشور جهاني نيز نگاشته شده و حتي در اسلام هم مورد احترام شمرده شده است. در نهجالبلاغه ميخوانيم كه اين حق مردم است كه بتوانند راحت حرف بزنند و بايد حق مردم را گرفت. فعاليت رسانهها در راستاي همين حق مسلم است و رسانهها زبان مردم هستند. اما در كنار اين حق مسلم و واقعي ما با مساله مهم ديگر هم روبهرو هستيم.
مسالهاي كه باعث ميشود گاهي ميان آزادي بيان و دادرسي منصفانه، تقاطع ايجاد شود و اين دو مفهوم كه هر دو از حقوق اوليه انسانها هستند، در تقابل با يكديگر قرار بگيرند. بهطور مثال رعايت حريم خصوصي افراد، عدم افشاي نام متهم تا زمان حكم دادگاه، امنيت ملي و... تمام مواردي است كه با آزادي بيان مواجه ميشود و به نقطه تقاطع ميرسيم.
در چنين شرايطي تنها راهحل حضور روزنامهنگاران باتجربه و كاركشتهاي است كه درك درستي از اين تقاطع دارند و ميدانند كه چطور بايد در مسير حركت كنند تا هم حقوق ديگران رعايت شود و هم حق دانستن مردم، احقاق شود. اگر روزنامهنگاران چنين تجربهاي نداشته باشند يا بخواهند اين تقاطعها را ناديده بگيرند يا از سر بيتجربگي رفتاري متفاوت انجام دهند، هم حق آزادي بيان سلب ميشود و هم حقوق ديگر. در نتيجه و تحت هر شرايطي، حتي با وجود آزادي مطلق، روزنامهنگار بايد شبيه يك راننده باتجربه كه در آن واحد حواسش هم به جاده است و هم به رانندگي، عمل كند. اينجاست كه تجربه و تمركز و تمرين در حرفه روزنامهنگاري اهميت پيدا ميكند و ميشود گفت كه مهمترين نياز رسانه و اهالي آن، آگاهي، تمركز و رعايت همه موارد با تجربه و تمرين است تا در موارد پيشامد تقاطعهاي گريزناپذير روزنامهنگار بتواند مشكلات را حل كند تا مسير درست را پيدا كند.