از شكست سياست اوباما تا بازگشت به ميدان جنگ

گروه جهان| باراك اوباما، رييس‌جمهور ايالات متحده در آخرين ماه‌هاي حضور در قدرت در افغانستان تغيير استراتژي داده است. بر اساس خبر اختصاصي كه رويترز منتشر كرده است رييس‌جمهور امريكا اختيارات نيروهاي امريكايي در افغانستان را افزايش داده است؛ اختياراتي كه قدرت عمل بيشتري به سربازان امريكايي حاضر در افغانستان براي پشتيباني و همراهي نيروهاي امنيتي افغانستان در جنگ با شبه نظاميان طالبان مي‌دهد. بر اساس خبر رويترز، اين تصميم اجازه به استفاده بيشتر از نيروي هوايي امريكا در افغانستان به ويژه در زمينه پشتيباني هوايي نزديك خواهد داد. البته يك مقام امريكايي كه خواسته نامش فاش نشود در گفت‌وگو با رويترز تاكيد كرده است كه اين تصميم به معني دستور تمام عيار براي هدف قرار دادن طالبان نيست. تصميم رييس‌جمهور امريكا براي افزايش قدرت مانور نظامي سربازان امريكايي در افغانستان در حالي اتخاذ شده است كه قريب به يك سال پيش، نيروهاي خارجي حاضر در افغانستان به ماموريت‌هاي رزمي مستقيم خود در اين كشور پايان داده و تامين امنيت را به نيروهاي محلي افغان واگذار كرده بودند. از سوي ديگر پيش از اين اعلام شده بود كه باراك اوباما به زودي سياست كاهش برنامه‌ريزي شده تعداد نظاميان امريكايي در افغانستان و رساندن تعداد آنها به 5500 تا آغاز سال 2017 را مطرح و پايه‌هاي مقدماتي اجراي آن را بنا خواهد كرد. به گزارش رويترز، بر اساس سياست جديدي كه اعلام شده ژنرال جان نيكولسن، فرمانده نظاميان امريكايي در افغانستان خواهد توانست «در زمان مناسب» اجازه به حضور سربازان امريكايي براي همراهي نيروهاي «عادي» افغان در ميدان جنگ دهد. اين در حالي است كه به گفته مقام مذكور تا پيش از اين نيروهاي امريكايي تنها مجاز به همراهي نيروهاي نظامي «ويژه» افغان بودند. از ديگر مولفه‌هاي اين سياست جديد اعلام شده اين است كه نيروهاي امريكايي تنها زماني وارد ميدان خواهند شد كه حضور آنها باعث «تاثيرات راهبردي» در ميدان جنگ شود. علاوه بر اين، اين تصميم به معني تغيير قوانين درگيري فعلي امريكا در افغانستان است كه محدوديت‌هايي را بر قابليت نيروهاي امريكايي براي حمله به شبه نظاميان در اين كشور ايجاد كرده است. به عنوان مثال پيش از اين ارتش امريكا اجازه داشت «در مرحله آخر» و در زماني كه كمك‌شان براي جلوگيري از يك شكست چشمگير ارتش افغانستان ضروري بوده دست به حمله به طالبان بزند. بر اساس تعريف قبلي نظاميان امريكايي در موارد صرفا دفاعي‌تر مي‌توانستند به نيروهاي افغان كمك كنند و با سياست جديد آنها اجازه پيدا مي‌كنند در زمان‌هاي كليدي نيروهاي افغان را در تهاجم عليه طالبان نيز همراهي كنند.
افغانستان آرام نمي‌شود
كريستين ساينس مانيتور در تحليل تصميم جديد امريكا مي‌نويسد: سرانجام پس از چندماه چانه‌زني و بحث و تبادل نظر، امريكايي‌ها تصميم به افزايش نقش نظامي خود در افغانستان گرفتند. موج خشونت‌ها در افغانستان سيرصعودي خود را طي مي‌كند و دليل اتخاذ اين تصميم نيز همين مساله است. در جمع اطرافيان اوباما تمايل بسياري براي ايفاي نقش بيشتر نظاميان امريكايي در افغانستان و تمام كردن كار جنگ با طالبان و ديگر گروه‌هاي شبه‌نظامي وجود دارد. در حال حاضر 9800 سرباز امريكايي در افغانستان خدمت مي‌كنند كه تا به امروز در درگيري‌هاي مستقيم نقشي نداشته‌اند. دامنه فعاليت‌هاي طالبان به خصوص در جنوب گسترش چشمگيري يافته است. اين تصميم در تضاد با حساسيت‌هاي پيشين باراك اوباما اتخاذ شده است. اوباما پيش از اين تاكيد داشت كه ميزان نيروهاي امريكايي حاضر در افغانستان بايد در بازه‌هاي زماني مشخص شده كاهش پيدا كند. البته اين سياست اوليه با توجه به توفيق‌هاي اندك نظامي و سياسي دولت افغانستان در مواجهه با طالبان عملا ره به جايي نبرده است. مقام‌هاي نظامي امريكا و افغانستان مي‌گويند كه نيروهاي طالبان تمركز خود بر منطقه جنوب افغانستان را افزايش چشمگيري داده‌اند و البته در منطقه‌اي مانند قندوز در شمال هم هر روز بر حجم نفوذ خود مي‌افزايند. نتيجه اين افزايش دامنه قدرت هم بالاتررفتن تلفات است. بر اساس آخرين آمار اعلام شده در سال 2015، 3545 شهروند غيرنظامي افغان كشته شده و 7457 شهروند غيرنظامي هم در حملات تروريستي كه مسوول عمده آنها طالبان بوده‌اند، كشته شده‌اند. امريكا همچنان مواضع القاعده و داعش در افغانستان را هدف قرار مي‌دهد اما حمله به مقرها طالبان توسط امريكا در پايان سال 2014 متوقف شد چرا كه ائتلاف بين‌المللي به رهبري امريكا به نقش عملي خود در صحنه ميداني جنگ در افغانستان پايان داد. سخنگوي پنتاگون روز گذشته در پاسخ به اين سوال كه ايا دولت امريكا به دنبال بسط و گسترش دادن دوباره نقش نظامي خود در افغانستان است، گفت: در تمام گام‌هاي ما براي بازبيني سياست‌مان در افغانستان، يافتن پاسخ اين سوال كه چه استراتژي بهترين پاسخ را خواهد داد يك چالش دايمي است. همين بازبيني و به روز كردن تصميم در خصوص تعداد سربازان هم حاكم است. بسياري از مقام‌هاي نظامي پنتاگون با توجه به وضعيت افغانستان به اوباما توصيه كرده‌اند كه سياست كاهش تعداد سربازان امريكايي در افغانستان را پياده نكند. مقام‌هاي امريكايي با وجود تلفات بالاي سربازان افغان مي‌گويند كه به توانايي نظامي ارتش و نيروهاي امنيتي اين كشور اعتقاد دارند. امريكايي‌ها براي موفقيت‌هاي ميداني خود سند هم مي‌آورند و ادعا مي‌كنند كه هدف قرار دادن رهبر طالبان ملامنصور از نشانه‌هاي پيشرفت نظامي آنها است.