پيش‌لابي براي نشست ششم آذر
سقف توليد اوپك كاهش مي‌يابد؟
ليلي خامنه / اعضاي اوپك درحالي در روز ششم آذرماه دريك نشست عادي دور هم جمع مي‌شوند كه خبرهاي دريافتي حاكي است كه شماري از اعضاي اين سازمان درحال رايزني براي حمايت از قيمت نفت و كاهش توليد رسمي آن هستند. به گزارش خبرنگار «اعتماد» 12 كشورعضو اوپك درحالي در نشست عادي 166، اين سازمان در وين حاضر مي‌شوند كه ازيك‌سو همانند گذشته در ميان آنها اجماع نظر كلي و جامع درباره كاهش توليد نفت وجود ندارد و از سوي ديگر براي جلوگيري از كاهش درآمدهاي نفتي خود چشم‌انداز روشني در برابر خويش نمي‌بيند.
كاهش چشمگير تقاضاي نفت خام اوپك، نگراني از عرضه بيش از حد نفت توسط كشورهاي غير عضو و افت‌هاي مكرر قيمت نفت به كمتر از 80 دلار كه در روند قيمتي چهارسال قبل بي‌سابقه بوده از مهم‌ترين دلايلي خواهد بود كه اجلاس ششم آذرماه اعضاي اوپك را نسبت به نشست‌هاي قبلي پراهميت كرده است تا آنجا كه در آستانه اين نشست اخباري از لابي تعدادي از كشورهاي عضو با هم براي رسيدن به يك اجماع كلي درباره كاهش توليد نفت اوپك براي افزايش قيمت نفت به گوش مي‌رسد. طي ماه‌هاي اخير، اعضاي اوپك و در راس آن عربستان، به عنوان شروع‌كننده با اعطاي تخفيف به خريداران نفت، به تعبير بسياري از كارشناسان وارد رقابت قيمتي شده‌اند. همين مساله، اهميت يارگيري، لابي و رايزني اعضا براي اتخاذ مواضع يكسان را افزايش داده است.
لابي ونزوئلا با الجزايرو ايران
به گزارش رويترز، «ژاكلين فاريا» وزير اطلاع‌رساني گفت كاهش قيمت نفت باعث فشار مالي روي ونزوئلا شده است كه براي پرداخت بدهي‌هايش به نفت خام 85 دلاري نياز دارد، برهمين اساس از حالا لابي‌هاي خود را با ايران وديگر اعضاي اوپك آغاز كرده است. گويا علاوه برايران، ونزوئلا با الجزاير نيز درباره حمايت از قيمت نفت به يك نتيجه واحد رسيده است.
اوپك روز چهارشنبه درگزارش ماهيانه خود پيش‌بيني كرد كه تقاضا براي نفت اين سازمان در سال 2015 به 20/29 ميليون بشكه در روز كاهش خواهد يافت و اين يعني تقريبا يك ميليون بشكه در روز كمتر از آنچه اوپك هم‌اكنون توليد مي‌كند. هم اينك كشورهاي توليد‌كننده نفت برحسب تقاضا در بازارهاي جهاني روزانه. . . ميليون بشكه نفت توليد مي‌كنند كه سهم اوپك از بازار حدود. . . درصد است.
سكوت عربستان
اگرچه به دنبال نوسانات مستمرقيمت نفت، موضع اكثر كشورهاي عضو اوپك براي كاهش توليد نفت از سوي اعضا شفاف است اما عربستان به عنوان نخستين كشور توليد‌كننده نفت دراوپك همچنان در اين باره مواضعي را اتخاذ كرده كه نشان از عدم همراهي با ساير اعضا دارد تا آنجا كه علي النعيمي، وزير نفت عربستان روز چهارشنبه سكوت چندماهه خود را شكست و بر برقراري ثبات در بازارهاي جهاني تاكيد كرد اما درمورد واكنش خود در مقابل كاهش قيمت نفت هيچ اظهارنظري نكرد.
اين عدم اظهارنظر وزيرنفت عربستان درباره حمايت اين كشور از ثبات بازار نفت با تفسيرهاي مختلف و متناقضي درميان اعضاي اوپك روبه‌رو شده است تا جايي كه «كارستن فريچ» ازتحليلگران موسسه كامرز بانك با اشاره به سخنان «النعيمي» اين‌طور گفت: «تا زماني كه موثرترين عضو اوپك بدون انجام هيچ اقدامي تنها نظاره‌گر سقوط قيمت‌ها باشد، اين روند نزولي ادامه خواهد يافت.»
آخرين گزارش اوپك نشان مي‌دهد كه ظاهرا فزوني عرضه در شش ماهه نخست 2015 از سطح فعلي نيز فراتر خواهد رفت، براساس برآورد ارايه شده در گزارش اوپك، در نشست 27 نوامبر (ششم آذرماه) به طور مسلم اعضا بايد درباره كاهش قيمت اخير به يك اجماع كلي دست يابند. اين گزارش مي‌افزايد: فزوني عرضه در شش ماهه نخست 2015 از سطح فعلي نيز فراتر خواهد رفت. براساس برآورد ارايه شده درگزارش اوپك، جهان درنيمه اول سال آينده ميلادي، به طور متوسط روزانه تنها به 45/28 ميليون بشكه نفت اوپك نياز خواهد داشت. بنابراين اگر اوپك همين ميزان توليد را حفظ كند، بازار شاهد فزوني عرضه خواهد بود.
عربستان بيشترين كاهش توليد
به گزارش سازمان كشورهاي صادر‌كننده نفت (اوپك)، كشورهاي عضو اوپك درماه سپتامبر (شهريور و مهر 93) امسال 30 ميليون و 479 هزار بشكه نفت در روز توليد كرده‌اند. اين گزارش مي‌افزايد: توليد نفت 12 كشور عضو اين سازمان در ماه اكتبر 2014 (مهروآبان93) بالغ بر226 هزار و 400 بشكه در روز كاهش يافته و به سطح 30 ميليون و 253 ميليون بشكه در روز رسيده است.
بر اساس اين گزارش، توليد نفت ايران در ماه اكتبر با كاهش هفت هزار و 800 بشكه‌يي نسبت به ماه پيش از آن به دو ميليون و 742 هزاربشكه در روز رسيده است. توليد نفت عربستان در اين ماه نسبت به ماه پيش از آن 69 هزار و 900 بشكه در روز كاهش يافته و به 9 ميليون و603 هزار بشكه در روز رسيده است. بر اساس اين گزارش، از 12 كشور عضو اوپك، به جز الجزاير كه ميزان توليد خود را تغيير نداده و ليبي كه توليد خود را افزايش داده است، تمامي كشورها ميزان توليد نفت خود را كاهش داده‌اند. اين گزارش مي‌افزايد: «بيشترين كاهش توليد را عربستان و كمترين كاهش را امارات با دوهزار بشكه داشته‌اند.»
برداشت‌هاي متفاوت از نشست اوپك
به هر روي تحليلگران و كارشناسان بازار نفت از نتايج ششم آذرماه اين سازمان درباره كاهش حجم توليد برداشت‌هاي متفاوتي دارند. «گري راس» مديرموسسه «پيرا انرژي» در اين باره مدعي است كه حتي اگر اعضاي سازمان اوپك در اين نشست براي كاهش توليد نفت به توافق برسند بازهم قيمت نفت روندي كاهشي خواهد داشت.
به گفته او، «اقدام‌هاي عربستان در تابستان امسال، به روشني نشان مي‌دهد كه آنها مي‌خواهند سهم فروش خود را در بازار آسيا حفظ كنند. افزايش صادرات نفت ليبي و افزايش توليد نفت شيل امريكا نيز از دلايل ديگر كاهش قيمت نفت است.»از سوي ديگر، رشد تقاضاي جهاني براي نفت نيز رو به كاهش بوده است و تقاضاي صنايع چين براي گازوييل نيز بسيار ضعيف‌تر از سطح انتظار بود. مدير پيرا انرژي با اشاره به وجود اختلاف‌نظر ميان اعضاي اوپك درباره كاهش توليد گفت: «حتي اگر اعضاي اوپك براي كاهش توليد به توافق برسند نيز نمي‌توانند مانع كاهش قيمت برنت به زير ٨٠ دلار و وست تگزاس اينترمديت به زير ٧٠ دلار در سه ماه نخست ٢٠١٥ شوند.»وي البته تاكيد كرد كه در درازمدت، قيمت پايين نفت سبب افزايش تقاضا و كاهش عرضه مي‌شود.
به گزارش «اعتماد»، طيف محافظه‌كاران در ايران طي هفته‌هاي ا خير، بعد از آغاز روند نزولي بهاي نفت خام و كاهش 7/1 ميليارد دلاري درآمدهاي نفتي كشور، انتقادات زيادي به وزير نفت ايران ودولت درخصوص بي‌ميلي ايران به اعضاي اوپك براي تشكيل نشست اضطراري اين سازمان داشته‌اند اما ايران با توجه به وزن نفت صادراتي خود كه حدود 3/1 ميليون بشكه در روز ارزيابي مي‌شود، تلاش كرده است به صورت غير مستقيم با ساير اعضاي اوپك رايزني و هماهنگي كند. اينكه فرجام نشست اوپك با حضور رياض يا كشوري كه آغاز‌گر روند نزولي بهاي نفت خام بوده، چه خواهد شد از جمله موضوعات جذاب براي بازار نفت خواهد بود.