روكشهايي كه ترس از تخريب گرافيتي بنكسي به وجود آورد
بهار سرلك
گرافيتي كه بنكسي، هنرمند خياباني در آن نظارتهاي دولتي را به باد سخره گرفته بود از روي ديوار برداشته شد؛ اتفاقي كه با ترس از تخريب اين اثر همراه شده است. بنكسي نقاشي «جاسوس باجه تلفن» را آوريل 2014 روي ديوار خانهاي در چلتنهام منطقه گلسترشاير انگلستان كشيد. در اين تصوير سه مامور مخفي كه پالتوي بلند به تن و كلاه لبهدار به سر دارند با استفاده از دستگاههاي شنود به مكالماتي كه در باجه تلفن كنار اين ديوار صورت ميگيرد، گوش ميدهند. خانهاي كه اين نقاشي ديواري روي آن كشيده شده چند كيلومتر آن طرفتر از ستاد ارتباطات دولت انگليس، يعني خانه اقدامات نظارتي دولت انگليس واقع شده است. اين نقاشي ديواري درست چند ماه پس از افشاسازي ادوارد اسنودن از شنود تلفني گسترده توسط دولتهاي غربي، روي اين ديوار ظاهر شد. شنبه بيستم آگوست، زماني كه عكسهايي از روكشهايي كه با داربست روي ديوار خانه را پوشاندند در فضاي مجازي منتشر شد، ترس تخريب شدن اين اثر هنري نيز به وجود آمد. عكسهاي اين صحنه نشان ميدهند ديواري كه اين نقاشي روي آن كشيده شده آنقدر خراش داده شده كه كوپهاي از خرده سنگ روي زمين ريخته شده است. هرچند مشخص نيست كه اين اثر طي ساختمانسازي از بين رفته يا پيش از آن روي ديوار برداشته شده است. خانهاي كه نقاشي روي ديوار آن كشيده شده ماه ژانويه به قيمت 210 هزار پوند براي فروش گذاشته شده بود اما در آگهي قيد شده بود كه خانه تحت تعمير قرار دارد. برخي بر اين باورند اين اثر به خاطر انجام تعمير برداشته شده است.
شوراي شهر چلتنهام فوريه 2015 با صدور طرحي از پاك كردن اين اثر بدون اجازه شورا جلوگيري كرده است. استيو جردن، رييس شوراي اين شهر ميگويد: «تعمير خانه براي بازسازي گچبريها صورت گرفته اما از برداشته شدن اين تصوير اطلاعي ندارم.»طي سالهاي گذشته اين نخستين باري نيست كه آثار هنري بنكسي بحثهايي را پيش ميآورد. سال گذشته قاضي دادگاه عالي به مالكان ديواري كه بنكسي روي آن گرافيتي كشيده بود، دستور برداشتن تصوير و انتقال آن به امريكا و سپس به بريتانيا را داد. بنكسي سپتامبر 2014 گرافيتي «Art Buff» را كه در آن زني به پايه مجسمه خالي نگاه ميكند روي ديواري كشيد. درست مانند گرافيتي جاسوسي باجه تلفن كه بارها تخريب شده، اين تصوير نيز بلافاصله پس از كشيده شدنش تخريب شد. بنكسي نام مستعار هنرمند گرافيتي فعال، منتقد سياسي، كارگردان و نقاش بريتانيايي است كه هنر خياباني و طعنهآميز او روي ديوار شهرهاي مختلف دنيا شهرت جهاني دارد.