اس-300 حريم امن تاسيسات حياتي ايران را بيشتر خواهد كرد
ايران در منطقه بسيار راهبردي قرار گرفته است. هر چقدر توان پدافندي كشور افزايش يابد، به دشمنان ايران اين پيام را ميدهد كه دامنه عمل براي آنها امن نيست و آنها نميتوانند هر كاري را بكنند. اين سامانه پوشش پدافندي را در ارتفاعهاي بسيار بالا پوشش ميدهد. ما از سامانه پدافندي داخلي خوبي براي پوشش هوايي در ارتفاع پايين برخورداريم و استقرار اس- 300 ميتواند حريم هوايي را ايمن كند. از طرفي، اينكه كشوري سامانهاي تسليحاتي خريداري ميكند، الزاما به معناي آن نيست كه قرار است حملهاي شود. خريدهاي تسليحاتي و افزايش توان نظامي بيش از هر چيز براي آن است كه اگر كشوري قصد حمله نظامي دارد، با ديدن اين خريد و آن توان دفاعي، از قصد خود عقبنشيني كرده و بيشتر به عواقب خود فكر كند؛ به عبارتي، هدف اين نوع اقدامات ايجاد بازدارندگي بيشتر است.
آيا استقرار احتمالي اين سامانه در نزديكي فردو به معناي آن است كه ايران همچنان نگران حمله به تاسيسات هستهاي است؟ كشورهاي بزرگي مانند امريكا آيا اين احتمال را ميدهد كه همين اكنون به آنها حمله شود؟
خير ولي بزرگترين سامانههاي تهاجمي و تدافعي را مستقر كردهاند تا نگرانيهايشان رفع شود. اصولا تقويت توان نظامي در زمانهاي احتمال جنگ نيست بلكه در زمان صلح بيشتر صورت ميگيرد تا راه نفوذ بسته شود و دشمنان فكر نكنند نقطه ضعفي را پيدا كردهاند. ايران هم بايد خود را به گونهاي در برابر حفرهها و منفذها ايمن كند و حصاربندي انجام دهد كه خطر حمله دشمنان بالقوه و بالفعلمان رفع شود. هماينك ما دشمن بالفعلي نداريم ولي دشمنان بالقوه بسياري داريم كه امكان بالفعل شدن آنها وجود دارد پس بايد توانايي رويارويي و مقابله با آنها را داشته باشيم.
آيا امكان استقرار اين سامانه در نزديكي فردو وجود دارد؟ استقرار موشكهاي اس- 300 تا چه اندازه ميتواند اماكن هستهاي ايران را از خطر احتمالي مصون كند؟
امكان استقرار آنها در هر نقطهاي وجود دارد. از سويي ما چندين سامانه اس- 300 خريداري كردهايم كه قرار است در نقاط ديگر هم مستقر شوند. از سويي، اين سامانهها متحرك هستند و هركجا كه ضروري تشخيص داده شوند، ميتوانند مستقر شوند تا نقشههاي دشمنان را خنثي كنند. از سويي، اين استقرار آنها ميتواند فضاي كشور را بيشتر ايمنتر كند.
امريكا ميگويد كه دفاعي بودن اين سامانه مورد اعتراض نيست، بلكه پيشرفته بودن آن مطرح است كه ظرفيت موشكي ايران را كه موجب نگراني واشنگتن و برخي همپيمانان آن در منطقه است، تقويت ميكند. در چنين شرايطي آيا احتمال برخورد عملي امريكا با روسيه براي عدم تحويل دادن مابقي اس- 300 ها طبق قرارداد وجود دارد يا خير؟
من فكر نميكنم اين مساله آنقدر حاد شود كه موجب شود امريكاييها را روسها تحت فشار بگذارند و روسها مابقي سامانهها را به ما ندهند. با اين حال، در عرصه تعاملات قدرتهاي بزرگ با يكديگر، امكان معامله هم وجود دارد تا تحويل آنها دچار تاخير شود. اس- 300 قرار بود خيلي زودتر به ما داده شود، هرچند كه ماهيت دفاعي دارند و نه تهاجمي و در چارچوب تحريمهاي سازمان ملل هم قرار نميگرفتند. ماهيت پدافندي آن موجب ميشود تا منعي براي تحويل آنها وجود نداشته باشد ولي بايد مسائل پيشبيني نشده را هم مدنظر قرار داد. تحويل آنها هم موجب افزايش قدرت تهاجمي آنها نميشود و فقط قدرت تدافعي ما را بيشتر ميكند. اگر به خريدهاي تسليحاتي عربستان و امارات توجه كنيم، آنها قدرت تهاجمي بيشتري با آن خريدها پيدا كردهاند. پس اينكه ما به خاطر عدمخوشامد آنها قدرتمان را تقويت نكنيم، كار بسيار اشتباهي است. شرايط در دوره پس از برجام هم نسبت به قبل مناسب شده تا كمبودها را رفع كرده و به تقويت خودمان بپردازيم. كشور بزرگ نيازمند حراست است و يكي از راههاي حراست، همين كارهاست.
خريدهاي تسليحاتي عربستان و امارات چقدر است؟
عربستان در سال 2015 بيش از 3/9 ميليارد دلار سلاح خريداري كرده و در رتبه نخست واردكنندگان تسليحات است. خريدهايشان سرسامآور است و فوقالعاده بيش از نيازهايشان است. نوع تسيلحات خريداريشده نيز، هم آفندي است و هم پدافندي. امارات هم سامانه موشكي تاد را خريداري كرده كه تهاجمي است و از اس- 300 هم پيشرفتهتر است. جنگندههاي اف15 و اف16 را خريداري كردند. چندي پيش تانك آبرامز را خريداري كردند. موشكهاي پاترويت را از امريكا دارند و همه اينها تهاجمياند.
بر اساس قطعنامههاي سازمان ملل انتقال تجهيزات دفاعي به ايران با مانعي روبهرو نيست. در چنين شرايطي چرا مساله اس- 300 هم در گذشته و هم امروز و پس از نص صريح قطعنامه 2231 مورد شكايت امريكاييهاست؟
هدف آنها بيش از هر چيز، راضي كردن شركاي منطقهايشان است. ميخواهند نشان دهند كه با انتقال اس- 300 راضي نيستند ولي براساس منشور ملل متحد، كاري هم نميتوانند بكنند كه كشوري از حق توان دفاعي محروم شود.
حساسيت به اقدامهاي نظامي ايران تا چه اندازه ميتواند حيات توافق هستهاي را تهديد كند؟ آيا اين واكنشهاي بينالمللي ميتواند فضاي مثبت به وجود آمده در عرصه بينالمللي پس از برجام براي ايران را تحتالشعاع قرار دهد؟
تحتالشعاع قرار نميدهد اما ميتواند تاثير اندكي داشته باشد ولي به مرور زمان رفع خواهد شد. هياهوها،مقطعي است. سامانه اس- 300 دريافت شده است. هركجا تشخيص بدهيم و دلمان بخواهد، ميتوانيم آن سامانهها را مستقر كنيم و به كشوري هم ربطي ندارد. ايران هر كاري بكند، كم و بيش هياهوهايي ايجاد ميشود ولي آن هياهوها عمر اندكي خواهند داشت.