بدهي 330 ميليارد توماني 650 هزار دانشجوي سابق
به صندوق رفاه وزارت علوم
وزارت علوم
دست به دامن بيلبوردها شد
گروه اجتماعي
بيلبوردهاي شهرداري هميشه هم در اختيار آگهي‌هاي تجاري شوينده و بانك و پفك و محصولات چرم نيستند، گاهي سوژه روي آنها مضامين ديگري دارند و معمولا در اين مواقع است كه محتواي آنچه روي اين بيلبوردها قرار مي‌گيرند تبديل به سوژه خبرها مي‌شوند. اين‌بار پاي وزارت علوم به اين بيلبوردها كشيده شد كه با نويد «بخشودگي صد درصدي جرايم بدهكاران تا پايان مهرماه به صندوق رفاه دانشجويان وزارت علوم» پا به خيابان‌ها و اتوبان‌هاي شهر گذاشته است تا شايد بخشي از پولي كه در دست دانشجويان سابق جامانده است به صندوق رفاه وزارت علوم بازگردد.
در روزهاي گذشته روابط عمومي صندوق رفاه دانشجويان وزارت علوم، از قول رييس صندوق رفاه دانشجويان وزارت علوم، تحقيقات و فناوري اعلام كرد: «طرح بخشودگي جرايم ديركرد پرداخت بدهكاران صندوق رفاه كه به مناسبت عيد غدير خم و هفته دفاع مقدس و براي مراعات حال دانشجويان و دانش‌آموختگان آغاز شده بود تا پايان مهرماه تمديد شد. »
اين طرح براي تشويق بدهكاران با صددرصد بخشودگي جرايم اجرا مي‌شود تا كساني كه اقساط وام‌هاي دوران دانشجويي خود را پرداخت نكرده‌اند پا پيش بگذارند و اصل مبلغ بدهي خود را تسويه كنند. اما اين بدهكاري‌ها از كجا آغاز شده و مبلغ آن به چه عددي مي‌رسد كه وزارت علوم دست به دامان بيلبوردهاي پايتخت شده است؟
رييس صندوق رفاه دانشجويان وزارت علوم مي‌گويد كه اين بدهكاران از آغاز ايجاد صندوق رفاه وجود داشته‌اند و اين بدهي‌ها در طول زمان روي هم انباشت شده است.
ذوالفقار يزدان‌مهر به «اعتماد» مي‌گويد: «صندوق رفاه از زمان تاسيس خود در سال 1353 تاكنون يك سري مطالبات سنواتي دارد. مبلغ اين مطالبات سال گذشته به عدد 420 ميليارد تومان رسيد كه مربوط به يك ميليون و 120 هزار نفر از كساني بود كه از همان زمان تا سال گذشته اقساط وام‌هايي كه از وزارت علوم گرفته بودند را تسويه نكرده بودند». يزدان‌مهر مي‌گويداين بدهي‌ها آنقدر روي هم انباشت شده كه يك سري از بدهكاران فوت كرده‌اند و يك سري از آنها خارج از كشور هستند و خيلي‌ها هم ديگر به فكر تسويه وام‌هاي خود نيستند: «شايد اطلاع‌رساني كافي در اين خصوص انجام نشده بوده، شايد برخي فكر نمي‌كنند كه وام‌هايي كه در زمان دانشجويي دريافت كردند بايد به صندوق بازگردد و برخي هم به دليل آن سيستم پرداخت دستي كه وجود داشت ديگر پيگيري نكردند اما از سال گذشته هيات امناي صندوق به رياست مقام عالي وزارت ما را مكلف كردند كه اين مطالبات را وصول كنيم. »
به نظر مي‌رسد با توجه به وضعيت مالي وزارت علوم حالا اين وزارتخانه بيش از هر زمان ديگري در پي زنده كردن بخشي از دارايي‌هاي خود است تا بتواند از پس اعطاي وام‌هاي جديد به دانشجوياني كه در حال حاضر مشغول به تحصيل هستند برآيد.
سال گذشته هم صندوق رفاه در دو مرحله طرح بخشودگي جرايم را به اجرا گذاشت، يك بار با 50 درصد بخشودگي و يك بار با 100 درصد. رييس صندوق رفاه مي‌گويد: «سال گذشته هم از تمامي ابزاري كه داشتيم استفاده كرديم تا با تشويق بدهكاران به وسيله بخشيدن جريمه آنها، اصل بدهي را پرداخت كنند، از رسانه‌هاي مختلف از جمله صداوسيما كمك گرفتيم. »
با اين وجود انتقاداتي كه به اين روش وزارت علوم براي وصول مطالباتش مطرح شده بود، يكي از خبرگزاري‌ها با انتشار تصاوير اين بيلبوردها نوشت: «آيا نصب بيلبوردهاي بعضا پرهزينه در سطح شهر كه شايد تنها به چشم بخشي از مخاطبان بيايد راهكار مناسبي است؟ مگر نه اينكه اين صندوق با ماموريت حمايت از دانشجويان مستعد بي‌بضاعت بنا شده است، آيا اينگونه اطلاع‌رساني با صرف هزينه هرچند اندك، درراستاي اهداف اين صندوق خواهد بود؟» احتمالا با آگاهي از اين انتقادات است كه يزدان‌مهر روي رايگان بودن اين بيلبوردها تاكيد مي‌كند: «امسال با روابط خوبي كه با سازمان زيباسازي شهرداري تهران داشتيم، اين سازمان قبول كرد كه اين بيلبوردها را به صورت رايگان در اختيار ما قرار دهد.»
او مي‌گويد كه با اجراي طرح‌هاي بخشودگي و تلاش براي وصول مطالبات، رقم قابل توجهي از اين بدهي‌ها تسويه شده‌اند: «به دنبال تاكيد وزير علوم و اجراي اين طرح‌ها، در طول يك سال گذشته توانستيم مبلغ بدهي را به 330 ميليارد تومان برسانيم. يعني حدود 90 ميليارد تومان از اين مطالبات وصول شده و تعداد بدهكاران به صندوق رفاه هم امسال به 650 هزار نفر رسيده است. »
يزدان‌مهر مي‌گويد: وصول اين مطالبات در شرايطي كه وزارت علوم دارد بسيار حياتي است چون نمي‌توان به دانشجوياني كه وارد دانشگاه شده‌اند براي اعطاي وام جواب رد داد: «ما بانك نيستيم كه بگوييم چون بودجه نداريم نمي‌توانيم وام بدهيم. بايد درخواست‌هاي دانشجويان را اجابت كنيم. سال گذشته ما 37 ميليارد تومان بودجه از دولت گرفتيم در حالي كه 198 ميليارد تومان تنها براي وام‌هاي شهريه در اختيار دانشجويان قرار داديم.»
معاون تسهيلات صندوق رفاه هم مي‌گويد اگر قرار باشد به تمامي دانشجوياني كه شهريه مي‌پردازند، وام شهريه پرداخت شود مبلغي بالغ بر 3500 ميليارد بودجه لازم است. سيد فردين تقي‌زاده به «اعتماد» مي‌گويد: «وام شهريه مختص به دانشجوياني است كه شهريه پرداخت مي‌كنند، اعم از دانشجويان رشته‌هاي شبانه، دانشگاه‌هاي آزاد، غيرانتفاعي، علمي كاربردي و...
اما به جز اين هم وزارت علوم انواع وام‌هاي ديگر را دارد كه بايد براي آن بودجه داشته باشد. تعداد اين وام‌ها تقريبا به 20 نوع مي‌رسد، از وام تحصيلي گرفته تا وام‌هاي مسكن و تغذيه و وام‌هاي ضروري. » وام‌هاي ضروري اين وزارتخانه هم داستان خودشان را دارند از وام سفر به عتبات گرفته تا وام هسته‌اي كه به دانشجويان مشغول به تحصيل در رشته‌هاي مربوط به انرژي هسته‌اي هستند و وام مخصوص استعدادهاي درخشان و وام معلولين. حالا براي پرداخت اين وام‌ها و برآمدن از پس هزينه‌هاي صندوق رفاه، وزارت علوم علاوه بر دريافت اجاره‌بهاي خوابگاه‌هاي خود، چشم به وصول مطالباتش از بدهكاران دارد تا شايد بخشي از بودجه مورد نياز خود را تامين كند.