اصلاحات از بن‌بست خارج شد
احمد شيرزاد
فعال سياسي اصلاح‌طلب
اگر اصلاح‌طلبي را از منظر يك جنبش سياسي مورد ارزيابي قرار دهيم، دولت روحاني در مسير اصلاحات حركت كرده است. مهم‌ترين دستاورد دولت آقاي روحاني خروج نسبي از شرايط بحراني و فشار سال‌هاي 88 تا 92 بوده است. جريان اصلاحات شايد تلخ‌ترين و سخت‌ترين دوره را در اين سال‌ها تجربه كرده است. نيازي به ذكر و يادآوري مصيبت‌ها و بحران‌هايي كه جريان اصلاحات به خود ديده، نيست. اين دوران نه تنها براي جريان اصلاحات يك بن‌بست به تمام معنا بود، بلكه براي حركت ماشين كشور در حوزه‌هاي اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي نيز نوع عقبگرد به حساب مي‌آيد. انزواي ديپلماتيكي كه كشور در عرصه بين‌الملل تجربه كرد، بسيار شدت گرفته بود و مشكلات زيادي بر زندگي شهروندان تحميل شده بود. شايد بيراه نباشد اگر بگوييم كه سال‌هاي 88 تا 92 بدترين دوره سياست‌ورزي اصلاح‌طلبان بعد از انقلاب بوده است. جنبش اصلاح‌طلبي در اين دوره به‌شدت در انزوا قرار گرفته بود. ليكن در خرداد 92 اين شرايط بهبود پيدا كرد، اگرچه به كلي مشكلات برطرف نشد. شرايط از حالت بحراني به سمت عادي شدن پيش رفت و اصلاح‌طلبي و اصلاح‌جويي اگرچه دوباره در كشور احيا شد اما همچنان حركت پويايي نبود يا امكان پويايي آن فراهم نبود. مهم‌ترين رخداد در فرآيند اصلاح‌طلبي خروج از شرايط فشار و بحران بود كه خود يك امتياز محسوب مي‌شود. مردم و اصلاح‌طلبان به خوبي به ياد دارند كه آقاي روحاني به عنوان يك شخصيت اصلاح‌طلب روي كار نيامد. او نه مدعي اصلاح‌طلبي بود و نه كساني كه از او حمايت كردند، او را رييس‌جمهوري اصلاح‌طلب ناميدند. ليكن آنچه در عمل از رييس‌جمهور ديديم يك رفتار كاملا اصلاح‌طلبانه به معناي حركتي به سوي تغيير در چارچوب نظام‌هاي قانوني با كمترين هزينه اجتماعي بود. اگر از اين زاويه به عملكرد دولت تدبيرواميد بنگريم، آقاي روحاني موفق شده تا تغييراتي جدي به وجود آورد، بدون اينكه كمترين هزينه‌اي را به جامعه تحميل كند و حتي مي‌توان گفت كه خيلي از هزينه‌ها را نيز از سر جامعه كم كرده است. با نگاهي به دستاوردهاي اقتصادي دولت يازدهم مشخص است كه مسير دولت در جهت كاستن از هزينه‌هاي معيشتي مردم بوده است. البته اين سخن به اين معنا نيست كه دولت اعتدال شرايط مردم را به يك شرايط ايده‌آل رسانده اما ترديدي نيست كه از فشارهايي كه به مردم وارد مي‌شد كم شده و هزينه‌هاي سياسي جامعه به‌شدت تقليل پيدا كرده است. ما از شرايط در معرض جنگ و تهديد نظامي امروز با عقد قرارداد برجام وارد شرايطي شديم كه به هر حال امريكايي‌ها با همه شيطنت‌هاي‌شان ترجيح مي‌دهند ارتباط دو كشور بهبود پيدا كند. شايد روند اصلاحات در كشور با ايده‌آل‌هاي ما فاصله بسياري داشته باشد اما آنچه مي‌توان به طور قاطع گفت اين است كه حركت كشور در دولت تدبير و اميد حركتي به سمت و سوي اصلاح‌طلبي بوده است.