اعلام جزييات قرارداد بزرگ ايران و ايرباس
ايرباس متعهد به انتقال فناوري به ايران شد
پنج روز بعد از عقد قرارداد با ايرباس، حالا جزييات قرارداد به تدريج رونمايي مي‌شود. آخرين خبر را سورنا ستاري، معاون علمي و فناوري رييس‌جمهور اعلام كرده و گفته: «طبق مصوبه «پيوست فناوري در قراردادهاي بزرگ»، هر قرارداد بزرگي كه قرار است منعقد شود، حتما بايد پيوست فناوري داشته باشد كه اين قرارداد هم از اين قاعده
مستثني نيست.»
سورنا ستاري مي‌گويد: «طبق اين پيوست قراردادهاي بزرگي كه قرار است منعقد شود، حتما پيوست فناوري دارد؛ مثلا در قرارداد ايرباس ما حضور داريم، معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري در «كميته قرارداد ايرباس‌ها» حضور دارد بدين‌ترتيب كه مباحثي نظير تعميرات، نگهداري و انتقال تكنولوژي براي ساخت قطعات هواپيما در داخل و انتقال تكنولوژي در قراردادها پيش‌بيني شده است. اينكه ما جزوي از شوراي اقتصاد باشيم و بتوانيم در قراردادهاي بزرگ در حوزه انتقال تكنولوژي تصميم‌گير باشيم موضوع بسيار مهمي است، در همين قرارداد مربوط به ساخت كشتي توسط كره‌اي‌ها براي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران هم، چون قرارداد قديمي بود و به شوراي اقتصاد نيامده بود، از دست ما در رفته است.» او در عين حال درباره انعقاد قرارداد كشتيراني جمهوري اسلامي ايران با شركت كره‌اي با وجود توان متخصصان داخلي در اين عرصه توضيح داده است: «ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي در اين معاونت، در رشد فناوري داخلي در اين حوزه فعاليت بسزايي دارد. درباره قراردادي كه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران با كشتي‌سازي كره‌اي منعقد كرد بايد به اين موضوع هم توجه داشت كه اين قراردادي قديمي بود. اتفاقي كه در چند ماه اخير رخ داد «تصويب پيوست فناوري در قراردادهاي بزرگ» بود كه ما هم به عنوان عضوي از شوراي اقتصاد، در اين حوزه نظر مي‌دهيم و در اين قضايا هستيم.»خريد هواپيما از نوع قراردادهاي بلندمدت محسوب مي‌شود. يعني اگر متوسط عمر مفيد هر هواپيما 15 سال باشد، بايد خدمات 15 ساله هم به دنبال داشته باشد؛ موضوعي كه به دنبال تحريم‌ها از ايران دريغ شد. يكي از نگراني‌هاي اين خريدها، احتمال بازگشت تحريم‌هاست. با اين حال مديرعامل ايران‌اير با بيان اينكه در وقوع شرايط احتمالي مانند بازگشت تحريم‌ها در قراردادها پيش‌بيني كرديم براي هواپيماهايي كه درخط توليد هستند فرصت مذاكره براي دوطرف بگذاريم، گفته است: قرار بر اين است براي هواپيماهايي كه هنوز تحويل ايران اير نشده‌اند و درخط توليد هستند درشرايط برگشت تحريم‌ها، ايرباس يا بويينگ به طرفيت از ايران‌اير مشتري جديد براي هواپيماها پيدا كند يا اينكه ايران اير خود مشتري به اين شركت‌ها معرفي كند. نكته مهم اين است كه قرار نيست ايران‌اير درشرايط برگشت تحريم‌ها براي هواپيماهايي كه در خط توليد هستند ولي شركت‌ها امكان تحويل آن را به ايران‌اير ندارند، جريمه‌اي بپردازد. طبق قرارداد بويينگ پيش‌پرداخت‌هاي ايران‌اير را مي‌پردازد اما اينكه چگونه اين پيش پرداخت‌ها به ايران‌اير برمي‌گردد هنوز جاي بحث دارد. پرورش مي‌گويد: «قرار بر اين است كه پيش‌پرداخت‌ها به ايرباس و بويينگ از نيم درصد شروع شود و يك و نيم درصد، پنج درصد تا بيست درصدهم در بازه‌هاي زماني مختلف براي خريد هواپيما به عنوان پيش پرداخت به شركت‌هاي سازنده هواپيما پرداخت خواهيم كرد، حال اينكه ممكن است تحريم‌ها درهر كدام از اين مراحل برگردد كه براي هركدام از اين حالات پيش‌بيني‌هايي را در قرارداد گنجانده‌ايم. طبق متني كه اوفك ۱۵ دسامبر منتشركرده است تحريم‌هاي جديد عطف بماسبق نخواهد شد و فرصتي براي تعيين تكليف قراردادها داده مي‌شود حال اينكه چقدر بر اين تعهدات خود پايبند باشد يك بحث جداست.»
مشكل «كدشيرينگ» كه براي شركت هواپيمايي ايران‌اير با شركت‌هاي هواپيمايي خارجي ايجاد شده بود هم نكته ديگري است كه پرورش از حل و فصل آن خبر مي‌دهد. او گفته اخيرا اوفك متني را منتشر كرده بود كه در آن ابهاماتي وجود داشت و براي شركت‌هايي كه با آنها كدشيرينگ داشتيم به اين معنا كه دراين قراردادها برخي از خدمات ايرلاين‌ها كه از سوي يكديگر پشتيباني مي‌شود، مشكلاتي ايجاد شده بود. در قالب كدشيرينگ برخي از ايرلاين‌ها با يكديگر طبق تفاهماتي روي يك سيستم بليت مي‌فروشند كه اوفك با اظهاراتي راجع به پرواز به ايران ابهاماتي را براي ايرلاين‌هاي خارجي كه در اين تفاهم با ايران‌اير هستند ايجاد كرده بود.