تغيير روابط امريكا- عربستان سعودي بعيد است

بر سر مسائل چندي از برنامه هسته‌اي ايران گرفته تا آينده سوريه، عبدالله بن عبدالعزيز آل سعود، پادشاه قبلي عربستان سعودي درباره آنها با دولت امريكا تقابل داشت و قويا با برخي از سياست‌هايش مخالف بود.
عبدالله پادشاه عربستان فكر مي‌كرد اوباما، رييس‌جمهور‌ ايالات متحده در زمينه تجهيز شورشيان سوريه كه تلاش دارند بشار اسد رييس‌جمهور اين كشور را سرنگون سازند، بسيار با وقفه عمل كرد و به سرعت متحدان عربي چون حسني مبارك را رها ساخت و در زمينه تلاش براي دستيابي به توافق هسته‌اي تاريخي با تهران بسيار زودباورانه وارد عمل شد. روابط امريكا- عربستان سعودي در واقع به نوعي بازتاب‌دهنده روابط امريكا با اسراييل بوده كه طي چند سال گذشته اساسا به همين دلايل به پايين‌ترين سطح تنزل يافته است.
رياض همچنين به كشورهاي همسايه خود مي‌نگرد و مي‌بيند دشمناني از همه طرف در حال ظهور هستند. مقامات عربستان سعودي ماه‌هاست كه شاهد فعاليت‌هاي گروه داعش هستند كه به‌طور معمول خواستار سرنگوني حكومت سلطنتي سعودي‌ها شده و به‌طور دايم در حال جذب نيروهاي جديد و حفظ كنترل خود بر بخش‌هاي وسيعي از سرزمين عراق و سوريه است.  در يمن نيز دولت تحت رهبري سني‌هاي يمن به‌طور جدي در مواجهه با آشوب و قيام حوثي‌ها با شكست و فروپاشي مواجه شده كه موجبات تقويت ايران - رقيب اصلي قدرت و نفوذ عربستان سعودي در منطقه خاورميانه – خواهند شد. مرگ عبدالله و به قدرت رسيدن برادر ناتني وي سلمان به معناي تغييراتي براي نخستين‌بار در نظام سياسي به‌شدت محافظه‌كار سلطنتي عربستان در دو دهه گذشته است. اما بهتر يا بدتر، كارشناسان در داخل و خارج دولت امريكا بر اين باورند كه روابط بين دو كشور امريكا و عربستان سعودي در همان سطح باقي خواهد ماند كه يك دليل ساده براي آن قابل ذكر است: عربستان سعودي به‌شدت به امريكا نياز دارد. بروس رايدل، افسر سابق سيا و كارشناس امور عربستان سعودي در موسسه بروكينگز معتقد است سعودي‌ها به خوبي آگاهند به غير امريكا قدرت ديگري نيست كه به آن تكيه كنند و با وجود ترديدهاي‌شان درباره صلاحيت و شايستگي رويكرد امريكا همچنان با اين كشور همكاري خواهند كرد. بسياري از مقامات وزارت امور خارجه امريكا نيز در اين خصوص نظرات يكساني دارند. جنيفر پساكي، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا روز جمعه گفت: ما سابقه طولاني همكاري با عربستان سعودي داريم و هيچ نشانه‌اي از اينكه همكاري‌ها تغيير خواهد يافت، وجود ندارد. من قصد ندارم سياست‌هاي سعودي‌ها را در اينجا تحليل كنم. يكي ديگر از مقامات وزارت امور خارجه امريكا كه خواست نامش فاش نشود در اين خصوص به فارين پالسي گفت همه تلاش دارند به نوعي پيش‌بيني كنند چه موضوعي به‌طور ناگهاني تغيير خواهد كرد. سعودي‌ها به‌شدت محافظه‌كار هستند و اداره امور به همين رويه از سوي وزيران اين كشور ادامه خواهد يافت و انتظار ندارم تغييرات بزرگي را شاهد باشيم. يكي از مقامات ارشد كنگره امريكا كه در زمينه امور خاورميانه تخصص دارد معتقد است كه به نظر نمي‌رسد ديدگاه‌هاي سلمان پادشاه جديد عربستان سعودي تفاوت زيادي با پادشاه قبلي اين كشور داشته باشد. آندرو هاموند، عضو شوراي روابط خارجي اروپا در اين خصوص معتقد است سياست‌هاي نظامي عربستان سعودي از قبل در دستان محمد بن نايف قرار داشت، وزير كشور عربستان كه اكنون به معاون وليعهد ترفيع مقام يافته است. در حالي كه بيشتر امور جاري براي برخي ديپلمات‌ها با آسودگي صورت مي‌گيرد اما به نظر بهبود چنداني در برخي مشكلات مهم منطقه خاورميانه صورت نگرفته است نظير رقابت‌هاي سني و شيعه بين عربستان سعودي و ايران.