اوشيدا؛ ميعادگاه تاريخ
از دوران اشكاني باقي مانده، نامش «اوشيدا»ست يعني «ابدي» آن روزها كه هامون گستره وسيع و پر آبي داشت و دشت سيستان هنوز اينقدر لب تشنه نبود، اوشيدا (كوه خواجه) بسان جزيره‌اي بلند بالا در ميان درياچه هامون خودنمايي مي‌كرد، حالا اما در بستر تاريخي هامون چند هزار ساله، سياه چادرها خودنمايي مي‌كنند و تشنگي بر دشت سيستان حكمراني. هر چند باراني باريده و بخشي از هامون را دوباره زنده كرده اما هنوز حسرت دشت وسيع سيستان به دلش مانده از روزهايي كه سيراب بود. حالا روي بلندي‌هاي اوشيدا كه بايد وسعت سيستان و صداي باد و سكوت قلعه تاريخي اشكاني‌ها نصيبت مي‌شود و بخش‌هايي از هامون كه لب‌تر كرده‌اند به باران چندي پيش. اوشيدا قلعه‌اى عظيم و دژ شهرى منحصر به فردي است كه تاريخش به اشكانيان و ساسانيان متصل است. اوشيداي پير را بعضي «تخت جمشيد خشت و گل» ناميده‌اند و اسناد مي‌گويند كه تنها نقطه مرتفع دشت وسيع سيستان، تنها نمونه دژ شهرهاى اشكانى باقى مانده در ايران هم هست. اين اثر تاريخي براي پيروان اديان سه گانه كهن اسلام، مسيحيت و زرتشت اهميت و قداست ويژه‌اي دارد. محلي‌ها اين كوه را به نام «كوه رستم» مي‌شناسند و معتقدند رستم، پهلوان سرشناس سيستان كه فردوسي در شاهنامه از او قصه‌ها گفته، در همين كوه مدفون شده و گاهي تا مرتفع‌ترين نقطه آن براي زيارت محلي كه معتقدند مقبره رستم است، مي‌روند. زرتشتيان هم براي هامون و اوشيدا قداست بسيار قايل‌اند و حتي تعدادي از زرتشتيان هندوستان براي سرمايه‌گذاري در مرمت بناهاي موجود در اوشيدا ابراز تمايل و اعلام آمادگي كرده‌اند.