با توجه به افزايش سالن‌هاي نمايش خصوصي نگراني در زمينه ايمني سالن‌هاي تئاتر افزايش يافته است. در هفته‌هاي پاياني سال گذشته شاهد وقوع حريق جزيي در بخش انبار مجموعه تئاترشهر به عنوان نماد تئاتر ايران بوديم كه نگراني‌ها در اين زمينه را افزايش داد. همان زمان با علي مرادخاني، معاون امور هنري در اين باره به گفت‌وگو پرداختيم كه مختصري از آن در قالب گزارشي با عنوان «صداي فاجعه را مي‌شنويد؟» منتشر شد. با توجه به اهميت موضوع نياز بود در روزهاي ابتدايي سال 96 نيز بار ديگر به يادآوري اين مساله بپردازيم. علي مرادخاني معتقد است بحث ايمن‌سازي سالن‌هاي تئاتري مانند تئاترشهر و ديگر اماكن فرهنگي زيرنظر دولت بايد به صورت مستمر وجود داشته باشد كه نيازمند اختصاص بودجه‌اي مشخص است. مهدي شفيعي، مديركل هنرهاي نمايشي نيز در همان گزارش با يادآوري ماجراي ساختمان پلاسكو و انتقال نگراني به همه دست‌اندركاران عرصه فرهنگ و هنر گفته بود: «متولي اصلي بازسازي تئاتر شهر، دفتر طرح‌هاي عمراني است و به لحاظ تخصصي دوستان بايد نظر دهند. اما نگراني مشابه ساختمان پلاسكو و اينكه ساختمان به مقاوم‌سازي، تقويت مفصل‌ها، بادبندها يا فوندانسيون نياز داشته باشد، در تئاتر شهر وجود ندارد. هرچند سن ساختمان بالاست ولي از نظر استحكام مشكل خاصي نيست. خوشبختانه در بازسازي اخير سبك‌سازي بنا در دستور كار گرفت و سنگ‌هاي داخلي كه ساختمان را كمي سنگين مي‌كرد، كاملا خارج شد.» مديركل هنرهاي نمايشي به فضاسازي مورد نياز طبقه پايين مجموعه نيز اشاره كرده و گفته است: «در گذشته راهروهاي زيرزمين تئاتر شهر خيلي تنگ بود و سقف كوتاهي داشت كه ايمني خروج تماشاگر را سخت مي‌كرد اما در بازسازي اخير اين مشكل تا حدي برطرف شد. ايجاد سالن‌هاي زيرزمين همواره موجب نگراني بوده چون هنگام اجراي نمايش تعداد زيادي تماشاگر در آن محل‌ها داريم. اينكه در صورت وقوع حريق شيوه خروج مخاطبان چگونه خواهد بود، يك نگراني جدي است.» مبحثي كه نه تنها در اظهارات علي مرادخاني، بلكه توسط سخنگوي سازمان آتش‌نشاني نيز به آن اشاره شده است. شفيعي همچنين نصب سيستم هشدار و اطفاي حريق را بسيار ضروري دانست و در اين باره توضيح داد: «خوشبختانه تمام سنسورهاي اعلام حريق نصب شده و مقدمات اطفاي حريق صورت گرفته است ولي اتفاق پيش آمده بايد دفتر طرح‌هاي عمراني و ما را حساس‌تر كند كه بازسازي را سريع‌تر پيش ببريم و ايمني را به درصد قابل قبولي برسانيم.» از سوي ديگر وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در روزهاي پاياني سال 95 به مجموعه تئاترشهر رفت و در جمع خبرنگاران قول افزايش دوبرابري اعتبار هنرهاي نمايشي را مطرح كرد كه معاون هنري معتقد است از نگاه جدي وزير به عرصه تئاتر برمي‌آيد. بخش اصلي گفت‌وگوي «اعتماد» با معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين نظر تعدادي از هنرمندان تئاتر درباره اهميت ارتقاي ايمني مجموعه تئاتري را در ادامه مي‌خوانيد. ضرورتي كه اميد است در سال جديد شمسي جدي گرفته شود تا خداي ناكرده شاهد اتفاق ناخوشايند نباشيم.
قبلا درباره افزايش ايمني مجموعه تئاترشهر با يكديگر گفت‌وگو كرديم. در هفته‌هاي پاياني سال گذشته نيز در تئاترشهر اتفاقي رخ داد كه همه را نگران كرد. بحث بازسازي و ايمني تئاترشهر در سال جديد چگونه پيش خواهد رفت؟
همه‌چيز طبق برنامه سال‌هاي اخير كه بازسازي در دستور كار قرار گرفت، پيش خواهد رفت. از زماني كه در دوره حضور آقاي جنتي وارد مجموعه معاون هنري شدم در همين رابطه جلسه‌هايي با ايشان برگزار كرديم و علاوه بر مجموعه تئاترشهر به بحث ايمني مجموعه‌هاي متعدد زيرنظر دولت پرداختيم. حتي ايشان يكي دو بار براي بررسي ايمني بناها به تئاترشهر، مجموعه آزادي و تالار وحدت آمد.
همانطور كه آگاه هستيد بيش از سه سال است در مسائل گوناگون بازسازي و ايمني بنا‌هاي فرهنگي زيرنظر معاونت هنري وارد شده‌ايم. بعضي از اين بناها بيش از 45 سال عمر دارند و در اين مدت علاوه بر فرسودگي‌هاي طبيعي يك ساختمان با كاربرد زياد با مشكلات ناشي از بهره‌برداري‌هاي طولاني مدت نيز مواجه هستند. گرچه نيروهاي فني مستقر در مجموعه‌هاي فرهنگي بعضا
با تجربه و كارآزموده هستند ولي پاره‌اي فرسودگي‌ها نياز به تغيير اساسي سخت‌افزارها را ضرورت بخشيده است. حتي مدتي به دنبال تعطيلي تالار وحدت بوديم تا برنامه نوسازي را پيگيري كنيم اما اين تصميم موجب عقب افتادن برنامه‌هاي گروه‌هاي موسيقي و تئاتر مي‌شود؛ بنابراين بايد با دقت بيشتري پيش برويم كه ضرر هنرمندان كمتر شود. فشردگي امور اينجا مشكل‌ساز است ولي با همراهي شهرداري تهران مسائل برج آزادي برطرف شد كه جا دارد از سازمان زيباسازي شهرداري تشكر كنم. اميدوارم بتوانيم امكانات سمعي- بصري برج آزادي را هم سريع‌تر فعال كنيم. اما همانطور كه مطلع هستيد تئاترشهر چندين بار بازسازي شده و در تمام اين سال‌ها هركس قصد تعميرات ساده هم داشته سيم و كابل و موارد مختلف را به بار روي دوش بنا اضافه كرده است. در دوره جديد ولي بازسازي طوري صورت گرفت كه مي‌توان گفت نگراني چنداني وجود ندارد.
اما معماري تئاترشهر طوري است كه نگراني را افزايش مي‌دهد. بعد از حريق جزيي در تئاترشهر با سخنگوي سازمان آتش‌نشاني گفت‌وگويي داشتيم كه به اين موضوع اشاره جدي داشت.
بله، چون زيرزمين تئاترشهر به صورت لابيرنت طراحي شده و همين عامل برخلاف تالار وحدت نگراني پيش مي‌آورد. همانطور كه كارشناس آتش‌نشاني در گفت‌وگو با روزنامه شما هم اعلام كرده است اگر شرايط اضطرار به وجود بيايد مردم مسير خروج را گم مي‌كنند و با خطرهايي مواجه مي‌شوند. به ويژه ساخت‌و‌ساز بناي كنار مجموعه تئاترشهر ورود و خروج از آن قسمت را نيز محدود كرده است. در سال جديد اساسي‌ترين كار ما برقراري ايمني تئاترشهر و به خصوص سالن اصلي مجموعه است.
درباره انبار موزه هنرهاي معاصر يا خود بناي موزه هم همواره نگراني‌هايي وجود داشته است.
نوع كاربري موزه هنرهاي معاصر اهميت زيادي دارد كه با تالار وحدت و تئاترشهر متفاوت است. به اين معني كه ميزان ورود و خروج مخاطب و حجم اينها تفاوت بسياري با يكديگر دارد. اما در اين مورد هم بررسي‌هايي صورت گرفته و طبق برنامه پيش مي‌رويم. بحث بعدي ما تالار وحدت خواهد بود و برنامه‌ها را طوري پيش مي‌بريم كه برنامه‌هاي هنري گروه‌هاي تئاتر و موسيقي دستخوش تغيير چنداني نشود. به هرحال احتمال دارد امسال ناچار شويم براي مقطع كوتاهي تعطيلي‌هايي در نظر بگيريم و تالار وحدت را براي مدتي از دور فعاليت خارج كنيم. اين مورد گريز‌ناپذير به نظر مي‌رسد. موردي كه بايد براي تالار وحدت در نظر بگيريم اين است كه يك ميراث ملي است و نمي‌توان تغيير چنداني در آن به وجود آورد. در گفت‌وگوي قبلي كه داشتيم نيز تاكيد داشتم كه از طرفي ما بايد بازسازي و نگهداري دايم را در نظر داشته باشيم كه نيازمند حمايت دوستان ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و تامين اعتبار مورد نياز سالانه است.
رابطه شما با آقاي صالحي طوري هست كه بتوانيم انتظار خاصي در زمينه افزايش يا كاهش بودجه تئاتر داشته باشيم؟ به خصوص برطرف كردن نياز جشنواره‌اي مثل تئاتر فجر هم از جمله نكاتي است كه بايد مورد توجه قرار بگيرد؟
آقاي صالحي اميري از دوستان قديمي ما در حوزه فرهنگ هستند و طبق گفت‌وگوهايي كه داشتيم قرار شد سياست‌هاي كلي را تبيين كنند و ما به عنوان معاونان پيش ببريم. خوشبختانه نظر ايشان در حوزه فرهنگ و هنر به ويژه هنر نمايش بسيار باز و رو به جلو است. به مرور شاهد برقراري ارتباط‌هاي بيشتر خواهيم بود چون حوزه فرهنگ و هنر بسيار حساس و پر كار است. موسيقي، تئاتر و هنرهاي تجسمي نه تنها از منظر داخلي بلكه در زمينه حضور خارجي و جهاني بسيار اثرگذار و حايز اهميت است. ما بايد ظرفيت‌هاي موجود را براي نسل جوان فراهم كنيم چون آنها به‌شدت در پي دستيابي به اهداف مورد نظر خود هستند.
افزايش يا كاهش اعتبار به جريان كار جشنواره‌ها و برنامه‌ريزي مديران هم بستگي دارد. معتقدم بايد از جشنواره‌ها حمايت كنيم اما با اين ديد كه اگر باري بر دوش دولت اضافه نمي‌كنند خودشان توانايي برقراري ارتباط با مخاطب را داشته باشند و بتوانند به آورده اقتصادي برسند. به هرحال انكار ناپذير است كه جشنواره‌ها به تنهايي نمي‌توانند اين‌بار را به دوش بكشند.
به ويژه تئاتر كه در تمام كشورهاي جهان از حمايت شهرداري‌ها و دولت برخوردار است.
ما بايد روي برندسازي در تئاتر و سينماي ايران كار كنيم. بايد الگوهاي بومي خود را در سطح جهاني معرفي كنيم و رسيدن به اين هدف نيازمند برنامه‌ريزي و صرف بودجه است. نمايش يا فيلم ايراني اگر قرار بر تقليد باشد با اقبال جهاني مواجه نخواهد شد؛ چرا؟ چون مشابه آن قبلا وجود داشته است. همين چند روز قبل و در تعطيلات نوروزي شاهد افتتاح موزه اپراي عروسكي ايران بوديم و همانطور كه قبلا قول داده بودم به زودي موزه تئاتر ملي نيز افتتاح مي‌شود.