اسناد مالت براي رييس‌جمهور تركيه دردسرساز شد
نفتكش، هديه خانوادگي به اردوغان
ميثم سليماني
چه هديه‌اي مي‌تواند مناسب رهبر يك كشور باشد؟ سوالي كه يك ميلياردر آذربايجاني به آن پاسخ داده است. او با يك نفتكش 25 ميليون دلاري به اين پرسش پاسخ داده است.
مبارز مانسيموف يك ميلياردر آذربايجاني است كه در سال 2008 براي رجب طيب اردوغان رييس‌جمهور كنوني تركيه يك نفتكش خانوادگي خريده بود. موضوعي كه در روز جمعه كشف شد و عملا در روز گذشته رسانه‌اي شد. اين موضوع در درياي سياه توسط يك تيم تحقيقات رسانه‌اي و همچنين با همكاري يك شبكه تحقيقاتي اروپايي كشف شده است.
مانسيموف دوسال پيش به پيشنهاد اردوغان يك نام تركيه‌اي براي خود برگزيد و شهروند تركيه شد. نام تركيه‌اي او مبارز قربان اوغلو است. او در طول سال‌هاي گذشته معاملات و كسب و كار بسيار خوبي را به صورت چراغ خاموش در تركيه انجام داده است كه از جمله آن مي‌توان به قراردادهاي پرسود با شركت‌هاي دولتي تركيه‌اي اشاره كرد.
از سوي ديگر مانسيموف يك دوست دونالد ترامپ محسوب مي‌شود كه در مراسم تحليف رياست‌جمهوري او شركت كرده است. گفته مي‌شود كه او هشت واحد آپارتمان از جمله پنت هاوس مجتمع مسكوني و اداري ترامپ در استانبول را كه در سال 2009 افتتاح شد خريداري كرده است. مانسيموف را نخستين مشتري اين برج غول پيكر در قلب استانبول ناميدند.
طبق گزارشي كه سايت اينترسپت از اسنادي كه به اسناد مالت معروف شده منتشر كرده نشان مي‌دهد، معامله كشتي و اهداي آن به اردوغان شرايط پيچيده‌اي دارد. مانسيموف اين كشتي را از يك شركت متعلق به كشور مالت در سال 2007 خريداري مي‌كند.
در اكتبر سال 2008 اين كشتي به نام يك شركت ديگر به نام برادرخانم اردوغان و پسر اردوغان به مبلغ 25ميليون دلار خريداري مي‌شود. چند روز بعد اين شركت يك وام 4/18 ميليون دلاري را از مانسيموف دريافت مي‌كند. تا اينجاي كار همه‌چيز عادي است. با اين حال اسناد نشان مي‌دهد كه مانسيموف عملا اين وام را در يك مبادله ليزينگي تسويه كرده است و مابقي آن كه حدود 7 ميليون دلار بوده است به يك دوست نزديك اردوغان به دلايل نامعلوم پرداخت شده است.
شركت مانسيموف كه كنترل دو سوم از حمل و نقل نفت درياي سياه را بر عهده دارد و با ليزينگ كردن اين كشتي عملا سالانه حدود 2/1 ميليون دلار به خانواده اردوغان پرداخت مي‌كند. هرچند كه برادر خانم اردوغان عنوان مي‌كند كه به تنهايي صاحب سود اين نفتكش است.
اين اسناد منتشر شده از فايل‌هايي است كه به فايل مالت معروف است. كه حدود 150 هزار سند مالت از شركتي كه خدمات مشورتي و حسابرسي به افراد به صورت محرمانه ارايه مي‌دهد به دست آمده كه طيف گسترده‌اي از اسناد حقوقي و خدمات مالي شركت‌هاي بزرگ و حتي افراد را در اختيار
دارد.
در پروژه بررسي اسناد مالت حدود 49 روزنامه‌نگار از 13 سازمان رسانه‌اي در 16 كشور درگير هستند. كه از جمله آنها تعدادي رسانه‌هاي برزيلي، آلماني، رومانيايي و ديگر كشورها روي اين موضع تمركزد كردند و اين اسناد را مورد بررسي قرار دادند.
گفتني است مالت يك مجمع الجزاير مديترانه‌اي با جمعيتي كمتر از نيم ميليون نفر است. اين جزاير داراي كمترين نرخ ماليات موثر در اتحاديه اروپا و يك مقصد خوب براي اجتناب از ماليات در اتحاديه اروپا به شمار مي‌آيد. اسنادي كه از مالت منتشر شد بسياري از چارچوب‌هاي مالي را به نمايش مي‌گذارد كه بسياري از اين طريق قصد داشتند فرار مالياتي يا به نوعي پولشويي داشته باشند. ميلياردرهاي روسي، مافياي ايتاليايي و حتي بن علي ييلدريم نخست‌وزير تركيه نيز پايش به اين اسناد باز شده است.
اما جان كلام اين است كه شبكه‌هاي بين‌المللي به هم پيوسته‌اي كه حضور دارند اگر بخواهند در كشوري مانند فرانسه حضور داشته باشند بايد حدود 33/33درصد ماليات دهند، اما نرخ موثر ماليات بر درآمد شركت‌هاي خارجي در مالت تنها پنج درصد است.
در حالي مالت يكي از كشورهاي عضو اتحاديه اروپا محسوب مي‌شود با سياست‌هاي باز خود به طور مثال يك شركت فرانسوي مي‌تواند يك شركت تابعه در مالت باز كند و فعاليت‌هاي اصلي خود را در آنجا متمركز كند و تنها پنج درصد سود خود را به دولت پرداخت كند و عملا مبلغ چنداني را به محل مبدا يعني فرانسه نمي‌دهد. اگر شركتي در مالت فعاليت كند عملا براي شركت در لايحه مالياتي 85 درصد سودآوري بيشتري از سمت ماليات خواهد داشت.
طبق برآوردي كه روزنامه مالت امروز تخمين مي‌زند سياست‌هاي مالياتي اين كشور نزديك به 248 ميليون يورو درآمد در سال 2015 را براي اين كشور به همراه داشته در صورتي كه به كشورهاي ديگر نزديك به 2/4 ميليارد يورو ضرر زده است. اين اعداد و ارقام نسبت به سال 2006تغييرات 10 برابري داشته است.
همچنين ساختار مالت به گونه‌اي است كه صاحبان شركت‌هاي ديگر با ايجاد شركت‌هاي صوري به منظور تسهيل تقلب و فعاليت‌هاي غيرقانوني به دنبال درآمدهاي غيرقانوني مي‌روند كه به راحتي قابل انكار هستند. وزير دارايي آلمان مي‌گويد مالت پاناماي اروپا است.
وزير دارايي مالت مي‌گويد: فايلي كه به نام مالت منتشر شده جعلي است و اين موضوع ناعادلانه مي‌تواند اقتصاد و اشتغال كشور را به خطر اندازد. اكنون چنين اتفاقي در دل قاره اروپا مي‌تواند نگراني بسيار زيادي را از سوي مقامات اروپايي مطرح كند و زنگ خطر را براي شركت‌هايي كه با خيال راحت در آنجا فرار مالياتي انجام مي‌دادند به صدا دربياورد.