واشنگتن نگران رابطه نظامي آنكارا - مسكو است
نوبت ترس از موشك‌هاي تركيه
گروه جهان
مذاكرات روسيه و تركيه بر سر خريد سامانه دفاع موشكي اس-400 با جديت ادامه دارد. روز گذشته ژنرال جوزف دانفورد، رييس ستاد مشترك ارتش امريكا اعلام كرد كه تصميم تركيه براي خريد سيستم‌هاي دفاع هوايي اس-400 موجب نگراني ايالات متحده خواهد شد. طي روزهاي گذشته خبرهايي منتشر شد مبني بر اينكه تركيه سامانه دفاعي اس-400 را از روسيه خريداري كرده است اما اين خبر بلافاصله تكذيب شد. دانفور در مجمع امنيت آسپن در كلورادو گفت: هرچند مشخص نيست تركيه اين كار را انجام داده يا اين كار را انجام نداده است اما كماكان اين يك نگراني است.
سامانه دفاع موشكي اس-400 نسل جديد سيستم موشكي سطح به هوا است كه قادر است سه نوع مختلف موشك را هدف قرار دهد و اهداف هوايي را از فاصله دور و نزديك شناسايي و منهدم كند. اين سامانه در راستاي رديابي و نابودي انواع مختلف اهداف هوايي از جمله هواپيماهاي شناسايي و موشك‌هاي بالستيك طراحي شده است. تاكنون روسيه قرارداد اين سامانه جديد خود را با چين منعقد كرده است و مذاكرات با تركيه و هند بر سر اين موضوع نيز ادامه دارد. وزير دفاع تركيه هفته گذشته اعلام كرده بود كه مذاكرات مربوط به تحويل سيستم دفاعي اس- 400 به تركيه در مرحله نهايي خود به سر مي‌برد. دو هفته پيش بلومبرگ گزارش داد كه تركيه موافقت كرده است كه 5/2 ميليارد دلار براي دستيابي به اين سامانه پيشرفته دفاع موشكي بپردازد. معامله‌اي كه به نظر مي‌رسد فرآيندي بسيار طولاني و مورد بحث دارد. كنستانتين مكينكو، تحليلگر روس توضيح داد كه اگر اين قرارداد به اتمام برسد، اين معامله مي‌تواند يك تغييرات تاكتيكي و حتي تغييرات بازي را در بازار اسلحه ايجاد كند. ولادمير كازين، مشاور رييس‌جمهور روسيه در زمينه همكاري‌هاي نظامي و فني، پيش‌تر در ماه جولاي اعلام كرد كه قرارداد تحويل سيستم‌هاي دفاع هوايي به تركيه به مراحل پاياني رسيده و طرفين نيز به توافق رسيدند اما هنوز تصميمي از سوي مسكو براي پرداخت وام به تركيه در راستاي خريد اين سامانه گرفته نشده است. مذاكرات در مورد امكان تحويل سيستم
اس- 400 به تركيه از سال 2016 آغاز شده است. در ماه مارس 2017، سرگئي چمسوف، مديرعامل شركت روستك گفت: آنكارا آماده خريد سيستم اس- 400 با وام مسكو شده است. در روز 28 آوريل مولود چاووش اوغلو، وزير امور خارجه تركيه رسما اعلام كرد كه مسكو و آنكارا در مورد خريد سيستم‌هاي دفاع هوايي اس- 400 در حال مذاكره هستند كه توليد مشترك و قيمت تمام‌شده محصول موارد اصلي مذاكره ميان طرفين است. اين موضوع نيز در اوايل ماه مه در ديدار ميان رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه و ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه در سوچي مورد بحث قرار گرفت. در روز چهارم جولاي رجب طيب اردوغان اعلام كرد كه تركيه به دنبال استقلال تكنولوژيك از راه واردات دفاعي است و قصد دارد صنعت توليد دفاعي خودش را بر اساس ظرفيت و منابع كشور افزايش دهد. فكري ايشيك، وزير دفاع تركيه همچنين تاييد كرد كه تركيه براي طراحي سيستم‌هاي دفاع هوايي داخلي با فرانسه و ايتاليا در حال همكاري است. سخنگوي شركت صادرات سلاح‌هاي روسي OJSC گفت كه او نمي‌تواند بلافاصله در خصوص جزييات قرار داد با تركيه نظر دهد. با اين حال بسياري معتقدند در صورت اجرايي شدت اين توافق ميان تركيه و روسيه مي‌تواند به شش دهه وابستگي تجهيزات نظامي تركيه به ناتو پايان دهد. تركيه از سال‌هاي اوليه جنگ سرد در ناتو حضور داشت و نقش اصلي را به عنوان يك كشور خط مقدم در مجاورت با اتحاد جماهير شوروي بازي كرده است. اما روابط با اعضاي ديگر در سال‌هاي اخير به‌شدت تحت تاثير نوع رفتارهاي رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه قرار گرفته كه سياست مستقلي را در قبال همسايگان خود از جمله عراق و سوريه دنبال كرده است. از سوي ديگر تنش‌ها با واشنگتن بر سر حمايت ايالات متحده از نظاميان كرد سوريه كه تركيه آنها را تروريست مي‌داند، بالا گرفته است. اروپايي‌ها نيز طي سال‌هاي اخير به‌شدت از اقدامات استبدادي دولت اردوغان ناراضي هستند و عملا بخش زيادي از حمايت‌هاي خود از تركيه را كنار گذاشته‌اند و فرآيند عضويت اين كشور در اتحاديه اروپا را بلوكه كرده‌اند.
مقامات تركيه به بلومبرگ توضيح دادند كه سيستم روسيه با ساير سيستم‌هاي ناتو سازگار نيست و شامل محدوديت‌هاي ويژه‌اي كه ناتو تعيين مي‌كند نمي‌شود. معامله با روسيه اجازه مي‌دهد تركيه سيستم دفاع موشكي را در هرجاي كشور و در برابر هرگونه تهديد بدون محدوديت مستقر كند. كارشناسان معتقدند كه تركيه قصد دارد يك سيستم خود را نزديكي داردانل و يكي ديگر را نزديكي آنكارا يا جنوب شرقي اين كشور نزديكي سوريه و عراق مستقر كند. گفتني است تحويل اين سيستم دفاعي چند معني بسيار مهم دارد؛ يكي اينكه تقريبا تمام آسمان تركيه را پوشش مي‌دهد و همچنين مي‌تواند براي جت‌هاي غربي نيز كه از فراز تركيه عبور مي‌كنند خطرناك باشد.