بازگشت آثار خاطره‌انگيز به سيما
تلويزيون به غيبت تله تئاتر پايان مي‌دهد؟
بابك احمدي
علاقه‌مندان هنرهاي نمايشي طي يكي دو ماه گذشته شاهد بازگشت پخش
تله‌تئاتر به تلويزيون بوده‌اند. گونه‌اي كه از بدو پخش در تلويزيون مخاطبان بسياري به همراه داشته، به‌طوري كه ابدا انتظار نمي‌رفت پخش اين دست آثار فرهنگي و آموزنده از سيما متوقف شود. اما با گذر زمان و پس از ورود به سال‌هاي مياني دهه 80 تهيه و توليد تله‌تئاترها به دليل كاستي‌هاي مالي سازمان صدا و سيما به بوته فراموشي سپرده شد. عليرضا اسحاقي، مدير گروه فيلم و نمايش شبكه چهار سيما در سال 93 و در مراسم توديع و معارفه‌اش به احياي تله تئاتر در اين شبكه اشاره كرد. اسحاقي در آن مراسم از شبكه چهارم سيما به‌عنوان تنها شبكه‌اي ياد كرد كه «از زمان تاسيس تا امروز نگاهي به پخش تله‌تئاتر داشته و تنها برنامه تلويزيوني با تمركز بر نمايش‌هاي روي صحنه نيز از اين شبكه پخش شده است.» هر چند اين رويكرد مسير با ثباتي را طي نكرد تا برنامه مستقل «مجله تئاتر» بعدا به زيرمجموعه برنامه تلويزيوني«چشم شب روشن» و در حد يك گپ و گفت كوتاه تقليل يافت.
به نظر رابطه هنرمندان تئاتر با شبكه‌هاي تلويزيوني نه تنها در ايران بلكه در همه جاي دنيا، ارتباط مستقيمي با افزايش يا كاهش كيفي برنامه‌هاي توليدي در اين رسانه دارد. فقط كافي است خاطرات بزرگان و هنرمنداني را كه بسياري از آنها خوشبختانه هنوز در ميان ما هستند مرور كنيم. هنوز بسياري نمايش‌هايي را كه توسط گروه تئاتري آناهيتا به سرپرستي مصطفي اسكويي، گروه تئاتر ملي به سرپرستي عباس جوانمرد و گروه تئاتر پاسارگاد به سرپرستي حميد سمندريان، به صورت زنده پيش از آغاز به كار تلويزيون ملي از يك شبكه خصوصي پخش مي‌شد را به ياد مي‌آورند. بعدا و در سه دهه اخير عموما پخش تئاترهاي تلويزيوني همچون «مثل‌آباد» توسط زنده‌ياد رضا ژيان، «گل ياس» توسط زنده‌ياد محمود استادمحمد، «كاليگولا» توسط قطب‌الدين صادقي، «دو مرغابي در مه»، «ماجراهاي رونالد و مادرش» و «آسانسور» توسط زنده‌ياد حسين پناهي،
«خرده جنايت‌هاي زن و شوهري» توسط فرهاد آييش، «ماه مهربان» توسط بهروز بقايي، «بازپرس كل» توسط محمد رحمانيان، «ملودي شهر باراني»، «شايعه» توسط داوود رشيدي، «زمستان 66» و «دل سگ» و «آدم خوابش مي‌گيره» توسط محمد يعقوبي در يادها ماندگار شده‌اند. نيما دهقان كه چندسالي مسووليت تهيه و توليد تله تئاترها را برعهده داشته درباره اهميت اين دست آثار هنري گفته است: «ضرورت‌هاي يك جامعه مي‌طلبد كه سفره رنگيني از توليدات هنري داشته باشد. تله‌تئاتر مي‌تواند سطح توقع مخاطب را بالا ببرد و او انتظار داشته باشد كارهاي بهتري برايش توليد شود. تله‌تئاتر خارج از كليشه‌هاي معمول داستان در فيلم‌هاست.» مديران سازمان در دوره‌اي هم كيفيت نازل آثار توليد شده و عدم استقبال مخاطبان را دليل چشم پوشي از پخش تله تئاترها عنوان كردند اما ايوب آقاخاني در گفت‌وگو با ايسنا به دلايل بروز چنين مشكلي اشاره كرده است: «متاسفانه در دوره‌هاي گذشته سليقه فردي مديران محدود به چند نفر و به كيفيت متوسط و زير متوسط غيرقابل تغيير محدود شده بود. اميدوارم آن منوپوليسمي كه در آخرين دوران توليد تله‌تئاتر در شبكه چهار وجود داشت، در بازگشت اجرايي نشود و ما با توان حداكثري تئاتري‌ها و نمايشگران براي حضور در تله‌تئاتر مواجه شويم.» گرچه ازسرگيري پخش تله‌تئاترهاي قديمي مانند «گفت‌وگوي شبانه» با ايفاي نقش علي نصيريان و زنده‌ياد مهدي فتحي يا تله تئاتر «هنر» نوشته ياسمينا رضا و كارگرداني مسعود فروتن با ايفاي نقش زنده‌ياد داوود رشيدي، سعيد پورصميمي و فرهاد آييش بارقه‌هايي از تصميم مديران سازمان براي توليد آثار جديد را زنده كرده، اما تا آن زمان بايد منتظر ماند و ديد اين بازپخش‌ها به دليل كمبود توليدهاي جديد بوده يا عزم جدي در كار است.