نظر چهره‌هاي سياسي درباره پيشنهاد ائتلاف معتدلين دو جناح
رقابت در انتخابات تا ائتلاف روي فرش قرمز
مرجان زهراني/ترجيع بند سخنان اين روزهاي معاون اول دولت اصلاحات ائتلاف اصلاح‌طلبان با اصولگرايان معتدل است. اجماع صد در صدي اصلاح‌طلبان و بعد از آن نزديكي و ائتلاف با معتدلين جناح رقيب نسخه انتخاباتي‌اي است كه محمدرضا عارف در هر همايش و سفر سياسي‌اي از آن صحبت مي‌كند. او بارها تاكيد كرده است كه بعد از اجماع با اصلاح‌طلبان به دنبال بحث ائتلاف با اصولگرايان معتدل است و اعتقاد دارد مي‌توان بخشي از ليست‌ها مشترك باشد، تا اين ليست و افراد مشترك بتواند پايه و محوري براي تفاهم و همدلي در مجلس دهم قرار گيرند. عارف بارها گفته است كه 30 نفر از تركيب 290 نفري مجلس مي‌تواند از چهره‌هايي تشكيل شود كه مورد وثوق هم اصلاح‌طلبان باشند و هم اصولگرايان. 30 نفري كه مي‌توانند وفاق بين دو جناح سياسي كشور را در بزنگاه‌هاي حساس فراهم آورند. استراتژي انتخاباتي عارف اما نه از سوي دوستان اصلاح‌طلبش مورد حمايت قرار گرفته است و نه رقباي اصولگراي او حاضرند به آن تن بدهند. محمدرضا باهنر، رييس جبهه پيروان خط امام و رهبري از نخستين مخالفان اين نزديكي و ائتلاف است. باهنر معتقد است اصولگرايان حاضرند با تندروهاي اين جريان ائتلاف كنند اما با رقباي اصلاح‌طلب خود نه. اوبعد از اظهارنظر عارف در مورد ارايه ليست مشترك با اصلاح‌طلبان به تسنيم گفته است: «ما تنها با دوستان اصولگراي خود ائتلاف مي‌كنيم؛ ما ائتلاف با برخي دوستان اصولگراي خود را كه تندرو خطاب مي‌شوند به اصلاح‌طلبان ترجيح مي‌دهيم و ممكن نيست بخواهيم با اصلاح‌طلبان ائتلاف كنيم.»او ترجيح مي‌دهد اصلاح‌طلبان همچنان رقباي سياسي باشند تا با معتدلين اين جريان به ليست مشترك يا حتي ائتلافي نانوشته برسند. باهنر به گروه‌هاي اصولگرا توصيه كرده است كه به هيچ عنوان با رقيب ائتلاف نكنند، چرا كه در انتخابات آتي، اصلاح‌طلبان رقيب هستند. او معتقد است: «همين اصلاح‌طلبان ميانه‌رو هم وقتي به قدرت برسند راديكال مي‌شوند يا راديكال‌ها را وارد ميدان مي‌كنند، بنابراين، اصولگرايان اختلاف سليقه را با اختلاف مباني تفكيك خواهند كرد.»گويا اصلاح‌طلبان هم براي ائتلاف با اصولگرايان چندان مشتاق نيستند. احمد پورنجاتي، فعال سياسي اصلاح‌طلب مي‌گويد «اصلاح‌طلبان براي ائتلاف با اصولگرايان فرش قرمز پهن نكرده‌اند». در همين رابطه پورنجاتي روز گذشته در گفت‌وگو با ايلنا به صحبت‌هاي باهنر واكنش نشان داد و گفت: «اصلاح‌طلبان نه امروز و نه هيچ موقع ديگري از طريق معاملات سياسي و برخوردهاي شبه‌دلالي سياسي وارد عرصه قدرت نمي‌شوند.»
او معتقد است: «اصلاح‌طلبان بسيار شفاف و روشن در مواضع‌شان وارد مي‌شوند و البته اين ورود ممكن است هم‌پوشاني‌هايي هم با ديگر جريان‌ها داشته باشد. فكر مي‌كنم در ماه‌هاي آتي براي اينكه جريان اصيل اصولگرايي كه يك واقعيت غيرقابل انكار هستند، محفوظ بماند بهتر است با كارت ديگران بازي نكنند و با اسم اصلاح‌طلبان نرخ خود را در حراج داخلي جبهه خودشان افزايش ندهند.»اصلاح‌طلبان معتقدند ائتلاف ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان توجيه سياسي ندارد و نبايد از حالت رقابتي خارج شود. ابراهيم اميني، عضو شوراي مركزي حزب اعتماد ملي در گفت‌وگو با «اعتماد» معتقد است «فلسفه وجود گرايش‌هاي گوناگون در كشور‌ها اين است كه هر گرايشي برنامه‌ها و تفكرات و نيروهاي خود را براي اداره كشور آماده كند و اگر بنا باشد كه ديدگاه‌هايي كه در جريان‌ها وجود دارند به نقطه مشتركي برسند فلسفه رقابت از حالت منطقي خود كه در دنيا تعريف شده است، خارج مي‌شود. هر جرياني ديدگاه خاص خود را براي اداره كشور دارد و نيروهايش نيز در عرصه‌ها و حوزه‌هاي گوناگون نظرات خاص خود را دارند. اگر بخواهند بر اين ديدگاه‌ها خط بكشند فلسفه رقابت از بين مي‌رود.» محسن كوهكن، نايب‌رييس جبهه پيروان خط امام و رهبري هم از اصولگراياني است كه اين ائتلاف را به آرزوي عارف تعبير كرده است كه شايد قابليت پيگيري داشته باشد اما اين پيمان نانوشته تنها مي‌تواند پيماني براي عدم تخاصم باشد نه همكاري و ائتلافي سياسي.
حميدرضا ترقي، عضو شوراي مركزي حزب موتلفه اسلامي با باهنر هم نظر است. ترقي معتقد است تفاوت‌هاي فكري اساسي ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان وجود دارد و امكان رسيدن به نقاط مشترك فكري، سياسي و مبنايي ميان آنان نيست. ترقي در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد: «طبيعي است كه امكان ائتلاف براي انتخابات مجلس هم وجود نداشته باشد. بنده با آقاي باهنر در زمينه ائتلاف دو جناح در انتخابات مجلس موافق هستم. تاكنون نيز بحثي درباره معتدلين دو جناح و ائتلاف آنان صورت نگرفته است. چنين تعريفي را در درون جريان اصولگرايي قايل نيستم. ما در درون جريان اصولگرايي كسي را تندرو يا معتدل نمي‌دانيم. همه در چارچوب منشور اصولگرايي عمل كرده و مي‌كنند. در چارچوب منشور اصولگرايي تند و كند و اعتدال معنايي ندارد. بنابراين اصولگرايان و اصلاح‌طلبان ائتلاف نمي‌كنند و نبايد هم ائتلاف كنند. به هر حال جامعه هر يك از اين دو جناح را با تعريف مشخصي مي‌شناسد و ائتلاف دو جناح با يكديگر به رقابت آنها ضربه مي‌زند و مردم را در انتخاب دچار مشكل مي‌كند.»اصولگرايان كه همچنان براي رسيدن به وحدت در ميان خودشان به اجماع نرسيده‌اند در مورد ائتلاف با اصلاح‌طلبان هم نظر واحدي ندارند. برخي معتقدند كه اختلافات مبنايي هرگز اجازه نزديكي اين دو جناح را به هم نخواهد داد و كنار هم قرار گرفتن اين دو جناح اصيل سياسي امري غير ممكن است كه بايد صرفا به رقابت ختم شود و برخي ديگر معتقدند در صورتي كه پاي منافع ملي كشور در ميان باشد امكان همكاري ميان اين دو جناح هم به وجود خواهد آمد.
كمال سجادي، سخنگوي جبهه پيروان مي‌گويد: هر دو جناح طيف‌هاي گوناگون راديكال و معتدل دارند. در ميان اصولگرايان نيز طيف‌هاي گوناگوني وجود دارد كه بايد در ميان خودشان ائتلاف، اتحاد و انسجامي داشته باشند تا رقابت در انتخابات مجلس بين اصلاح‌طلبان، اصولگرايان و مستقل‌ها به پيش رود. ائتلاف دو جناح امكان‌پذير نيست و شايد اصلا به صلاح كشور نيز نباشد. چرا كه دو جناح داراي تعريف مشخصي هستند. نمي‌شود كه دو رقيب با هم ائتلاف كنند. ما فاكتورهاي ائتلاف ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان را نيز نداريم. در تهران و شهرهاي بزرگ مردم معمولا به ليست‌ها توجه مي‌كنند. در شهرستان‌ها كمي متفاوت است. برخي جاها ممكن است فرد به صورت مستقل وارد شود. به دليل پراكندگي و تنوع عملا ائتلاف بين اصولگرايان و اصلاح‌طلبان غيرممكن است.»
اما حسين كنعاني‌مقدم، دبيركل حزب سبز از اصولگراياني است كه معتقد است كساني كه در هر دو جناح ريزش كرده و از معتدلين دو جناح باشند مي‌توانند در ليست مشترك حضور پيدا كنند و در جهت منافع ملي با يكديگر همكاري كنند. او در مورد صحبت‌هاي اخير باهنر در مورد ائتلاف اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل مي‌گويد: «با همه احترامي كه به آقاي باهنر دارم اما او مدعي‌العموم اصولگرايان نيست كه در خصوص اصولگرايان تصميم بگيرند. نكته‌اي كه آقاي باهنر بيان كردند كه با گروه‌هاي تندرو اصولگرا ائتلاف مي‌كنند اما حاضر به ائتلاف با جريان اصلاح‌طلب نيستند نشان‌دهنده تمايل او به جريان‌هاي افراطي و تندرو در كشور است و تجربه نشان داده كه اين جريان‌ها جز ايجاد التهاب و فضاي غبارآلود در كشور كاري انجام نداده‌اند. چطور او اين موضوع را مطرح مي‌كند؟ اگر به لحاظ نفي ائتلاف با اصولگرايان است بهتر است ادبيات ديگري را انتخاب كند.»به نظر مي‌رسد كه هر دو جناح رقابت با يكديگر را به ائتلافي انتخاباتي ترجيح مي‌دهند. اصولگرايان همان طور كه پيش از اين باهنر هم گفته بود با جدي كردن رقيب سياسي خود به وحدت و به تبع آن پيروزي اميد بسته‌اند و اصلاح‌طلبان با وجود همه محدوديت‌هاي پيش رو ترجيح مي‌دهند همچنان مواضع خود را روشن و شفاف مطرح كرده و با رسيدن به اجماع مدل انتخاباتي رياست‌جمهوري را براي مجلس هم پياده كنند. اما به واقع چرا چهره‌هايي نظير محمدرضا باهنر علاقه ندارند تا چهره‌هاي معتدل دو جناح به همكاري و ائتلاف با يكديگر تن دهند؟اجرايي شدن اين پيشنهاد منافع چه گروه‌ها و افرادي را به خطر مي‌اندازد؟