محدودتر شدن دستاورد سينمايي دولت

بخش مستقل هنروتجربه بعد از سه دوره حضور در جشنواره فيلم فجر، از اين رويداد سينمايي حذف شد. اين خبر در نخستين روز انتشار فراخوان جشنواره سي‌وششم به بهانه اضافه شدن سيمرغ بلورين هنروتجربه، چندان به چشم نيامد اما حالا بعد از گذشت يك روز از انتشار فراخوان ابراهيم داروغه‌زاده، دبير اين دوره از جشنواره از حذف مهم‌ترين دستاورد سينمايي دولت يازدهم خبر داده است: «بخش هنروتجربه به صورت جداگانه در جشنواره وجود ندارد. »علاوه بر اين با استناد به توضيحات دبير جشنواره سي‌وششم فجر، بخش مستند نيز در جشنواره امسال جايي ندارد و تنها دو فيلم بلند مستند مي‌توانند شانس حضور و داوري در كنار 20 فيلم بخش سوداي سيمرغ را داشته باشند. تكليف فيلم‌هاي كوتاه اما همچنان نامعلوم است. اين فيلم‌ها در اختتاميه يك سيمرغ بلورين مختص خودشان دارند اما روشن نيست به چه طريق مورد ارزيابي داوران قرار مي‌گيرند. اين در حالي است كه سال گذشته در بخشي به عنوان چشم‌انداز سينماي ايران 44 فيلم در بخش‌هاي فيلم‌هاي بلند سينمايي، اول، هنروتجربه و انيميشن پذيرفته شدند. اين تعداد در اين دوره به 22 فيلم كاهش يافته و تنها يك هيات، داوري اين آثار را بر عهده مي‌گيرد. هرچند اضافه شدن سه سيمرغ بلورين به جوايز اين دوره از جشنواره فيلم فجر، در ظاهر اتفاق خوشايندي است اما محدود شدن فيلم‌هاي قابل نمايش، فرصت تبليغ و ديده شدن را از برخي توليدات سينماي ايران مي‌گيرد. چراغ اين تغييرات و نزديك شدن جشنواره به يك رويداد هنري حرفه‌اي اما در سال‌هاي اخير روشن شد. اين رقابت سينمايي در دولت نهم و دهم بي‌شباهت به گردهمايي هنري نبود اما سازمان سينمايي در روزهاي آغاز به كار دولت يازدهم تصميم گرفت نگاه حرفه‌اي‌تري به جشنواره فجر داشته باشد. جدا كردن بخش ملي و بين‌الملل اين جشنواره در دو سال اخير، بخشي از تغييراتي است كه به درستي اتفاق افتاد. اما حذف كامل بخش مستقل هنروتجربه با توجه به اتفاقاتي كه اين گروه سينمايي در يك سال اخير از سر گذرانده، مي‌تواند ماهيت بزرگ‌ترين دستاورد سينمايي دولت يازدهم را زير سوال ببرد. گروهي كه فروردين سال 93 كار خود را آغاز كرد و قرار شد آرزوي سينماگران و مخاطبان علاقه‌مند به فيلم‌هاي هنري و خاص را تا اندازه‌اي محقق كند. هنروتجربه نخستين بار سال 93 به صورت مستقل در جشنواره فجر حضور يافت. فيلم‌هاي اين بخش در جشنواره فيلم فجر توسط شوراي سياستگذاري گروه سينمايي با همين نام مورد ارزيابي قرار گرفت و در نهايت 11 فيلم به جشنواره فيلم فجر معرفي شدند. جمال اميد، هوشنگ گلمكاني، جعفر صانعي مقدم، ايرج تقي‌پور، شهرام مكري، محمدرضا فرجي، مجيد مسچي، سيف‌الله صمديان و اميرحسين علم‌الهدي اعضاي شوراي سياستگذاري هنروتجربه سر آخر دو فيلم را در اختتاميه جشنواره فجر به عنوان برگزيده اين بخش انتخاب كردند. جشنواره سي و چهارم فيلم فجر براي هنرو تجربه با همين روال سپري شد و آنها توانستند در اين دوره نيز با نمايش 11 فيلم، جايگاه خود را در سينماي ايران تثبيت كنند. يك سال بعد اما شوراي سياستگذاري اين گروه در تعاملي مثبت با برگزاركنندگان جشنواره فيلم فجر، توانست 11 فيلم بخش هنروتجربه را به 16 اثر افزايش دهد. فيلم‌هايي چون «نگار» رامبد جوان، «ايتاليا ايتاليا» كاوه صباغ‌زاده، «ماجراي نيمروز» محمدحسين مهدويان و «خفگي» فريدون جيراني از جمله فيلم‌هاي بخش هنروتجربه بودند كه در طول سال به صورت گسترده روي پرده سينماها رفتند و قرار شد مورد حمايت اين گروه سينمايي قرار گيرند. با همه اين‌ها، سهم هنروتجربه از جشنواره سي‌وششم تنها يك سيمرغ خواهد بود. محدود كردن آثار به نمايش درآمده در جشنواره فيلم فجر اگرچه مي‌تواند بهانه خوبي براي رسيدن به جشنواره‌اي حرفه‌اي باشد اما تعدد اين تغييرات در سياست‌هاي يك جشنواره دولتي، از عدم ثبات در سازمان سينمايي حكايت دارد. سازماني كه گروهي سينمايي را تاسيس كرد و به آن پرو بال داد و در ادامه نتوانست در مقابل طرح كوچك‌سازي و محدود كردن آن بايستد.