سايه اختلافات كشورهاي عربي بر يونسكو

گروه جهان| حمد بن عبدالعزيز الكواري وزير فرهنگ پيشين قطر و نامزد اين كشور براي پُست دبيركلي سازمان يونسكو روز جمعه در رقابت با «اودره ازوله» وزير فرهنگ پيشين فرانسه با كسب 28 رأي در برابر 30 رأي شكست خورد و به اين ترتيب دبيركلي سازمان يونسكو به فرانسه رسيد. اما اين رأي‌گيري كه 5 روز به طول انجاميده بود شاهد اتفاقات عجيب و غريبي بود و اختلافات كشورهاي عربي بر اين رأي‌گيري هم تاثيرگذاشته و عمق فاجعه را در سطح بين‌المللي نمايان كرد. «مشيره خطاب» نماينده مصر كه با كسب 25 رأي در دور پيش از پاياني از اين رقابت كنار گذاشته شده بود اعلام كرد كه برخلاف آنچه از سوي كشورهاي عربي انتظار مي‌رود به جاي نماينده قطر از نماينده فرانسه در اين رأي‌گيري حمايت خواهد كرد. رسانه‌هاي مصري و رسانه‌هاي وابسته به عربستان در طول چند روز گذشته موجي رسانه‌اي عليه نماينده قطر در يونسكو به راه انداخته و اعلام كرده بودند كه دوحه براي رسيدن به جايگاه دبيركلي سازمان يونسكو از لابي‌هاي زيادي استفاده كرده است و در همين راستا وزارت خارجه مصر هم با صدور بيانيه‌اي خواستار بررسي اقداماتي شده بود كه به گفته قاهره رقابت شرافتمندانه در اين رأي‌گيري را به خطر انداخته بود.
رسانه‌هاي مصري و عربي قطر را متهم كرده بودند كه به شماري از نمايندگان كشورهاي عضو يونسكو كه در پاريس حضور پيدا كرده بودند رشوه داده و به اين ترتيب آراي آنها را به سود نماينده خود خريداري كرده است. رسانه‌هاي مصري به همين اتهامات اكتفا نكرده بودند و «عبله ابراهيم» يكي از مشاوران مصري سازمان يونسكو در گفت‌وگو با يكي از شبكه‌هاي مصري گفته بود كه دوحه به نماينده اسراييل قول داده كه در صورتي كه به نماينده قطر رأي بدهد، دوحه مسجد‌الاقصي را از فهرست آثار فرهنگي اسلامي سازمان يونسكو خارج خواهد كرد. اما بدترين بخش ماجرا زماني اتفاق افتاد كه يكي از اعضاي هيات مصري در سازمان يونسكو فرياد مرگ بر قطر و درود بر فرانسه را سر داد، كاربران عرب شبكه‌هاي اجتماعي با انتشار تصاوير فردي به نام «صلاح عبدالحميد» اعلام كرده بودند كه او جزو تيم نمايندگان مصري بوده كه بعد از انتخاب نماينده فرانسه، از شكست نماينده قطر ابراز خوشحالي كرده است. بعد از اين ماجرا وزارت خارجه مصر با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه هيچكدام از مسوولان هيات مصر در يونسكو دست به چنين اقدامي نزده‌اند، ساعاتي پس از آن صلاح عبدالحميد هم در صفحه فيسبوك خود نوشت كه او ديپلمات نيست اما يك مصري است كه كشورش را دوست دارد و از حقوق قاهره در راهروهاي يونسكو دفاع مي‌كند. بعد از انتشار اين خبر و جنجالي كه در فضاي مجازي بر سر آن ايجاد شد شمار زيادي از كاربران عربي، مصر را به ايجاد شكاف در صفوف جهان عرب متهم كردند و «علي زينل» نماينده قطر در سازمان يونسكو گفت: شنيديم يك ديپلمات مصري در سازمان يونسكو چه فريادهايي مي‌زد و من در پاسخ به او مي‌گويم زنده باد مصر زنده باد قطر زنده باد همه كشورهاي عرب. «محمد بن عبدالرحمن» وزير خارجه قطر هم در پايان رأي‌گيري و ناكام ماندن نماينده كشورش از رسيدن به رياست سازمان يونسكو تاكيد كرد كه حضور او تا اين مرحله از اين رقابت بين‌المللي براي دوحه نوعي پيروزي است.
منابع آگاه در كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس اعلام كردند كه برگزاري نشست دوره‌اي شوراي همكاري خليج فارس در ماه دسامبر آتي در هاله‌اي از ابهام قرار گرفته است. بر اساس اين خبر امير كويت كه مسووليت ميانجيگري ميان كشورهاي عربي براي رفع اختلافات‌شان را برعهده دارد قرار است در چند روز آتي تلاش‌هاي بيشتري براي راضي كردن عربستان براي شركت در نشست شوراي همكاري خليج فارس داشته باشد زيرا عربستان پيش‌تر اعلام كرده بود كه تا زماني كه تميم بن حمد امير قطر در اين نشست حضور دارد، رياض نمي‌خواهد در نشست شوراي همكاري خليج فارس حضور داشته باشد. منابع عربي اعلام كرده‌‌اند كه كويت در وضعيت نامناسبي گرفتار شده است زيرا از يك سو نمي‌تواند موضع سه كشور عربي يعني عربستان، بحرين و امارات را در خصوص قطر ناديده بگيرد از سوي ديگر هم نمي‌تواند قطر را به اين نشست دعوت نكند، آن هم در وضعيتي كه عربستان گفته اگر قطر مي‌خواهد در اين نشست حضور داشته باشد بايد شروط 13 گانه كشورهاي عربي را بپذيرد. اين منابع تاكيد كرده‌اند كه رياض به دنبال تغيير اساسي و براندازي در قطر است و نمي‌خواهد ديگر رهبري اين كشور در دست امير فعلي قطر باشد. همزمان منابع عربي اعلام كرده‌اند كه عمان بنا دارد در اين موقعيت از قطر دفاع كند به همين دليل اگر قطر در نشست شوراي همكاري حضور پيدا نكند عمان هم از حضور خودداري خواهد كرد. به اين ترتيب با وجود اينكه پيش از اين گزارش‌هاي مبني بر احتمال مصالحه كشورهاي عربي پيش از برگزاري نشست شوراي همكاري خليج فارس مطرح شده بود و با توجه به سفر امير كويت در آينده نزديك به رياض بسياري معتقد بودند گشايشي در پرونده اختلافات كشورهاي عربي ايجاد خواهد شد، ناظران تحولات كشورهاي عربي معتقدند كه احتمال برگزاري اين نشست در سايه وضعيت موجود بسيار پايين است و عملا شوراي همكاري خليج فارس كاركرد و مفهوم خود را از دست خواهد داد.