قطب‌الدين صادقي بعد از سال‌ها به آرزويش رسيد
«شانو»؛ واكنش به كم‌كاري مديريت شهري
بابك احمدي
قطب‌الدين صادقي سرانجام به يكي از مهم‌ترين آرزوهايش رسيد. سالن تئاتر «شانو» كه چندسالي پيگير بنا شدن پايه‌هايش بود همين يكي دور پيش با حضور جمعي از هنرمندان و مسوولان افتتاح شد تا نمايشنامه‌نويس و كارگردان صاحبنام و پيشكسوت تئاتر كشور يك بار ديگر درددل‌هاي خود را در ميان اهل تئاتر و مديران فرهنگي بيان كند. براي مثال صادقي در مراسم افتتاحيه مي‌گويد: «گروه ۴۰ نفره من مثل آواره‌ها بي‌مكان بودند و اين بي‌مكاني من را بسيار آزار مي‌داد. احساس كردم حرمت‌ها دارد از بين مي‌رود و ما آرامش و تمركزي براي انجام كار خلاقانه و منسجم نداريم. اين حق ما نبود كه بعد از ۸۰ كار حتي ۴۰ متر براي اينكه دور هم جمع شويم در اختيار نداشته باشيم.» اشاره صادقي به يكي از مهم‌ترين عناصر پايه‌اي شكل‌دهنده گروه‌هاي نمايشي در سراسر جهان است كه شناخت بيشتر اعضاي گروه از يكديگر و فرصتي مغتنم براي سازندگي و آفرينش هنري را در اختيارشان قرار مي‌دهد و به ويژه از سوي شهرداري‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرد. در حقيقت اين نهادهاي شهري هستند كه شرايط ايجاد سرپناهي براي هنرمندان تئاتر را فراهم مي‌كنند. صادقي در گفت‌وگو با «اعتماد» در اين باره كه چه عاملي موجب شد آستين بالا بزند و خودش را زير بار هزينه‌هاي سنگين تاسيس يك سالن تئاتر قرار بدهد، مي‌گويد: «من سالن تئاتر مي‌سازم چون نهادهاي مسوول مانند شهرداري در اين سال‌ها اقدامي نكرده‌اند. بنابراين ما هنرمندان بايد خودمان را در خطر رفتن زير بار بدهي‌هاي سنگين قرار بدهيم. حالا من مانده‌ام با چك‌هاي سنگين كه هر ماه موعد آنها از راه مي‌رسد و همين حالا چيزي حدود 430 ميليون تومان بدهكارم. هيچ‌كجاي جهان هنرمند تنها وارد چنين گود مهلكي نمي‌شود و شهرداري‌ها موظف به حمايت از گروه‌هاي تئاتري هستند ولي ما اينجا دست تنها مانده‌ايم.» حالا شايد بتوان انتظار داشت محمدجواد حق‌شناس، از اعضاي شوراي شهر تهران كه در ميان مهمانان افتتاحيه حضور داشت از نزديك با گرفتاري اهل تئاتر آشنا شود. او راه‌اندازي سالن «شانو» را به فال نيك گرفت و جالب آنكه از بدهي‌هاي شهرداري تهران گفت. «بايد هنرمندان را در اين راه ياري رسانيم. در حال حاضر شهرداري بيش از ۳۰ هزار ميليارد بدهي دارد و دولت هم بودجه‌اي براي اختصاص به هنر ندارد اما اين مسائل نيمه خالي ليوان است. افرادي مثل قطب‌الدين صادقي سرمايه عظيمي براي هنر اين مملكت هستند و اگر بتوانيم قدر اين سرمايه‌ها را بدانيم و در كارشان دخالت نكنيم مي‌توانيم در چند سال آينده شاهد افزايش چنين اماكني باشيم.» قطب‌الدين صادقي در ادامه از سختي‌هايي گفت كه براي راه‌اندازي سالن خصوصي‌اش متحمل شده است. «براي راه‌اندازي اين تماشاخانه همه ريسك‌هايي كه هرگز در عمرم نكرده بودم را امتحان كردم كه اميدوارم نتيجه‌اش را ببينم.» توجه به خصوصي‌سازي در هنرهاي نمايشي همواره يكي از استراتژي‌هاي جدي دولت يازدهم و دوازدهم بوده و علي مرادخاني به عنوان معاون هنري و مهدي شفيعي در جايگاه مديركل هنرهاي نمايشي تلاش‌هاي زيادي براي حركت گروه‌هاي تئاتري در اين مسير داشته‌اند. رويكردي كه مثل هر تصميم ديگري نقاط ضعف و قوت خود را دارد. براي مثال توجه بيش از حد تئاتر در سال‌هاي اخير به فروش گيشه را مي‌توان يكي از نقاط ضعف اين پروژه دانست و اتفاقا صادقي نيز تاسيس سالن شانو را «عكس‌العملي» در مقابل گسترش تئاتر تجاري توصيف كرد. گرچه معاون هنري نيز در همان مراسم بار ديگر از كاستي مالي دم زد و ورود سرمايه‌هاي خصوصي را راه‌حل عبور از بحران عدم توازن نرم‌افزاري و سخت‌افزاري در تئاتر دانست.