لزوم پرهيز از اقدام نسنجيده
داود هرميداس باوند
عربستان به طرق مختلف تلاش كرده است با نفوذ و حضور ايران در منطقه رودررو شود. تا به امروز پادشاهي سعودي تلاش كرده است از طريق تطميع و تهديد دولتهاي عربي را كه ايران با آنها ارتباط دارد، به قطع رابطه با ايران وادار كند. طي هفتههاي گذشته استراتژي عربستان را در تلاش براي جذب و جلب نظر دولت عراق مشاهده كرديم؛ اين تلاشها در مورد دولت لبنان هم صورت گرفته است. اما پادشاهي عربستان ميداند كه حزبالله به عنوان يك قدرت در لبنان، عامل نفوذ ايران در لبنان و يكي از پايههاي استوار ماندن دولت سوريه است. در مورد حزبالله لبنان، اجماع قوي ميان تلآويو، رياض و واشنگتن وجود دارد. عربستان سعودي، قصد دارد بتواند با استفاده از يك بهانه كوچك يا حادثهاي پيشبيني نشده، هجومي همهجانبه عليه حزبالله به هر طريق ممكن آغاز كند. هدف عربستان، استفاده از ارتش لبنان براي سركوب و خلع سلاح حزبالله است.
ارتش لبنان به صورت سنتي، با كمكهاي دولت امريكا و عربستان سعودي اداره ميشود و از آنجا كه اين دو كشور بر مخالفت با حزبالله لبنان اشتراك نظر دارند، ميتواند به ابزاري براي اعمال فشار به حزبالله بدل شود.
عربستان طي سه روز گذشته از هر بهانهاي براي حمله لفظي به ايران استفاده كرده است. حتي پرتاب موشك از سوي يمن به خاك اين كشور را نيز به ايران نسبت داده است. مساله مهمي كه در اين ميان وجود دارد اين است كه با وجود تكذيب قطعي ارتباط اين موضوع با ايران چه از سوي مقامات بلندپايه نظامي و سياست خارجي، يكي از روزنامههاي مهم پايتخت، به گونهاي اين خبر را پوشش داده است كه نوبت شهر ديگري هم بعد از رياض فراخواهد رسيد. چنين گفتههايي بازي در زمين ادعا و اتهام عربستان سعودي است. وقتي رسانهاي كه نزديك به حكومت ايران محسوب ميشود، اظهارات تاييدآميزي نسبت به چنين اقدامي منتشر ميكند كه بهشدت از سوي مقامات رسمي تكذيب شده است، اقدامي نابخردانه است.
وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران و فرماندهان ارشد نظامي چنين اتهامي را رد كرده است و چنين مسالهاي را كاملا بيربط به ايران اعلام ميكنند. انتشار چنين تيترهايي از سوي يك رسانه، از لحاظ خرد سياسي كاملا تعجبآور است. وقتي كه ائتلاف تحت رهبري عربستان سعودي ادعا ميكند كه هدف گرفتن رياض نوعي آغاز مخاصمه است، اين تلقي پيش ميآيد كه گويي برخي آگاهانه در داخل كشور خواهان تاييد ادعاي آنها هستند. چنين رفتارهايي نگرانكننده است.
به گمان من مقامات جمهوري اسلامي در مساله لبنان بايد تامل و صبر پيشه كنند. بايد منتظر ماند تا موضع مجموع مقامات بلندپايه لبنان، از جمله رييسجمهور، ميشل عون، رييس مجلس، نبيه بري و فرماندهان ارتش لبنان مشخص شود. به خصوص بايد ديد آيا اين گمانهزني كه ممكن است بخشهايي از نظاميان لبنان به درخواست عربستان سعودي در شرف صحنهسازي عليه حزبالله و ايجاد درگيري هستند، درست است يا نه. در روزهاي پيش رو متوجه خواهيم شد كه سرنوشت سياسي لبنان به چه سمتي پيش خواهد رفت و به ادعاها و اتهاماتي كه از سوي سعدالحريري در بيانيه استعفايش مطرح شد، چه واكنشي نشان خواهند داد. در مورد ادعاي عربستان در مورد حمله موشكي يمن هم، به اعتقاد من، بايد مراقب چنين رفتارهاي نابخردانهاي در داخل بود. در شرايطي كه مقامات بلندپايه كشور، يكصدا وجود چنين ارتباطي را نفي و تكذيب ميكنند، اقداماتي اينچنيني مانند تيتر يكي از روزنامههاي بانفوذ پايتخت، در راستاي ادعاها و اتهامهاي يك كشور خارجي بسيار عجيب و نگرانكننده است.
*استاد روابط بينالملل