مصطفي كريمي/
1- گرمابه‌هاي سوآترو (سان فرانسيسكو):
هنگامي كه براي نخستين بار اين گرمابه براي عموم مردم در سال 1894 افتتاح شد مجتمعي سه‌هكتاري بود كه از هفت استخر در دماهاي مختلف با امكانات خيره‌كننده تشكيل شده بود. اين گرمابه مي‌توانست به صورت همزمان 10 هزار نفر را در خود جاي دهد. همچنين اين گرمابه‌چندين جاذبه غيرآبي مانند يك موزه تاريخ طبيعي با موميايي‌هاي مصري و يك گالري مجسمه‌سازي با آثار مكشوفه از مكزيك و چين را در خود جاي داده بود.
با توجه به هزينه‌هاي عملياتي بسيار بالا، حمام‌ها هرگز يك كسب و كار تجاري موفق نبودند، حتي صاحبان استخر در ركود بزرگ امريكا از آن به عنوان زمين اسكيت نيز استفاده كردند. اين مركز در سال 1964 تعطيل و دو سال بعد در يك آتش‌سوزي نابود شد. لازم به ذكر است بقاياي آن در حال حاضر به عنوان بخشي از دروازه طلايي ملي منطقه تفريحي محافظت مي‌شود.
2- ايستگاه اصلي پنسيلوانيا (نيويورك)
ايستگاه پنسيلوانياي فعلي ممكن است
دخمه جذابيت كمتري به دليل راهرو‌هاي تودر‌تو و شكل سقف به نسبت ايستگاه قبلي داشته باشد، ايستگاه اوليه در نيويورك يك شاهكار سخاوتمند از سبك‌هاي هنري زيبا بود؛ سقف گنبدي‌شكل با سازه‌هاي اصلي، راه‌هاي پرقوس و پرستون به علاوه جذابيت‌هاي بصري فوق‌العاده كه اين ايستگاه را پذيراي بيش از 100 ميليون مسافر در هر سال در دوره طلايي ايستگاه‌ها در اواسط دهه 40 ميلادي مي‌كرد. اما در پايان دهه 50 ميلادي و با طلوع عصر جت‌هاي تندرو و تولد سيستم بزرگراه‌هاي بين ايالتي عصر طلايي ايستگاه‌ها به سر رسيد و ايستگاه‌ها تلفات سنگيني از ميزان حجم بازديد‌كننده پرداختند. برنامه‌اي براي ميدان جديد پنسيلوانيا و باغ ميدان مديسون در سال 1962 اعلام شد و يك سال بعد، ايستگاه اصلي پنسيلوانيا با خاك يكسان شد و تقريبا از آن يك مركز زيرزميني كوچك به جا ماند. تخريب ايستگاه پنسيلوانيا در سال 1963 بدون جنجال نبود. نيويورك‌تايمز در آن زمان اين سوال را مطرح كرد كه چگونه مي‌توان اين بنا را نابود كرد در حالي كه بزرگ‌ترين و بهترين بنا در ميان بناهاي معاصر جهان بوده و از لحاظ ظرافت شبيه بناهاي روم باستان است؟ كل اين ماجرا به‌طور منظم به كاتاليزوري براي جنبش حفاظت تاريخي مدرن در ايالات متحده تبديل شد و در عرض كمتر از يك دهه از تخريب ايستگاه پنسيلوانيا، ترمينال گراند سنترال تحت قانون جديد حفاظت نشانه شهر نيويورك محافظت شد.
3- تئاتر جهاني شكسپير (لندن)
حداقل سه سالن تئاتر در طول سواحل رودخانه تيمز در مدت پنج قرن گذشته با زيبايي و ابهت خاصي ساخته شده‌اند. نخستين بنا در سال 1599ساخته شد. آتش‌سوزي آن را در طول يك اجرا در زمان هنري هشتم در 29 ژوئن 1613 به‌طور كامل نابود ساخت اما بناي دوم بلافاصله بعد از يك سال در همان مكان ساخته شد. در سال 1642 با توجه به اعتراض‌هاي پيوريتن‌ها كه با اجراي تئاتر مخالف بودند، بسته شد. ميراث نخستين تئاتر جهاني (يا كروي) و افراد مشهوري كه در آن بازي مي‌كردند، (ايفاي نقش مي‌كردند)، به جهانيان عرض شد كه برمبناي يك نوسازي مدرن در سال 1997، به نام تئاتر جهاني شكسپير به ادامه حيات مي‌پرداختند و پايه‌گذاري شدند كه درهاي خود را در سال 1997 به‌طور تقريبي و با 750 فوت از تئاتر اصلي باز كرد.
4- آبشار گئواييرا (پاراگوئه، برزيل)
آبشار گئواييرا قدرتمند‌ترين آبشار در جهان از نظر حجم كل آب عبوري به حجم 000/750/1 فوت مكعب بود. اين حجم بيش از دو برابر جريان فشار آبشار نياگارا و بيش از 12 بار فشار آب آبشار ويكتوريا بود. اين جاذبه توريستي شگفت‌انگيز طبيعي، در سال 1982 از دست رفت، هنگامي كه يك بار انبوهي از گردشگران داخلي و بين‌المللي به رودخانه پارانا بالا در مرز برزيل-پاراگوئه رسيدند. هر قطره در حدود 375 فوت، در اين آبشار پرتاب مي‌شد و سر و صداي زياد افتادنش از حدود 20 مايل شنيده مي‌شد و هم‌اكنون سه دهه از آن زماني كه يكي از بزرگ‌ترين آبشار‌هاي جهان براي يكي از پروژه‌هاي بزرگ آبي دنيا منتقل شد، مي‌گذرد.
5- برج چيني نانجينگ (چين)
در داستاني در سال 1839 به نام «باغ بهشت» هانس كريستين اندرسن يك نوجوان را توصيف مي‌كند كه به خانه‌اش باز مي‌گردد و به مادرش مي‌گويد: «من از چين بازگشتم، جايي كه من در اطراف برجي مي‌رقصيدم در ميان آسمان‌ها و زنگ‌ها به صدا در مي‌آمدند»افسانه نويسنده دانماركي ممكن است يك فانتزي باشد اما برج چيني ساخته و پرداخته تخيل وي نبود. برج چيني نانجينگ، به عنوان يكي از عجايب هفتگانه قرون وسطي، توسط امپراتور سوم از سلسله مينگ در اوايل قرن 15 ساخته شد و با پايه‌هاي هشت ضلعي 97 فوتي به ارتفاع 260 فوت مي‌رسيد. اين برج درخشان 9 طبقه در ساحل جنوب رودخانه يانگ تسه در شورش تايپينگ در 1850 نابود شد. آور اين برج تا سال 2010 دست نخورده باقي مانده بود كه در اين سال يك تاجر چيني 156 ميليون دلار براي بازسازي آن به صورت شخصي اختصاص داد.
6- ميدان اسب دواني نيويورك
ميدان اسب دواني نيويورك به عنوان بزرگ‌ترين سالن تئاتر در جهان معرفي شده بود كه تا آن زمان در سال 1905 افتتاح شده و 5300 نفر جايگاه تماشاچي داشت و در آن عموم مردم در ميدتاون منهتن مي‌توانستند به تماشاي تئاتر بنشينند. فقط 17 سال پس از افتتاح ميدان، صاحبان آن در ساختمان براي نمايش تئاتر‌هاي متنوع يك تغيير فرم ايجاد كردند. پنج سال بعد از آن اين ميدان به يك سالن سينما، پس از آن خانه اپرا و در نهايت به استاديوم ورزشي تبديل شد. نهايت در سال 1939 اين ميدان به يك ساختمان اداري بزرگ و پاركينگ تبديل شد.
7- يخچال‌هاي طبيعي (بوليوي)
چاكالتا يا يخچال طبيعي 17400 فوت در عمق رشته كوه هاي‌آند و يكي از جاذبه‌هاي اصلي توريستي بوليوي به حساب مي‌آمد. همچنين به عنوان يكي از بلندترين پيست‌هاي اسكي در سراسر جهان شناخته مي‌شد. اما گرم شدن كره زمين، باعث شد يكي از عجايب 18 هزار ساله اين كره خاكي فقط چند تكه يخ به جا بماند. در سال 1939 از منظر ارتفاع بالاترين پيست اسكي در جهان، در آن ساخته شد كه ارتفاع آن بالاتر از كمپ اصلي اورست بود.
8- خانه اپراي سلطنتي والتا (مالت)
داستان سلطنتي خانه اپراي والتا غم‌انگيز است. طراحي شده توسط ادوارد ميدلتون بري در دهه 1860، معمار خانه اپراي سلطنتي كوونت گاردن لندن، كه در آتش سوزي از بين رفت. بعد از احيا دوباره در طول جنگ جهاني دوم در بمباران تخريب شد.
9- درياچه روتوماهانا( نيوزلند)
اگر از يك نيوزيلندي بپرسيد در جهان در تاريخ 10 ژوئن سال 1886 چه اتفاقي افتاده است پاسخ خواهد داد جهان عجايب هشت‌گانه‌اي داشته كه يكي از آنها را از دست داده است. منظره صورتي و سفيد تراس‌هاي اين بنا به روي درياچه روتوماهانا، بزرگ‌ترين برج سيلكوني جهان و بهترين جاذبه توريستي جنوب اقيانوس آرام در قرن 19 ميلادي با فوران كوه آتش‌فشاني تاراورا به دست فراموشي سپرده شد. البته در همان حال و با آن فوران يك مكان اعجاب‌انگيز ديگر نيز به جهان اضافه شد. چشمه آب گرم ويمانگو كه با شدت فراوان گل و شن و ماسه سياه و سفيد تا ارتفاع 1500 فوت (460 متر) به هوا پرتاب مي‌كرد. اين جاذبه جديد نيز در سال 1904 در حالي كه به يكي از مكان‌هاي مورد علاقه جهان تبديل شده بود بر اثر لغزش زمين و تغيير سطح آب از بين رفت تا دو جاذبه گردشگري قرن نوزدهم براي هميشه به صفحات تاريخ بپيوندند.
10- آرامگاه يونس نبي (عراق)
آرامگاه يونس نبي در اين ليست جديد‌ترين جاذبه توريستي جهان است كه به وسيله جنگ و تحولات اخير عراق از بين رفته است. ستيزه‌جويان و تروريست‌هاي گروه داعش در ژوييه 2014، با مواد منفجره كار گذاشته شده در اطراف قديمي‌ترين مسجد موصل كه در حافظه تاريخي و به نقل از منابع شفاهي محل دفن يونس پيامبر شناخته مي‌شود آن را به‌طور كامل ويران كردند. يونس پيامبر در آموزه‌هاي اسلامي پيامبري است كه به وسيله نهنگي بلعيده شده بود. لازم به ذكر است آرامگاه او براي بسياري از مسلمانان نيز محل زيارت بود.