اقدامي از سر ناچاري

ميثم سليماني

كره جنوبي و ژاپن روز گذشته از اقدام دونالد ترامپ رييس‌جمهوري ايالات متحده در راستاي بازگرداندن كره شمالي به ليست دولت‌هاي حامي تروريسم استقبال كردند و گفتند كه اين اقدام مي‌تواند فشارها در راستاي خلع سلاح هسته‌اي كره شمالي را افزايش دهد. روز دوشنبه به وقت ايالات متحده، اين كشور اعلام كرد كه كره شمالي بار ديگر به ليست كشورهاي حامي تروريسم بازگردانده مي‌شود. بازگشت به اين ليست به اين معناست كه ايالات متحده مي‌تواند تحريم‌هاي يك‌جانبه بيشتري را علاوه بر تحريم‌هاي هسته‌اي و موشكي شوراي امنيت سازمان ملل عليه پيونگ‌يانگ وضع كند.
شينزوآبه، نخست‌وزير ژاپن به خبرنگاران گفت: من از اين اقدام كاملا استقبال و حمايت مي‌كنم زيرا اين موضوع مي‌تواند فشارها بر كره شمالي را افزايش دهد. وزارت امورخارجه كره جنوبي نيز در پيامي اعلام كرد كه پيوستن كره شمالي به اين ليست مي‌تواند به اقدامات بي‌ثبات‌كننده و غيرصلح‌آميز كره شمالي كمك كند. با اين وجود كره شمالي وعده داده است كه هيچگاه از سلاح هسته‌اي به غير از زمان دفاع از خود در برابر ايالات متحده استفاده نكند. با اين وجود در حال حاضر 28500نيروي امريكايي در خاك كره جنوبي مستقر هستند كه آن را مي‌توان ميراث جنگ ميان دو كره دانست كه بين سال‌هاي 53-1950 رخ داد و شبه جزيره كره را به دو منطقه شمالي و جنوبي تقسيم كرد.
با اين وجود لو كانگ، سخنگوي وزارت خارجه چين به خبرنگاران اعلام كرد كه گزارش‌هاي مربوط به تصميم امريكا در اين زمينه را دريافت كرده است. وي در ادامه گفت كه در حال حاضر وضعيت شبه‌جزيره كره بسيار پيچيده و حساس است. ما كماكان اميدوار هستيم كه تمام طرف‌هاي درگير در اين موضوع در راستاي بهبود اين وضعيت تلاش كنند و دست به اقدامي بزنند كه به سود تمامي طرفين باشد و راه صحيح در اين مسير تنها مذاكره، گفت‌وگو است تا بحران هسته‌اي در شبه‌جزيره كره حل شود. كانگ در ادامه تاكيد كرد كه اين حركت بيشتر شرايط را به سمت سخت‌تر شدن در شبه‌جزيره سوق مي‌دهد. وي افزود: چشم‌انداز يك‌شبه جزيره كره خلع سلاح شده با اقدامات غيرمسوولانه ديگري به خطر افتاده است. سخنگوي وزارت خارجه چين در ادامه عنوان كرد كه اين افزايش شديد تنش در سال جاري تا حد زيادي به «بازي جوجه» ميان واشنگتن و پيونگ‌يانگ شبيه است. (لازم به ذكر است استفاده از استعاره بازي جوجه يك معناي رايج در علوم سياسي است كه به يك بازي خياباني اشاره دارد كه در آن دو ماشين به سمت يك ديگر با سرعت حركت مي‌كنند. اگر هيچ يك از طرفين از خط خارج نشود دو ماشين با يكديگر برخورد مي‌كنند و دو راننده مي‌ميرند. اما هركس ماشين خود را از خط خارج كند تبديل به جوجه مي‌شود و فردي كه در مسير باقي مانده برنده است.)
گفتني است بازگشت كره شمالي به فهرست كشورهاي حامي تروريسم يك هفته پس از بازگشت دونالد ترامپ از سفر 12 روزه به آسيا صورت گرفته است كه محور اصلي ديدارهاي او با سران كشورهاي آسيايي و به خصوص چين، كره جنوبي و ژاپن موضوع كره شمالي بود.
ترامپ به خبرنگاران در كاخ سفيد گفت: كره شمالي علاوه بر تهديد جهان به تخريب هسته‌اي، بارها و بارها از اقدامات تروريستي بين‌المللي از جمله ترورها در كشورهاي خارجي حمايت كرده است. وي افزود اين اقدام به تحريم‌ها و مجازات‌هاي بيشتر عليه كره شمالي و افراد مرتبط با آن كمك مي‌كند و فشارها را نيز در راستاي انزواي هرچه بيشتر پيونگ‌يانگ گسترش مي‌دهد. اما علاوه بر كره جنوبي و ژاپن مالكوم ترانبول، نخست‌وزير استراليا نيز از تصميم ترامپ حمايت كرد. ترانبول به خبرنگاران در سيدني گفت: كيم جونگ اون عمليات‌هاي جنايتكارانه زيادي را هدايت كرده است كه حملات مسلحانه، قاچاق مواد مخدر، جاسوسي سايبري و البته تهديد به بي‌ثباتي منطقه از جمله اتهامات او است. ترانبول همچنين گفت كه اين اقدام بايد خيلي قبل‌تر انجام مي‌شد.
گفتني است پيشتر كره شمالي در فهرست كشورهاي حامي تروريسم قرار داشت. كره شمالي در بمبگذاري هواپيماي كره‌اي در سال 1987 كه تمام 115 مسافر آن كشته شدند، دست داشته است. اما جورج بوش، رييس‌جمهور اسبق امريكا در راستاي پيشرفت در مذاكرات براي خلع سلاح كره شمالي اين كشور را از اين ليست خارج كرد.
با اين حال كارشناسان معتقدند كه اين اقدام ايالات متحده كاملا نمادين است چراكه هم‌اكنون كره شمالي تحت تحريم‌هاي گسترده از سوي امريكا و شوراي امنيت سازمان ملل است و عملا گزينه‌ها براي فشار بيشتر به اين كشور بسيار محدود است. مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور كره جنوبي نيز صبح روز گذشته اعلام كرد كه اين اقدام بيشتر نمادين خواهد بود. ركس تيلرسون، وزيرخارجه ايالات متحده نيز در واكنش به اين موضوع اعلام كرد كه اين اقدام امريكا بسيار نمادين است. وي افزود: اين پيامي است به رهبر كره شمالي كيم جونگ اون كه نشان دهيم تا زماني كه آمادگي خود را براي صحبت و مذاكره كردن اعلام كند شرايط تنها بدتر مي‌شود. تيلرسون تاكيد كرد اضافه شدن كره شمالي به ليست كشورهاي حامي تروريسم بخشي از ادامه فشارها عليه اين كشور است. تيلرسون در نشست خود خاطرنشان كرد از زماني كه اين كشور يك آزمايش موشكي انجام داده حدود دوماه مي‌گذرد و ما مي‌توانيم اميدوار باشيم كه اين دو ماه ادامه يابد.
كره شمالي نيز به تازگي اعلام كرده كه قصد دارد موشك‌هاي بالستيك خود با قابليت حمل سلاح هسته‌اي را تا حدي توسعه دهد كه بتوانند سرزمين‌هاي اصلي ايالات متحده را مورد هدف قرار دهند. در ماه سپتامبر گذشته نيز كره شمالي يك موشك بالستيك را كه از فراز ژاپن عبور كرد را مورد آزمايش قرار داد و در سوم سپتامبر نيز ششمين و بزرگ‌ترين آزمايش هسته‌اي خود را انجام داد. لازم به ذكر است كه در ليست كشورهاي حامي تروريسم امريكا، كشورهاي ايران، سودان و سوريه قرار دارند و اين در حالي است كه كشورهاي اصلي حامي تروريسم كه اقدامات آنها در اين راستا كاملا مشهود شده است از جمله عربستان سعودي در اين ليست قرار ندارند.