آيدين آغداشلو از ركورد صد هزار نفري بازديد از نمايشگاه «لوور در تهران» مي‌گويد
مردم مي‌خواهند باشند، ببينند و همراهي كنند
صدف فاطمي|پيش‌بيني‌ها از حضور 100 هزار بازديدكننده در سه ماه برگزاري نمايشگاه «لوور در تهران» مي‌گفتند. اما صبح روز سه‌شنبه 14 فروردين و در شرايطي كه تنها يك ماه از افتتاح اين نمايشگاه مي‌گذرد، مدير موزه ملي ايران خبر داد: « بيش از ۱۰۰ هزار نفر در طول يك ماه از ۵۶ شي تاريخي «لوور در شعبه تهران» بازديد كرده‌اند». شصت روز ديگر تا حضور آثار تاريخي لوور در تهران باقي مانده و با اين اعداد پيش‌بيني مي‌شود آمار بازديدكنندگان ركورد اين نمايشگاه بيشتر شود و ركورد ديگري هم براي اين اتفاق ثبت شود. به بهانه همين خبر و ركورد 100 هزارنفري «لوور در تهران» سراغ آيدين آغداشلو رفتيم و درباره چند و چون استقبال بي‌نظير مخاطبان از «لوور» تهران و حواشي آن، گپي كوتاه زديم:
اين ركورد را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
حضور اين 100 هزار نفر بازديدكننده، يك اعلام و پيام مهم است. در واقع مردم با اين حضور پررنگ اعلام كرده‌اند كه مي‌خواهند باشند، ببينند و با دنيا همراهي كنند. اين آمار مي‌گويد مردم دوست دارند تعاملي را كه به واسطه سفر نمي‌توانند با دنيا داشته باشند، از طريق حضور در چنين نمايشگاه‌هايي به دست بياورند و خبر خوب همين است.
مواردي ديگر مانند علاقه مردم به ديدن آثار باستاني ديگر كشورها يا اهميت نام «لوور» در افكار عمومي و آشنايي مردم با اين اسم نقشي در اين ركورد ندارد؟
طبيعتا «لوور» اسم شناخته شده و پراهميتي براي جذب مخاطب است، اما اين ركورد تنها به دليل نام «لوور» رخ نداده و اگر نمايشگاهي از آثار موزه بريتانيا برگزار مي‌شد يا نمايشگاه‌هاي جهاني ديگر، باز هم اين استقبال رخ مي‌داد. چون ارتباط با جهان و بخشي از اتفاق‌هاي جهاني بودن، براي مردم ما مهم است. حضور لوور در تهران نشانه‌اي از ارتباط در حوزه جهاني است و براي مردم ما مهم مي‌شود، چون مردم هميشه امكان سفر به كشورهاي ديگر را ندارند و با مشكلاتي مانند ويزا و... روبرو هستند. بنابراين هر چيزي كه اين دور ماندن را به حداقل برساند و كاري كند كه آنها به نوعي تجديد ديدار داشته باشند، براي‌شان جالب و جذاب است و حتما از آن استقبال مي‌كنند. براي شخص من هم اين اتفاق بسيار دوست‌داشتني و خوشحال‌كننده است. چون نشان مي‌دهد پاي مردمي كه عادت به رفتن موزه ندارند و در موزه‌هاي خودمان معمولا پرنده پر نمي‌زند به موزه باز شده است.
يكي از حاشيه‌هاي اين نمايشگاه، عكس بازديدكننده‌اي است كه دور از چشم ماموران امنيتي موزه، فرزندش را براي عكس يادگاري كنار يكي از آثار مي‌نشاند. عكس كه منتشر شد، انتقادهاي بسيار زيادي هم صورت گرفت و عده‌اي هم از فرهنگ‌سازي در اين زمينه گفتند. حالا شما هم از عادت مردم ايران به بي‌توجهي به موزه‌ها مي‌گوييد و خلوتي موزه‌ها، فكر مي‌كنيد كه اين ركوردشكني و توجه مي‌تواند به فرهنگ مراقبت از آثارهنري در جامعه ايراني كمك كند؟
اين يك مورد را نبايد به كليت نمايشگاه و بازديدكنندگان تعميم بدهيم. البته بازديد از موزه فرهنگ و قواعد خاص خودش را مي‌طلبد، اما مردم ما هم اين فرهنگ را دارند. در موزه‌هاي دنيا هم هميشه خبر خوش نبوده و حتي يك‌بار مجسمه ميكل آنژ را با چكش شكسته‌اند. اين دست اتفاق‌ها به‌هرحال مي‌افتد و خيلي هم مهم نيست. مهم اين است كه برگزاري اين نمايشگاه‌ها مي‌تواند شروع خوبي باشد براي رد و بدل كردن آثار فرهنگي. ما در ايران به ديدن آثار جهاني از نزديك خيلي نياز داريم و اگر اين اتفاق رخ دهد و به يك عادت تبديل شود، حتما نتيجه خوبي هم دارد. اين اتفاق قبلا هم با نمايش منشور حقوق بشر كوروش كبير كه از موزه بريتانيا به امانت گرفته بودند شروع شد و حالا با «لوور» ادامه پيدا كرده و طبيعتا اگر به درستي انجام شود و ادامه پيدا كند، فوق‌العاده موثر است. حتما با ادامه اين روندها رفته‌رفته فرهنگ بازديد از موزه‌ها هم هرچه بهتر و بيشتر ايجاد مي‌شود. حقيقت اين است كه ديگر دوره اينكه روي در و ديوارهاي عالي‌قاپو يا تخت‌جمشيد يادگاري مي‌نوشتند تمام شده و مردم امروز ما انسان‌هاي شايسته و فوق‌العاده‌اي هستند كه به آثار هنري احترام مي‌گذارند.
آيا مي‌شود نتيجه گرفت با ديدن اين نمايشگاه سطح سليقه مردم هم بالاتر مي‌رود؟
واقعيت اين است كه نمونه‌هاي حاضر در اين نمايشگاه‌ها بعضي خوب و بعضي ديگر نمونه‌هاي خيلي مهمي هم نيستند. مثلا يكي دو اثر خيلي قابل توجه هستند مانند مجسمه رومي نيم‌تنه ماركوس آئورليوس كه يكي از شاهكارهاي هنر دوران رُم است كه ديدنش در ايران بسيار لذت‌بخش است اما بعضي ديگر مانند نمونه‌هايي كه از مصر هست خيلي آثار تراز اولي نيستند يا از نقاشاني كه عمده و بنام باشند، آثار ويژه‌اي به ايران فرستاده نشده است. اما اين موضوع خيلي مهم نيست چرا كه قرار نيست با گشتي در نمايشگاه «لوور» در تهران معرفت دقيق و تخصصي نسبت به هنر جهان باستان پيدا كرد. به هر حال هر نمونه جاي دقت، تماشا و لذت دارد و حالا كم يا زياد بحث ديگري است. مهم اين است كه جوانان، دانشجويان و مردم ما كه شرايط سفر آسان به كشورهاي ديگر را به‌واسطه سخت‌گيري‌‌ها در دريافت ويزا ندارند، مي‌توانند در كشور خودشان از گزيده آثار اين نمايشگاه‌ها بازديد كنند.