حفظ و حراست از محيط زيست خليج‌فارس
هادي شيرواني‌شيري
اميدواريم كشورهاي خليج‌فارس روند توسعه خود را بر اساس اصول توسعه پايدار تنظيم کنند
ضرورت فعال شدن هر چه بيشتر سازمان منطقه‌اي (راپمي) بين ايران و كشورهاي حوزه خليج‌فارس جهت حفظ و حراست از محيط زيست خليج‌فارس بعد از برقراري روابط سياسي بين ايران و عربستان
موقعيت خاص خليج‌فارس از جهات مختلف خصوصا واقع شدن آن در كمربند خشك كره زمين، آبراهه مهم و استراتژيك جهت استخراج و عبور درصد قابل توجهي از سوخت فسيلي مورد نياز جهان از اين آبراهه بين‌المللي و جنگ‌هاي متعدد در منطقه (جنگ تحميلي ايران و عراق، جنگ اول و دوم خليج‌فارس)، ساخت جزاير مصنوعي، صيد بي‌رويه ماهي و ديگر جانداران دريايي، ورود فاضلاب شهرهاي بندري به دريا و جديدا شيرين كردن آب دريا و اختلافات كشورهاي اين حوزه خصوصا ايران و عربستان به عنوان دو كشور بزرگ و قدرتمند كه بيشترين طول سواحل را دارند، متاسفانه محيط زيست بي‌همتاي اين دريا را با خطر نابودي كامل مواجه كرده است . حفظ محيط زيست اين زيست بوم اراده‌اي منطقه‌اي و بين‌المللي را مي‌طلبد و جا دارد كه سازمان حفاظت محيط زيست و وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران پيگير تشكيل جلسات مكرر و در فواصل زماني كوتاه بين كشورهاي ايران، عراق، كويت، عربستان، بحرين، قطر، امارات و عمان (اعضاي سازمان منطقه‌اي راپمي) جهت جلوگيري از ادامه تخريب‌هاي گسترده محيط زيست خليج‌فارس باشند تا همه كشورهاي عضو متعهد به رعايت اصول زيست محيطي در استفاده از اين آبراهه بين‌المللي در همه زمينه‌ها اعم از جلوگيري از نشت سوخت‌هاي فسيلي از نفتكش‌ها، رعايت فصل و اصول مربوط به صيد آبزیان، توقف ساخت جزاير مصنوعي و مهم‌تر از همه شيرين كردن آب به صورت كاملا علمي و به صورت حداقلي و به مقدار ضرورت باشند . متاسفانه محيط زيست خليج‌فارس يكي از مناطقي است كه بيشترين تاثير را از فعاليت‌هاي انساني پذيرفته است.
طرح‌هاي انتقال آب، افزايش آب شيرين‌كن‌ها، سرريز سالانه حدودا دو ميليون بشكه نفت در روند شست‌وشوي مخازن كشتي‌ها و تخليه آب تعادل آلوده به نفت، به آتش كشيده شدن ميدان‌هاي نفتي كويت توسط نيروهاي عراقي در حين عقب‌نشيني در جنگ اول خليج‌فارس در سال 1370 و رقم خوردن بزرگ‌ترين رويداد تخريب محيط زيست در خليج‌فارس كه نتيجه آن كشته شدن بيش از سي هزار پرنده و آلودگي 20 درصد جنگل‌هاي مانگروي عربستان سعودي و پنجاه درصد آب سنگ‌هاي مرجاني و غرق شدن صدها كيلومتر مربع از بسترهاي گياهان دريايي در فرآورده‌هاي نفتي، نشت شش تا هشت ميليون بشكه نفت در خليج فارس و درياي عمان در جريان جنگ دوم خليج‌فارس در سال 1382، انتقال تعداد زيادي جانوران غيربومي از طريق تخليه آب تعادل كشتي‌ها در خليج‌فارس، ساخت و ساز در سواحل و ايجاد بندرگاه‌ها و جزاير مصنوعي (براي نمونه فقط به خاطر ساخت جزيره نخل جبل‌علي در دوبي بالغ بر هشت كيلومتر مربع از آب سنگ‌هاي مرجاني از ميان رفت)، ورود هر ثانيه حدود هزار مترمكعب پسماند از شهرهاي ساحلي و سايت‌هاي صنعتي به خليج‌فارس، واقع شدن تقريبا نيمي از آب‌شيرين‌كن‌هاي جهان در كشورهاي حاشيه خليج‌فارس خصوصا كشورهاي عربي، رشد بي‌رويه و مضر جلبك‌هاي ميكروسكوپي مانند پديده (كشند سرخ) كه باعث مرگ و مير وسيع ماهي‌ها مي‌شود و ترافيك بالاي كشتي‌ها در خليج‌فارس مواردي است كه زيست بوم گرانبهاي خليج‌فارس را به مرز نابودي كامل نزديك كرده است و اگر اراده جدي ملي و منطقه‌اي و حتي بين‌المللي براي حفظ محيط زيست اين دريا شكل نگيرد، زيست بوم بي‌همتاي خليج‌فارس كاملا از بين خواهد رفت و عواقب آن از ناپديد شدن تنوع زيستي بي‌همتا و انقراض گونه‌هاي ارزشمند آن فراتر خواهد رفت و پيامدهاي بارز اقتصادي، اجتماعي و حتي امنيتي به همراه خواهد داشت. اميدواريم كه كشورهاي ساحلي خليج‌فارس روند توسعه خود را بر اساس اصول زيست محيطي و توسعه پايدار تنظيم كرده و با هماهنگي با هم و با پايش منظم و مرتب اين زيست بوم و ادامه جلسات سازمان منطقه‌اي راپمي از مرگ اين اكوسيستم بي‌نظير جلوگيري كنند.