كيفيت آب شرب اهواز همچنان مناقشه بر انگيز است
وعده جديد براي تكميل تصفيه‌خانه‌هاي كارون
امين شول سيرجاني
با انتشار عكس يك ظرف آب «كدر رنگ» در شبكه‌هاي اجتماعي كه گفته مي‌شد متعلق به شبكه آب شرب شهري اهواز است، دوباره بحث قديمي آلودگي منابع آب شرب شهر اهواز را بر سر زبان‌ها انداخت؛ عكسي كه در شبكه‌هاي اجتماعي از ظرف آب آلوده دست به دست مي‌شد از سوي «ايسنا» به آب شكلاتي تعبير شد. رييس مركز بهداشت خوزستان تاكيد كرده كه آب شرب اهواز از نظر ميكروبي و كلرسنجي در بيش از 98 درصد موارد مطلوبيت دارد اما از نظر ظاهري، طعم و بو مناسب نيست و در بسياري از مواقع كدورت بالايي دارد و حتي براي شست‌وشو مناسب نيست. «شكرالله سلمان زاده» در عين حال درباره وضعيت آب شهر اهواز گفته است: «بايد شركت آب و فاضلاب فكري اساسي در مورد وضعيت آب شرب اهواز كند.» دلايلي چون قديمي و فرسوده بودن دستگاه‌هاي تصفيه آب، فرسودگي شبكه توزيع آب و انشعابات غيرمجاز فاقد اتصالات استاندارد از جمله دلايلي است كه به گفته سلمان‌زاده موجب بروز «آلودگي ظاهري» آب اهواز شده است. رييس مركز بهداشت خوزستان همچنين از شركت آب و فاضلاب تقاضا كرده: «به فكر تامين منابع جديد آب باشد و از آب رودخانه كارون استفاده نشود. همچنين بايد شبكه فرسوده شركت آب و فاضلاب مخصوصا در مناطقي كه اين شبكه قديمي است، سريع‌تر اصلاح شود. » اما تقاضاهاي رييس مركز بهداشت خوزستان طرح‌هايي نيستند كه بتوان براي انجام شان تاريخ مشخصي ذكر كرد.
طرح غدير كامل شود
بررسي‌هاي «اعتماد» نشان مي‌دهد دست‌كم از سال 1390 تاكنون تمامي اين راه‌حل‌ها از سوي مسوولان شهري اهواز مورد تاكيد بوده اما هنوز هم از لزوم تكميل و اجراي اين طرح‌ها سخن گفته مي‌شود. چنان كه «سيدمحسن موسوي‌زاده» عضو شوراي شهر اهواز در گفت‌وگو با «اعتماد» بر لزوم اجراي كامل طرح آبرساني غدير به اهواز تاكيد مي‌كند. موسوي‌زاده تصريح مي‌كند كه آلودگي آب اهواز را بايد به دو قسمت تقسيم كنيم. او مي‌گويد: «آلودگي‌هاي اخير بر اثر بارش سنگين باران و شسته شدن زمين‌هاي كشاورزي و ورود آب به كارون رخ داده است. اما نوع ديگري از آلودگي هم وجود دارد كه به معضل ورود رسوبات و فاضلاب‌هاي مختلف صنعتي و كشاورزي به كارون مربوط مي‌شود و از گذشته وجود داشته است.»به گفته عضو شوراي شهر اهواز، اجراي طرح‌هاي انتقال آب از سرشاخه‌هاي كارون موجب كند شدن جريان آب در اين رودخانه شده و از طرف ديگر وارد شدن فاضلاب به آب موجب شده تا طعم و مزه آب تغيير كند. موسوي‌زاده از تكميل نشدن طرح غدير كه قرار بوده آب شرب سالم را از كرخه به اهواز منتقل كند؛ انتقاد كرد: «در جلسه‌اي كه دو ماه قبل با حضور نماينده استان در مجلس خبرگان برگزار شد نامه نوشتيم و در اختيار آبفا قرار داديم. انتظار داريم طرح غدير به‌طور كامل اجرا شود. تكميل تصفيه‌خانه‌هاي شرق و غرب كارون هم يكي ديگر از خواسته‌هاي مردم اهواز است. در ابعاد بزرگ‌تر هم توقف طرح‌هاي انتقال آب از سرشاخه‌هاي كارون به ساير استان‌ها بايد متوقف شود چون از زماني كه اين طرح‌ها اجرا شده‌اند وضعيت كيفيت آب بدتر شده است.»
تشويش اذهان عمومي است
اما عكس منتشر شده در شبكه‌هاي مجازي از وضعيت آلودگي آب اهواز از نظر «فردوس كريمي» مديرعامل آب و فاضلاب شهري اهواز فاقد سنديت قانوني است. او به «اعتماد» مي‌گويد: «از روي يك عكس كه معلوم نيست كجا گرفته شده نمي‌شود قضاوت كرد. دليل نمي‌شود اين همان آبي باشد كه ما تحويل مي‌دهيم. آلودگي آب را بايد بيايند در حضور نماينده من بسنجند. اينها همان كساني‌اند كه به سبب تشويش اذهان عمومي اين كارها را مي‌كنند.» او مي‌گويد: «من نمي‌گويم آب شهر مثل آب زمزم است. بله آب با درجه‌اي از كدورت روبه روست اما آلوده نيست.»
40 هزار انشعاب غيرمجاز در اهواز
مديرعامل آب و فاضلاب شهري اهواز هر چند سنديت عكس منتشر شده در شبكه‌هاي اجتماعي را رد مي‌كند اما در عين حال در لابه لاي سخنانش مشكلات كنوني شبكه آب شرب اين شهر را هم برمي‌شمرد. به گفته كريمي در اهواز 420 هزار مشترك به صورت رسمي از شبكه آب شرب شهري استفاده مي‌كنند و در همين حال 40 هزار انشعاب غيرمجاز آب شرب هم در اين شهر شناسايي شده است. همين 40 هزار انشعاب غيرمجاز بخشي از آلودگي آب را رقم مي‌زنند: «ما دربرابر آلودگي آب كساني كه با روش‌هاي غيراستاندارد براي خودشان آب وصل مي‌كنند مسووليتي نداريم.» با اين حال كريمي وعده مي‌دهد كه به زودي با استفاده از شيوه‌هاي «قضايي» و... براي اين انشعابات غيرمجاز تصميم‌گيري قانوني و آنها را به زمره مشتركان قانوني اضافه كنند. به جز اين مشكل ديگري در شهر اهواز وجود دارد كه سال‌هاست مورد تاكيد مديران شهري بوده است. فرسودگي 61 درصدي شبكه آب شهر اهواز يكي ديگر از مشكلات اين شهر است. فرسودگي شبكه آبرساني موجب شده كه آلودگي منابع آب تشديد شود. حالا فردوس كريمي مي‌گويد با تامين اعتبار، اصلاح شبكه آبرساني شهر از دو محله حاشيه‌اي شهر آغاز شده است. با توجه به روانه شدن فاضلاب صنعتي و كشاورزي به كارون و كامل نشدن تصفيه خانه‌هاي غرب وشرق اين رودخانه، قطع كامل نياز شهر اهواز به آب كارون و تامين آب آشاميدني از طرح‌هاي ديگر چه زماني عملي مي‌شود؟ پاسخ اين سوال مي‌تواند تا حدودي وضعيت اهواز را روشن كند. كريمي در اين باره مي‌گويد: ما فقط 40 درصد از آب مورد نيازمان را از كارون تامين مي‌كنيم. بقيه را از طرح‌هاي غدير و آب حيات استفاده مي‌كنيم. او اظهار اميدواري مي‌كند كه طرح غدير با سرعت بيشتري تكميل شود. اما در عين حال كريمي از برگزاري مناقصه احداث تصفيه‌خانه جديد براي غرب كارون هم خبر مي‌دهد و مي‌گويد اين طرح ظرف سه سال به انجام مي‌رسد. كريمي همچنين از راه‌اندازي فاز اول تصفيه خانه شرق كارون ظرف دو ماه آينده خبر مي‌دهد. به گفته كريمي خطوط جمع‌آوري فاضلاب كارون هم در حال احداث است و شركت آب و برق خوزستان مسووليت اجراي افزايش تصفيه خانه‌هاي اهواز را بر عهده گرفته است. اينها طرح‌هايي هستند كه اجراي هر كدام شان مي‌تواند از بهبود كيفيت آب اهواز موثر باشد اما تجربه تاريخي نشان مي‌دهد تاريخ بهره‌برداري عملي هر يك از اين طرح‌ها خيلي روشن نيست.