گروه اجتماعي|پرويز خدايي اناركي، مدير معدن زمستان‌يورت است. بازنشسته بخش دولتي كه در زمان انفجار در بخش خصوصي مشغول به كار بود و پس از ريزش معدن در سيزده ارديبهشت سال قبل به كار دعوت شد تا به تيم نجات ملحق شود و فرماندهي داخلي معدن را به عهده بگيرد. كارش تا زماني كه آخرين جنازه از معدن خارج شد ادامه داشت. مي‌گويد كه دو ماه بعد از آن روزها دوباره دعوت به كار شد تا اين‌بار مديريت معدن زمستان‌يورت را بر عهده بگيرد. خدايي در گفت‌وگو با «اعتماد» از وضعيت ايمني معدن، مشكلات بيمه و قراردادهاي كارگران مي‌گويد.
از زماني كه مديريت معدن را به عهده گرفتيد چه تغييري در امنيت زمستان‌يورت حاصل شده؟
ابتداي كار كه آمدم هنوز ريزش در تونل ادامه داشت. دسترسي به لوكوموتيوي كه زير آوار مانده بود امكان‌پذير نبود و قسمتي كه انفجار رخ داده بود قابل دسترسي نبود. تمام اينها دست به دست داد تا ما از ابتداي تونل شروع به مقاوم‌سازي كنيم تا اينكه به قلب ريزش رسيديم. پس از يك ماه و نيم بالاخره در نيمه دوم مهر ماه به منطقه انفجار رسيديم. از آن به بعد كميته حقيقت‌ياب بازديدها را انجام داد و بعدش مجوز كار و آتشباري در معدن را گرفتيم. چند ماهي طول كشيد تا مسيرهاي تهويه را بازسازي كنيم و با طرح موقتي كه تهيه كرديم تهويه برقرار شد. تقريبا بهمن ماه بود كه به بيشترين استخراج‌مان يعني 3 هزار تن رسيديم و از آنجا به بعد استخراج و پيشر‌وي‌مان در معدن ادامه دارد.
ميزان استخراج با قبل از انفجار چقدر فاصله دارد؟
قبل از انفجار 4 هزار تن استخراج داشتيم كه هنوز هزار تن عقب هستيم. ان‌شاءلله تا نيمه تابستان به همان عدد مي‌رسيم.
كارگران مي‌گويند تهويه ورودي تونل شماره يك تازه همين چند روز پيش نصب شده.
بله قضيه به اين شكل بود: طبق جلساتي كه با كارشناسان وزارت صنعت و معدن داشتيم قرار بر اين شد كه تهويه جديد طراحي شود. در زمستان با دانشگاه صنعتي شاهرود كه متخصص اين كار هستند قراردادي امضا كرديم. آنها چندين نوبت آمدند و معدن را بازديد كردند و يك طرح تهويه كلي ارايه دادند بالغ بر 500 صفحه. از اين ميان يك طرح كه با مقتضيات ما بهتر جور درمي‌آمد را انتخاب كرديم. شب عيد اين طرح را به وزارتخانه و اداره صنعت و معدن گلستان ارايه داديم و بعد فرصتي يك و نيم ماهه براي خودمان در نظر گرفتيم كه قبل از سالگرد انفجار و گرم شدن هوا اين طرح تهويه جديد اجرايي شود. روز يازدهم ارديبهشت تهويه جديد را افتتاح كرديم. ما چهار دستگاه فن خريديم كه فعلا با توجه به نيازمان دو دستگاهش نصب و فعال شده است. حالا با ضريب اطمينان خيلي بالاتر كار تهويه انجام مي‌شود.
تا قبلش تونل با همان شرايط قبلي فعال شده بود؟
نه، نه، اصلا. ما دو فن بزرگ روسي و دو تا در تهويه يكي در تونل يك و يكي در تونل سه كار گذاشته بوديم. اصلا بدون آنها نمي‌شد كار كرد.
شما در جريان مشكلات حقوق و بيمه كارگران هم هستيد؟
بله بي‌مشكل نبوده. تامين اجتماعي بالاخره مطالباتش را از شركت خواهد گرفت ولي متاسفانه تا وقتي پول واريز نشود، تامين اجتماعي از خدمات‌رساني درماني خودداري مي‌كند. ان‌شاءلله در دو ماه آينده مشكل‌مان در اين بخش حل مي‌شود.
بخش ديگري از انتقادها به قراردادهاي سه ماهه برمي‌گردد. چرا اين وضعيت اصلاح نمي‌شود؟
قراردادها از قبل هم سه ماهه بودند، ما مشكلي با قرارداد نداريم.
اما كارگران مشكل دارند.
كارگرها براي چه مشكل دارند؟ وقتي قرارداد كامل است چرا مشكل داشته باشند؟ از روزي كه شروع به كار كرديم هيچ نيرويي را كم نكرديم و تازه داريم نيرو جذب مي‌كنيم. نزديك به 150 نفر كارگر گرفته‌ايم و هنوز هم مي‌خواهيم حدود 50 نفر ديگر جذب كنيم.
مي‌گويند قراردادهاي سه ماهه بهانه خوبي است براي اينكه به محض اينكه صداي كارگران بلند شود اخراج‌شان كنيد.
كي اخراج شده؟
مثلا كساني كه چند سال قبل مي‌خواستند تشكل داشته باشند و در اعتراضات به شرايط كار فعال بودند.
نه، نه. من خودم در شركت دولتي‌اي كار كرده‌ام كه در آنجا شوراي اسلامي كار داشتيم و خيلي هم راحت بوديم. وقتي كه شورا داشته باشيم نياز نيست كارگر تجمع كند كه ببينيم حرفش چيست. من با اداره كار آزادشهر هم صحبت كرده‌ام و قرار است اين شورا تشكيل شود.
چند نفر نماينده از بين همين كارگران پيماني مي‌توانند حضور داشته باشند؟
فكر كنم معدن مشمول شوراي كار سه نفر يا پنج نفره مي‌شود. اگر پنج نفر باشند يك نماينده از مديريت، يك نماينده از سرپرستان و سه نفر نماينده كارگري خواهيم داشت. راي‌گيري هم با نظارت انجام خواهد شد.
كي قرار است اين شورا تشكيل شود؟
انجام مي‌دهيم. خيلي كاري ندارد. فكر كنم تا دو ماه ديگر تشكيل شود.