در جست‌وجوي آلترناتيو عادل

شامگاه 23 مرداد 1378، برنامه‌اي به نام نود روي آنتن شبكه 3 سيما رفت. برنامه‌اي با تهيه‌كنندگي و اجراي عادل فردوسي‌پور كه آن سال‌ها در حال تبديل شدن به محبوب‌ترين گزارشگر تلويزيون بود. عادل جوان با استفاده از علم روز و كپي‌برداري از برنامه‌هاي موفق ورزشي دنيا به تدريج جاي خودش را ميان اهالي فوتبال باز كرد و به عنوان يكي از مهم‌ترين برنامه‌هاي ورزشي صداوسيما مطرح شد. برنامه‌اي كه هر هفته روز دوشنبه ميليون‌ها مخاطب را پاي تلويزيون كشاند و با نظرسنجي‌هاي بعضا جنجالي‌اش تاثيرگذاري زيادي در مناسبات فوتبال داشت. برنامه نود در طول بيست سال فعاليتش دستخوش حوادث گوناگوني شد. بارها و بارها به خاطر جنجال‌هايي كه به وجود آورده بود، جنجال‌هايي كه معمولا يك طرفش مديران دولتي و حكومتي بودند و به همين خاطر ماجرا رنگ و بوي سياسي نيز به خودش مي‌گرفت، لاي منگنه رفت. از جمله درگيري عادل در برنامه نود با چند تن از نمايندگان مجلس كه قصد داشتند امتياز تيم‌هاي ليگ برتري را براي تيم‌هاي شهر خودشان بخرند و از آن بهره‌برداري انتخاباتي كنند. همين جنجال‌ها و درافتادن عادل با برخي افراد صاحب قدرت كه يكي از نمونه‌هاي معروفش ماجراي شركت برهان‌مبين و بليت‌فروشي مسابقات ليگ برتر بود، باعث شد كه در برهه‌هايي برخي از افراد صاحب نفوذ تلاش كنند كه برنامه نود يا شخص عادل را از گود خارج كنند. با اين حال هيچ‌وقت اين اتفاق رخ نداد و حتي در سال 89 كه شايعه شده بود، پورمحمدي مدير سابق شبكه 3 سيما به دليل اختلاف با عادل قصد كنار گذاشتن او را دارد، چنين نشد و برنامه نود هر سال با امكانات بيشتر و تايم طولاني‌تر دوشنبه‌شب‌ها روي آنتن شبكه 3 رفت. با اين حال از زمان آمدن علي فروغي، مدير جوان شبكه 3 معادلات كمي برهم خورد و در نهايت كار در روزهاي آخر سال 97 به تعطيلي برنامه نود كشيده شد.

اولين جرقه‌هاي درگيري عادل با مديرانش در زمان برگزاري جام جهاني 2018 روسيه رخ داد. زماني كه عادل تهيه‌كنندگي و اجراي برنامه 2018 مخصوص جام جهاني روسيه را در اختيار داشت. عادل در سال‌هاي گذشته ايده دعوت از بازيكنان بزرگ فوتبال جهان را در برنامه‌هاي مختلف پياده كرده بود و قصد داشت همين ايده را در برنامه بيست هجده نيز با آوردن كارلوس پويول كاپيتان سابق بارسلونا و تيم ملي اسپانيا پياده كند. در حالي كه تبليغات وسيعي نيز براي آمدن فرمانده سابق ماتادورها به ايران صورت گرفته بود، يك‌باره خبر از لغو حضور ستاره سابق اسپانيا در صداوسيما به گوش رسيد. در آن زمان شايعات زيادي بابت لغو حضور مهمان نامدار عادل در تلويزيون به گوش رسيد كه مهم‌ترينش موهاي بلند پويول بود. قصه هر چه كه بود باعث دلخوري و قهر عادل شد اما اين دلخوري زياد طول نكشيد و در حالي كه گفته مي‌شد فردوسي‌پور ديگر اجراي برنامه بيست هجده را انجام نخواهد داد، او به آنتن بازگشت و كارش را از سر گرفت. با اين حال چيزي بين عادل و فروغي فرو ريخته بود. بعد از پايان جام جهاني و آغاز دوباره برنامه نود، عادل به سر كارش بازگشت اما در آبان‌ماه، دوباره درگيري‌هاي مدير جوان با سلبريتي صداوسيما بالا گرفت. در حالي كه قرار بود برنامه نود در تاريخ 23مهر روي آنتن برود، اعلام شد كه به جاي برنامه نود، بازي دو تيم انگليس و اسپانيا در چارچوب ليگ ملت‌هاي اروپا پخش خواهد شد. اين ماجرا باعث شد كه فردوسي‌پور واكنش نشان بدهد و عليه فروغي مصاحبه كند. همين امر باعث شد كه آتش درگيري بين اين دو شخص بالا برود و دوباره زمزمه‌هاي تعطيلي برنامه نود به گوش برسد. با اين حال باز هم نود بعد از دو هفته تعطيلي كه يك بارش به خاطر هم‌زماني با اربعين بود، به آنتن بازگشت. يكي ديگر از نقاط عطف عادل و حضور رسانه‌اي‌اش در صداوسيما حذف تيم ملي ايران از جام ملت‌هاي آسيا و قهرمان نشدن دوباره تيم كشورمان بود. عادل در چند سال قبل با حمايت همه‌جانبه از كي‌روش به عنوان يكي از مهم‌ترين دلايل ماندگاري حضور مرد پرتغالي در راس كادر فني تيم ايران شناخته شده بود. بعد از حذف تيم ملي نيز تنها كسي كه مجاز شد با كي‌روش قبل از رفتنش مصاحبه كند شخص عادل بود. همين حمايت از كسي كه در نهايت نتوانست موفقيت درخوري كسب كند و در ساليان گذشته مستقيما با سرمربي محبوب پرسپوليسي‌ها در افتاده بود، باعث شد بخش اعظمي از مخاطبان نود ريزش كند. به شكلي كه اين امر در نتايج نظرسنجي نود كاملا خودش را نشان داد. برنامه نودي كه ميزان مشاركت بيش از 2.5 ميليوني را در برهه‌هايي تجربه كرده بود، در چند برنامه اخير به زور تعداد پيامك‌هايش به 1.5 ميليون مي‌رسيد.

در روزهاي پاياني سال 97 و همزمان با برگزاري جشنواره جام جم كه به انتخاب بهترين‌هاي تلويزيون در سال قبل اختصاص داشت، مهم‌ترين و عجيب‌ترين اتفاق ممكن در داستان عادل و مردم و تلويزيون رخ داد. عادل در طول مدت حضورش معمولا هر ساله عنوان بهترين برنامه تركيبي و بهترين مجري صداوسيما را از آن خودش كرده بود. محبوب‌ترين مجري چند سال اخير تلويزيون امسال اما، طبق گفته خودش به‌شدت نيازمند آراي مردم بود تا بار ديگر با پشتوانه مردمي كه بارها و بارها او را در بزنگاه‌ها حمايت كرده بودند، بتواند مقابل مديراني كه مي‌خواستند زيرآبش را بزنند عرض اندام كند. عادل چندين و چند بار در برنامه زنده‌اش از مردم درخواست كرد كه به برنامه نود راي بدهند و تاكيد كرد كه امسال بيش از هميشه به آراي مردم احتياج دارد. در حالي كه به روزهاي پاياني نظرسنجي صداوسيما نزديك مي‌شديم پست محمدرضا گلزار در اينستاگرام كه گفته بود برنامه برنده باش با اجراي خودش عنوان بهترين برنامه صداوسيما را كسب كرده است، جنجال زيادي به وجود آورد. اين در حالي بود كه همه مي‌دانستند با وجود ريزش محبوبيت برنامه نود، همچنان اين برنامه با اختلاف محبوب‌ترين برنامه صداوسيماست. اعتراض مخاطبان و حرف و حديث‌هاي پيرامون نظرسنجي پاي دادستاني، پليس فتا و وزير ارتباطات را به ماجرا باز كرد و در نهايت معلوم شد كه در آراي مردم دستكاري شده است. به نحوي كه بيش از يك ميليون از آراي نود كسر و به برنامه برنده‌‌باش اختصاص داده شده است. دبير جشنواره جام جم از حمله سايبري گفت اما شفاف‌سازي آذري جهرمي، نشان داد كه ماجرا كاملا برنامه‌ريزي شده و با هدف به زير كشيدن عادل انجام شده است. عادل فردوسي‌پور در اختتاميه جشنواره جام جم در حالي كه جايزه‌اش را گرفته بود پشت ميكروفن رفت و با بغض حرف‌هايي را بر زبان آورد. عادل در حالي كه خودش را فرزند رسانه ملي معرفي كرد ادامه داد: «خوشحالم در سخت‌ترين سال كاري‌ام كه در رسانه خودم هم به من بي‌مهري شد، ديده شدم؛ هم از طرف مردم و هم از طرف اهالي رسانه. جايزه دوم كه مردم به من دادند بسيار برايم ارزشمند است و نمي‌دانم با چه زباني از مردم تشكر كنم. براي سختي‌هايي كه امسال كشيدم منقلب شدم، ولي اين جايزه كه لطف مردم و سازمان بود، مثل يك اكسير است و تمام غم‌هايم را كنارمي‌گذارم.» فردوسي‌پور با اشاره به اختلال در سيستم راي‌گيري در جشنواره جام‌جم، از وزير ارتباطات، پليس فتا و همچنين معاون سيما و ستاد برگزاري جشنواره كه از آراي مردمي صيانت كردند، تشكر كرد و يادآور شد كه صيانت از آراي مردمي همواره از خط قرمزهايش بوده است.

سخنان كنايه‌آميز عادل به فروغي و‌ يارانش باعث شد كه كار بيخ پيدا كند و در نهايت از يك روز قبل از 27 اسفند كه قرار بود آخرين برنامه نود برگزار شود، خبر رسيد كه از پخش برنامه جلوگيري خواهد شد. در نهايت اين اتفاق رخ داد و برنامه نود براي اولين‌بار بي‌هيچ بهانه‌اي روي آنتن نرفت. بعد از اين واقعه مخاطبين در فضاي مجازي نسبت به عدم پخش نود واكنش نشان دادند و با هشتگ #نه_به_حذف_عادل اعتراض خودشان را نشان دادند. در كنار مخاطبين بسياري از چهره‌هاي مشهور سياسي ورزشي اجتماعي نيز واكنش نشان دادند و به حذف برنامه نود انتقاد كردند. از علي مطهري تا علي دايي. با پايان سال 97 و آغاز سال 98 گمانه‌زني‌ها در مورد سرنوشت عادل بيشتر شد و از محمد حسين ميثاقي كه دست پرورده عادل به حساب مي‌آيد، به عنوان جانشين او ياد شد. اين خبر واكنش منفي هواداران عادل را برانگيخت. كساني كه معتقد بودند ميثاقي نبايد به استاد خودش خيانت كند. چندي بعد خبر رسيد كه عادل قرار است نايب‌رييس شبكه ورزش شود، اما عادل اعلام كرد اين پست را قبول نخواهد كرد و برنامه نود كه حكم بچه‌اش را دارد با هيچ چيز معاوضه نمي‌كند. ميثاقي در اولين برنامه‌اش در سال جديد و بعد از دربي تهران، در برنامه فوتبال برتر كه گفته مي‌شود جانشين نود خواهد شد از عادل حمايت كرد اما با اين حال، برنامه‌اش را اجرا كرد و مشكلي هم از اين حيث متوجه خودش ندانست. روز سيزدهم فروردين، مازيار ناظمي رييس روابط عمومي وزارت ورزش در ادامه توييت‌هاي عجيب و غريبش گفت قرار است عادل به جاي او بيايد اما همان شب اعلام كرد كه فردوسي‌پور اين پيشنهاد را نمي‌پذيرد!

حالا عادل مانده است و صدا و سيما و مخاطبين. برنامه‌اي كه بيش از 20 سال روي آنتن شبكه سه رفته بود و بيشتر مديران صداوسيما به ساخته شدن چنين برنامه‌اي افتخار مي‌كردند، ول معطل مانده است. برنامه‌اي كه از حمايت صداوسيما برخوردار بود و هر سال توانست بيشتر و بهتر هزينه كند و تمام رقباي تلويزيوني‌اش را كنار بزند. هرچند اينكه نود هيچگاه در شرايط سالم رقابتي، در يك ساختار خصوصي با ساير برنامه‌ها قرار نگرفته بود هم مزيد بر علت شد تا اين برنامه بي‌ر‌قيب بماند. عادل فردوسي‌پور كه طبق گفته خودش فرزند رسانه ملي است، حالا سر راه رها شده است. بسياري از شبكه‌هاي خارجي علاقه دارند كه عادل برنامه‌اش را براي آنها ادامه دهد اما فعلا خبري نيست. مخاطبيني هم كه نسبت به تعطيلي نود انتقاد داشتند غير از هشتگ زدن در فضاي مجازي كاري از دستشان بر نمي‌آيد. در واقع ساز و كاري پيش‌بيني نشده است كه مردم بتوانند نسبت به اعمال نظر مديران صداوسيما اعتراض قانوني داشته باشند. اين مشكلي است كه سال‌ها در حوزه‌هاي مربوط به صداوسيما رخ داده است و حالا به اوج رسيده است. صداوسيما بايد خيلي سريع تصميم بگيرد كه قرار است با عادل چه كار كند. هرچند در فعاليت‌هاي پانزده روز گذشته‌ صداوسيما مشخص است كه آنها تلاش مي‌كنند برنامه‌اي را با امكانات بهتر و تيم حرفه‌اي‌تر جايگزين نود كنند كه كسي دلش براي برنامه عادل تنگ نشود.