اردوغان به زودي در عراق

عراق پس از سال‌ها جنگ و مبارزه با تروريسم وارد فاز جديدي شده است. اين كشور رفته رفته در حال بازيابي جايگاه خود به عنوان يك كشور تاثيرگذار در تحولات منطقه است. دولتمردان جديد عراقي چهره جديدي از اين كشور را در عرصه سياست منطقه‌اي و بين‌المللي به نمايش گذاشته‌اند كه نشان مي‌دهد آنها بناست راهي جديد براي عراق باز كنند. عراق طي ماه‌هاي گذشته شاهد رفت و آمدهاي متعدد ديپلماتيك بوده است. مقام‌هاي عراقي به كشورهاي متعددي براي بهبود روابط خود سفر كردند و سران كشورهاي مختلف از جمله ايران و اردن نيز به بغداد سفر كردند. اين مانور جديد منطقه‌اي عراق نشان از فصل جديدي در روابط ميان بغداد و ساير كشورهاي منطقه دارد. اكنون در آخرين اقدام گفته مي‌شود، بناست رجب طيب اردوغان رييس‌جمهوري تركيه به زودي از عراق ديدن كند. هر چند كه به گفته يك منبع عراقي قرار بود سفر رجب طيب اردوغان به بغداد زودتر صورت بگيرد اما ظاهرا مجموعه‌اي از عوامل كه يكي از آنها مشكلات اقتصادي داخلي در تركيه و انتخابات اخير شهرداري در اين كشور بوده، باعث شد تا اين سفر به تعويق بيفتد.

با اين همه روز گذشته مولود چاووش اوغلو، وزير امورخارجه تركيه كه به عراق سفر كرده تا با مقام‌هاي اين كشور ديدار كند، اعلام كرد رجب طيب اردوغان رييس‌جمهوري تركيه پيش از پايان سال ميلادي از عراق ديدن خواهد كرد. چاووش اوغلو گفت: رييس‌جمهور اردوغان بناست به عراق سفر كند تا در چهارمين نشست شوراي همكاري‌هاي استراتژيك ميان دو كشور كه در سطح عالي برگزار مي‌شود، شركت كند. همزمان محمد الحكيم، وزيرامورخارجه عراق در يك كنفرانس خبري مشترك با همتاي تركيه‌اي خود گفت: ما بر افزايش حجم تجارت خود با تركيه تمركز كرده‌ايم. حجم تجارت ميان عراق و تركيه حدود 10 ميليارد دلار است. رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه در كنفرانس مطبوعاتي كه در ماه مارس به صورت مشترك با برهم صالح، رييس‌جمهور عراق در آنكارا داشت بر گسترش حجم تجارت تركيه و عراق تاكيد كرد. اردوغان عنوان كرد كه ما مي‌خواهيم تجارت را به ميزان 20 ميليارد دلار گسترش دهيم و حجم موجود تجارت را دو برابر كنيم. ما توانايي اين را داريم و بخش خصوصي تركيه نيز قادر به احياي اقتصاد عراق است. در رابطه تركيه و عراق علاوه بر مباحث اقتصادي، امنيت مرزي ميان دو كشور نيز از جايگاه بسيار مهمي برخوردار است. حكيم بحث مبارزه با تروريسم در مرز ميان عراق و تركيه را به عنوان بخش مهمي از جلسه خود با با چاووش اوغلو توصيف كرد. وي گفت: عراق قويا استفاده از خاك خود براي فعاليت‌هاي نظامي عليه تركيه را رد مي‌كند. اشاره حكيم به درگيري‌هاي مرزي تقريبا 4 د‌هه‌اي ميان دولت تركيه و حزب كارگران كردستان(پ.ك.ك) بود. درگيري‌هاي ميان تركيه و پ.ك.ك تقريبا به صورت روزانه ميان طرفين در مرز برقرار است. چاووش اوغلو نيز در اين جلسه تاكيد كرد كه تركيه و عراق بايد با يكديگر همكاري كنند تا گروه تروريستي پ.ك.ك را از بين ببرند. در ادامه اين نشست، وزير خارجه عراق اعلام كرد كه عراق از يك جنگ 3 ساله با داعش خارج شده و اكنون تروريست‌هاي داعش منطقه را ترك كرده‌اند و اوضاع تحت كنترل است. اما حكيم از اهميت بازسازي مناطق تخريب شده توسط تروريست‌ها سخن گفت تا عراقي‌هاي آواره در اين جنگ به خانه‌هاي خود بازگردند. در جريان حمله داعش در سال 2014 به موصل، تركيه مجبور شد كنسولگري خود را تعطيل كند. در آن حادثه نزديك به 50 كارمند گروگان گرفته شدند اما با مذاكراتي كه تركيه با تروريست‌ها انجام داد، توانست گروگان‌ها را آزاد كند. چاووش اوغلو در بخش‌هايي از سخنانش تاكيد كرد: ما قصد داريم يك كنسولگري در بصره، يكي در كركوك و يكي ديگر در نجف بازگشايي كنيم كه اينها علاوه بر كنسولگري سابق تركيه در موصل است. چاووش اوغلو همچنين در بخش ديگري از سخنان خود عنوان كرد كه موانع تجاري ميان عراق و تركيه بايد براي حفظ منافع دو طرف حذف شود. او گفت: شركت‌هاي تركيه علاقه‌مند به مشاركت در بازسازي عراق هستند و تركيه نيز بهترين گزينه براي عراق است. گفتني است كه تركيه اعتباري بالغ بر 5 ميليارد دلار را براي بازسازي عراق توسط تركيه در نظر گرفته است.

يكي ديگر از مشكلات ميان عراق و تركيه بحث آب است. تركيه در بالادست رودخانه دجله قرار دارد كه سرريز آن وارد عراق مي‌شود. تركيه با سدهايي كه در بالادست احداث كرده عملا جريان آب را با محدوديت به سوريه و عراق انتقال مي‌دهد و حتي در مواردي گفته مي‌شود كه تركيه اول سد ايلسو با حجم حدود 44 ميليون مترمكعب آب را پر و سرريز آن را به سمت عراق روانه مي‌كند. با اين حال به نظر مي‌رسد با بارش‌هاي زيادي كه طي ماه‌هاي اخير صورت گرفته اين چالش تا حدودي ميان تركيه و عراق حل شده است. چاووش اوغلو گفت: ما سال گذشته يك بحران و مشكل آب را پشت سر گذاشتيم اما امسال سال رحمت و بركت بود. در اين سال ما به جاي مشكل خشكسالي با مشكل سيل روبه‌رو هستيم. چاووش اوغلو نيز در اين باره گفت: تركيه از مشكل آب عراق آگاه است اما ما در حال حاضر در آينده هيچگونه بحران خشكسالي بالقوه‌اي را نمي‌بينيم. حكيم همچنين در ديدار با همتاي ترك خود بر افزايش هماهنگي و تقويت دوستي ميان آنكارا و بغداد تاكيد كرد.