نگاه آزمندانه را از طبيعت برداريم
حسين آ‌خاني
ايران در كمربند خشك كره زمين قرار گرفته و بيابان جزو جداناپذيري از هويت زيستي كشور ما است. منتها آنچه باعث شده بيابان‌هاي ايران از بيابان‌هاي ديگر كشورهاي جهان متمايز شوند، وجود دو سلسله جبال البرز و زاگرس در شمال و غرب است. اين دو سلسله جبال موجب شده رودخانه‌هاي بسياري شكل بگيرند كه در نهايت آورد آنها به سمت مناطق بياباني و تالاب‌هاي بياباني منتهي مي‌شود. به همين دليل در مناطق بياباني ايران برخلاف بسياري از بيابان‌هاي جهان از تنوع زيستي خاصي برخورداريم. همچنين در بسياري از بيابان‌هاي ما آب‌هاي تحت‌الارضي نسبتا بالا هستند كه امكان زيست را حتي در گرم‌ترين بيابان جهان كه كوير لوت است، براي بخشي از موجودات فراهم كرده‌اند؛ از اين رو براي اينكه بتوانيم زندگي مسالمت‌آميز در كوير را حفظ كنيم بايد زنجيره‌اي كه باعث حفظ حيات در مناطق بياباني مي‌شود و همان عنصر آب است را به آن برسانيم. متاسفانه در سال‌هاي اخير به واسطه دخالت‌هاي غيرمسوولانه عملا كشور ايران در معرض تشديد بيابان‌زايي گسترده قرار گرفته است. از طرف ديگر در مناطقي كه به لحاظ آب و هوايي مناسب‌تر است، به دليل تغيير كاربري گسترده‌اي كه صورت گرفته و در آنها جنگل‌ها و مراتع به ديم‌زار، زمين كشاورزي، معادن و مناطق شهري بدل شده‌اند، ناپايداري خاك به شكل جدي در كشور به وجود آمده است. اگر اين كارها را نكرده بوديم بارندگي‌هاي گسترده‌اي كه امسال داشتيم مي‌توانست جذب زمين شده و سال‌ها ما را به لحاظ منابع آبي تامين كند اما دخالت‌هاي ما سبب شد اين بارندگي‌ها توان جذب شدن نداشته باشند و سيلاب باعث حمل خاك مفيد كشور ما شد. در نتيجه ما در اين مدت بدون شناخت درست از شرايط زيستي كشور با آن بد عمل و بيابان‌زايي را تشديد كرده‌ايم. براي اينكه اين روند اصلاح شود دولت بايد نگاه آزمندانه خود را به منابع طبيعي تغيير داده و حفظ ميراث طبيعي كشور را در اولويت قرار دهد.