احمد بخشايش اردستاني در گفت‌وگو با «اعتماد»:
حمله عربستان به افزايش قدرت انصارالله
منجر شده است
گروه جهان| اگرچه هر روز دايره حاميان حمله نظامي عربستان به يمن در حال كاسته شدن است اما حملات هوايي ائتلاف عربي به شبه‌جزيره يمن ادامه دارد و گويي پاياني ندارد. موضوعي كه براي بسياري از ناظران بين‌المللي نيز سوال‌برانگيز است كه بالاخره سرنوشت يمن چه خواهد شد. در اين باره احمد بخشايش اردستاني در گفت‌وگو با «اعتماد» به پيشروي زميني حوثي‌ها اشاره دارد و جنگ در يمن را محكوم به شكست مي‌داند؛ البته شكست نه به معناي ضربه نزدن و هزينه ساز نبودن، بلكه به معناي عدم تحقق اهداف. اهداف عربستان از حمله به يمن و شرايط كنوني اين جنگ از نگاه اين استاد دانشگاه به شرح زير است.
چه مساله‌اي موجب حمله عربستان به يمن شد؟
يمن از نظر ژئوپولتيك در موقعيت بسيار با اهميت و استراتژيكي قرار گرفته است چرا كه در تنگه باب‌المندب در مجاورت اين كشور قرار دارد. به عبارت ديگر، در كل هفت نقطه استراتژيك از نظر ژئوپولتيكي وجود دارد. يكي از اين مناطق تنگه هرمز است كه روزي ۲۹ميليون بشكه نفت از آن عبور مي‌كند و تحت سيطره كشورمان قرار دارد. نقطه ديگر، تنگه باب‌المندب است كه روزي حداقل ۵۰ كشتي از آن عبور مي‌كند يعني روزي حداقل ۲۲، ۲۳ ميليون بشكه نفت از آن عبور كرده و اينها موجب شده تا كشور يمن از اهميت به خصوصي برخوردار شود. يمن تا ۱۹۶۲ توسط زيدي‌ها اداره مي‌شد. حوثي‌ها هم اينك شعبه‌اي از آن هستند. حدود ۵۲ درصد يمن را زيدي‌ها تشكيل مي‌دهند. حدود ۳۰ درصد را شافعي‌ها، حدود هشت درصد را شيعه‌هاي ۱۲ امامي، حدود ۹ درصد را حنبلي‌ها و سه درصد باقيمانده را ساير مذاهب تشكيل مي‌دهند. اين كشور از ۲۱ استان تشكيل شده و در يك موقعيت كوهستاني و كويري قرار گرفته است. استان كويري اين كشور كه همجوار با عربستان است، استان خضر الموت است كه سعودي‌ها به آنها علاقه دارند و دوست دارند تا ۱۱ كيلومتري آن را از يمن بخرند تا يك لوله نفت بزرگ را از آن منطقه عبور داده و تنگه استراتژيك هرمز را از اهميت خالي كرده و از درياي سرخ نفت را به دنيا صادر كنند.
اين كشور از سال ۲۰۱۱ دستخوش تحولات و حوادث بزرگي شد و از آن روز تاكنون روزهاي پرتلاطمي را پشت سر گذاشته است. به عبارتي، بعد از آنكه بيداري اسلامي وارد يمن شد، شوراي همكاري كشورهاي خليج فارس ترتيباتي را انديشيد كه علي عبدالله صالح را از صحنه رياست‌جمهوري اخراج و هادي منصور را كه معاون وي بود به عنوان رييس‌جمهور يمن انتخاب كند. ساير قبايل ديگر مانند حوثي‌ها قرارداد سلم و شراكت را امضا كردند و پس از آن، به فعاليت و همكاري جمعي پرداختند. همچنين بايد اشاره كنم كه از ۱۹۶۲ به بعد، يمن به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم شد كه يمن شمالي مورد حمايت شاه ايران و عربستان بود و يمن جنوبي از سوي جمال عبدالناصر مورد حمايت قرار مي‌گرفت و حتي نيروهاي نظامي مصر را در يمن پياده كرد كه در جنگ يمن شمالي و جنوبي موفق نبودند. اين دو قسمت در سال ۱۹۹۰ ميلادي بارديگر متحد شدند و تا ۲۰۱۱ كه انقلاب صورت گرفت نيز وضع بر همين منوال بود. . با اين حال، پس از آمدن هادي منصور و قرارداد صلح و مشاركت، در اين مدت چهار ساله شرايط به گونه‌اي آرام پيش رفت تا آنكه رييس دفتر هادي منصور در قرارداد صلح و مشاركت تشكيك وارد ساخت. انصارالله نيز وقتي مشاهده كرد كه رييس دفتر رييس‌جمهور مي‌خواهد همه‌چيز را زيرپا بگذارد، او را دستگير كرد و از قدرت هادي منصور نيز كاسته شد. از طرف ديگر، انصارالله در پي هشداري كه به منصور داد از او خواست تا مانع از گران شدن كالاهاي اساسي و تامين نيازهاي مردمي باشد و در هنگامي كه اين مساله رخ نداد، انصارالله او را تهديد كرد كه با يك راهپيمايي، صنعا را به اشغال خود در مي‌آورد كه در سه روز اين مساله رخ داد. با اين وجود، هنگامي كه هادي منصور با اين شرايط روبه‌رو شد، از منصبش استعفا داد كه مورد پذيرش پارلمان اين كشور قرار گرفت. در اين هنگام عربستان سعودي و امريكا از او خواستند كه به جنوب يمن و با محوريت شهر عدن برود و شرايط به گونه‌اي تبديل شود كه يمن به سمت تجزيه حركت كند. با اين حال وقتي هادي منصور با مقاومت‌هاي مردمي روبه رو شد، به عربستان فرار كرد و از عربستان و كشورهاي عربي خواست تا در امور يمن دخالت كنند. عربستان براي اين كار هزار ميليارد اعتبار اختصاص داده كه مورد حمايت امريكا، امارات، قطر و اسراييل است ولي اين ذخيره ارزي در حال خالي شدن است و متحدان آنها نيز در حال كمتر شدن.
بيش از سه هفته از حمله عربستان به يمن مي‌گذرد. شوراي امنيت سازمان ملل در روزهاي اخير قطعنامه‌اي را درباره يمن تصويب كرد. اين قطعنامه شرايط را به چه شكلي درآورده است؟
عربستاني‌ها نگران اين هستند كه يمن چند موشك را روانه پالايشگاه‌هاي اين كشور كند و براي همين قطعنامه‌اي صادر شده كه هرگونه تبادل و خريد و فروش تسليحات نظامي و موشكي را به انصارالله ممنوع مي‌كند، در حالي كه در آن هيچ اشاره‌اي به توقف حملات عربستان و ارسال كمك‌هاي انسان‌دوستانه نشده است. با اين حال، همان‌طور كه گفتم حملات نظامي عربستان موفقيت آنچناني براي اين كشور به دست نمي‌آورد و نياز به حملات نظامي زميني است كه براي آن هم به وجود نيروي زميني پاكستان و تركيه يا مصر نياز است. پاكستان و تركيه در پي رايزني‌هاي جمهوري اسلامي اعلام كردند كه وارد فاز نظامي به شكل مستقيم نمي‌شوند ولي مصري‌ها اعلام كردند كه ۲۰۰ ميليارد براي اين همراهي مي‌خواهند و با توجه به آن شكست پيشيني كه در يمن دارند، احتمال حضور آنها بسيار كم است.
به نظرتان پايان اين بحران به چه شكلي است؟
به نظرم همان‌طور كه مقام معظم رهبري بيان كردند، سعودي شكست خواهد خورد. اين شكست خوردن به معناي آن نيست كه ضربه‌اي نزده است بلكه به اين معناست كه نتوانسته به خواسته‌اش دست يافته و به اهدافش برسد. پيروزي از آن يمن است چراكه براي پيروزي نياز به حمله نظامي زميني است كه متحدان عربستان اين كشور را در اين حمله همراهي نخواهند كرد.