حزب اصلاحطلب مجمع ايثارگران در بيانيهاي به مناسبت فرا رسيدن هفته دفاع مقدس، ضمن تعريف «هويت ايثارگري» و تشريح راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي مبني بر گفتمان «دفاع آري، جنگ هرگز»، بر جنبه «تحميلي بودن» جنگ هشتساله تاكيد كرد و با يادآوري لزوم مقابله با تحريف تاريخ جنگ، در سرفصلي با عنوان «تاملاتي براي آينده» خواستار پرهيز از تندروي و جنگطلبي شد. اين بيانيه با تاكيد بر اينكه در دوران جنگ تحميلي «نتوانستيم به اندازه نياز از ابزار ديپلماسي براي دفاع از مظلوميت ايران در جنگ بهره بگيريم، اما اكنون باتوجه به تجاربي كه فراهم آمده است، نبايد از خير ديپلماسي بگذريم»، خاطرنشان كرد: «آمادگي همهجانبه براي مقابله با هر جنگ و تهديدي ضروري است. بالطبع وقتي توان دفاع داشته باشيم، ميتوانيم از وقوع يك جنگ جديد پيشگيري كنيم اما مهار تندروان و ماجراجويان داخلي و پرهيز از گرفتار آمدن در تله دشمن بيش از گذشته بايد در دستور كار مسوولان ما قرار داشته باشد.» مجمع ايثارگران همچنين ضمن مقايسه وضعيت كنوني كشور با آنچه در دوران هشتساله دفاع مقدس حاكم بود، تاكيد كرد كه «وضعيت اداره كشور از منظر وفاداري به يك نظام مردمسالار و مشاركتجويانه و قانوني، خوب نيست.»
در ادامه بخشهايي از متن اين بيانيه را كه براي انتشار در اختيار «اعتماد» قرار گرفته است، ميخوانيد.
بسمالله الرحمن الرحيم
مِّن الْمُومِنِين رِجالٌ صدقُوا ما عاهدُوا الله عليْهِ فمِنْهُم مّن قضي نحْبهُ ومِنْهُم مّن ينتظِرُ وما بدّلُوا تبْدِيلًا (احزاب/23)
در آستانه هفته دفاع مقدس قرار داريم. پاسداشت هر ساله اين هفته، فرصتي است تا درباره يكي از مهمترين حوادث سرنوشتساز تاريخ معاصر كشورمان سخن بگوييم و ضمن تجليل از قهرمانان شهيد و همه رزمندگان و ايثارگران و خانوادههاي شهدا، برخي نقدها و آسيبشناسيها و پيشنهادها را با مردم و مسوولان درميان بگذاريم به اين اميد كه باتوجه به آن، كشور در مسيري بهتر به پيش برود و آينده آن از گذشتهاي كه ما مشاهده كرديم، پرفروغتر باشد.
در همين ابتدا مقارنه و همزماني هفته دفاع مقدس با ايام سوگواري سيدالشهدا را گرامي داشته و انگيزه حسيني رزمندگان و ايثارگران و حماسهآفريني عاشورايي مدافعان وطن را پاس ميداريم. در طول هشت سال جنگ تحميلي، عاشوراي تاريخي امام حسين (ع) براي مردم ايران به عاشوراي هر روزه و ميدانهاي جنگ به كربلاي مجسم و عيني تبديل شده و خون مظلوم دشت نينوا، انگيزه دفاع از انقلاب و نظام و مردم و كشور را مضاعف ميساخت.
هويت ايثارگري
اين واقعيت را نميتوان انكار كرد كه دفاع مقدس با هويت ايثار رزمندگان و خانوادههاي شهدا و مجروحان و آزادگان اداره شد به گونهاي كه هر جاي تاريخ و حوادث جنگ را مرور كنيم، نقش برجسته ايثار و ايثارگران را خواهيم يافت. دوران دفاع مقدس عصر بروز و تجلي آرمانهاي بلند انساني مانند صداقت، پاكي، از خودگذشتگي، وحدت و يكپارچگي، همراهي مردم با مسوولان و... بود. دفاع مقدس را بايد اوج انسجام و وحدت ملي دانست. در اين دوران شكاف دولت-ملت به حداقل خودش رسيد، به گونهاي كه يكي شدن مردم و حكومت موجب توليد قدرتي بزرگ و مقدس شد و توانست بر تمامي قدرتهاي منسجم حامي صدام فائق آيد. دفاع مقدس همبستگي ملي ايجاد كرد و سرمايه اجتماعي را به حداكثر رساند به گونهاي كه ما در جنگ شاهد حضور همه اقشار اجتماعي و طبقات جامعه در جبهه و ديگر فعاليتهاي مرتبط با جنگ بوديم. در جريان دفاع مقدس، گسست بيننسلي به حداقل رسيد و ما شاهد همكاري بيننسلي بوديم. در همين بستر مناسب بود كه جمهوري اسلامي توانست كادرهاي مديريتي مورد نياز خود را بسازد، چراكه عرصه دفاع مقدس، يك دانشگاه بزرگ تربيت نيروي انساني بود.
در همين جا بايد ميان ايثارگران واقعي كه همچنان به ارزشهاي دوران دفاع مقدس وفادارند با كساني كه از عنوان ايثارگري براي رسيدن به قدرت و ثروت بهره ميبرند و پشت پا به تمامي آرمانهاي گذشته خود زدهاند، تمايز ايجاد كرد. ايثارگران واقعي مانند همان دوران، درد انقلاب و مردم را دارند و از انحرافهاي ايجاد شده در روند اداره امور ناراضياند و دردمندانه براي اصلاح آن تلاش ميكنند. آنان هنوز هم با «نداشتن» و «نخواستن» آشناترند و مسابقه كسب قدرت و ثروت در ميان طيفي از رزمندگان ديروز را برنميتابند. آنان حريت و عزت خود را در پاي صاحبان قدرت قرباني نميكنند در حالي كه ميبينند برخي مدعيان ايثارگري، تمامي فلسفه انقلاب و آرمانهاي نظام و فداكاري بيمزد و منت براي مردم را كنار گذاشته و براي كسب و حفظ قدرت و ثروت، بدون هيچ ملاحظهاي تلاش ميكنند. ايثارگري واقعي متعلق به كساني است كه از غنايم جنگ بينصيبند اما دلشان براي مسوولان در قدرت بيش از خودشان ميسوزد تا شايد به اجراي بيتنازل قانون اساسي و آرمانهاي وعده شده به مردم بازگردند و هم خودشان در مصدر امور بمانند و هم مردم از نتيجه اقدامات درست آنان بهرهمند شوند.
دفاع آري، جنگ هرگز
هميشه گفته شد كه ما از جنگ بيزاريم اما از دفاع ناگزير هرگز روي بر نميگردانيم. در طول دوران دفاع مقدس رزمندگان با همين نگاه به ميادين جنگ ميرفتند، چراكه معتقد بودند اسلام طرفدار صلح و دوستي و زندگي مسالمتآميز و انساني است و جنگ را في حد ذاته نميپسندد مگر آنكه پاي دفاع از ناموس و دين و سرزمين و مقابله با تجاوز و تعرض و زيادهخواهي در ميان باشد كه در آن صورت بايد در حد دفع خطر و تثبيت امنيت و جلوگيري از تجاوز مجدد وارد آن شد. فقط جنگطلبان در داخل و خارج و كاسبان جنگ و تاجران سلاح هستند كه هنوز هم براي جنگ، گونهاي تقدس ذاتي قائلند و به همين دليل از بروز جنگ استقبال ميكنند. تاكيد ميكنيم كه ما مخالف افزايش قدرت نظامي كشور براي مقابله با تهديدهاي خارجي نيستيم، بلكه آن را ضروري هم ميدانيم، اما معتقديم كسب هرگونه آمادگي صرفا براي پيشگيري از جنگ و دفاع ناگزير است.
جنگ واقعا تحميلي
جنگ هشتساله بر ما تحميل شد و در اين باره ترديدي وجود ندارد. متاسفانه اين روزها به دليل ضعف عملكرد برخي مسوولان، سرمايه اجتماعي مردمي آسيب ديده و به همين دليل، عملكرد حتي درست گذشتگان هم در ذهن مردم و به خصوص جوانان زير سوال رفته است. جنگ هشتساله يكي از مقاطع مهم تاريخ معاصر است كه درباره آن، دهها پرسش و ابهام مطرح شده و كساني حتي در تحميلي بودن آن هم ترديد كردهاند. بر اين باوريم كه بايد از سوي آگاهان و تحليلگران منصف و داراي مقبوليت مردمي، از تاريخ جنگ ابهامزدايي شود و براي پرسشهايي كه در پيرامون جنگ تحميلي مطرح است، پاسخهاي اقناعكننده فراهم آيد، به خصوص براي نسل جواني كه تجربه حضور مستقيم در صحنه جنگ را ندارد.
از همين فضاي پر از ابهام موجود كساني بهره گرفته و علل اساسي و انگيزه اوليه شروع جنگ تحميلي را در حد چند موضعگيري سياسي امام و رهبران ايراني عليه صدام تنزل ميدهند و با نشان دادن نشاني غلط، مدعي ميشوند كه ايران در شروع جنگ تحميلي نقش داشته است. شايد اگر تجربه امروز را داشتيم و از اهرم ديپلماسي بهتر بهره ميگرفتيم، دست جنگطلبان عراقي بستهتر ميشد اما تحليلگران و مورخان تاريخ جنگ بايد به خوبي نشان دهند كه صدام از فرصت پيش آمده بعد از پيروزي انقلاب و تضعيف ارتش ايران و عدم حمايت امريكا و غرب از جمهوري اسلامي، حتما براي تامين اهداف تاريخي خود استفاده و جنگ را بر ايران تحميل ميكرد. «جنگ سرد» ميان ايران و عراق اصلا توجيه مناسبي براي شروع «جنگ گرم» نيست و عراق به همين دليل در نهايت از سوي سازمان ملل به عنوان عامل شروع جنگ معرفي شد.
مقابله با تحريف
مقطع شروع جنگ تحميلي، تنها يكي از مواردي است كه از سوي كساني تحريف ميشود اما دامنه تحريف تاريخ دفاع مقدس خيلي وسيعتر و عمدتا از سوي كساني است كه خود را مدافع نظام و انقلاب ميدانند. به همين دليل معتقديم كه تدوين تاريخ و تجارب جنگ و جلوگيري از تحريف تاريخ دفاع مقدس و برجسته كردن دستاوردهاي واقعي ۸سال ايستادگي مردم در مقابل تجاوز يك ضرورت است. الان زمان نقد و بررسي كارشناسانه و تخصصي همه موضوعات جنگ است. بايد اجازه نقد و تبيين درست امور دفاع مقدس را داد تا واقعا گذشته چراغ راه آينده شود. بيتجربگي در جنگ و احتمال بروز اشتباه در آن كم نيست و چشمپوشي بر آن خطاها، راه خطاهاي بعدي در آينده را هموار ميكند.
متاسفانه يكي از مراكز تحريف تاريخ جنگ، صدا و سيماست، صدا و سيما با توجه به خط سياسي حاكم بر آن، درصدد تحريف تاريخ جنگ است تا مجبور نشود از بزرگاني مانند مرحوم آيتالله هاشميرفسنجاني به نيكي ياد كند. اكنون توصيف واقعي و معقول حوادث جنگ و جلوگيري از طرح مبالغهآميز برخي موضوعات ضروري است. در تدوين تاريخ دفاع مقدس، رويايي و غيرواقعي نشان دادن افراد و حوادث، قدسيتبخشي ظاهري و تصنعي به برخي رخدادها، برجسته كردن امدادهاي غيبي ساختگي و باورناپذير و... نبايد اتفاق بيفتد. جنگ را بايد واقعي و ملموس و عقلاني تحليل و تبيين كرد.
در كنار تدوين درست رخدادهاي جنگ و جلوگيري از تحريف تاريخ دفاع مقدس، مدون كردن تجارب جنگ در همه عرصهها (ديپلماسي، نظاميگري و تاكتيك، اقتصاد جنگي، اطلاعات و عمليات، لجستيك و...) يك ضرورت جدي براي آيندگان است.
شجاعت فداكارانه امام خميني(ره)
يكي از محورهاي مهم تاريخ جنگ كه از سوي طيفي به صورت آگاهانه تحريف ميشود، ماجراي پذيرش قطعنامه 598 از سوي امام خميني(ره) است. اين جريان بدون در نظر گرفتن شرايط كشور در چند سال پاياني جنگ، مدعي ميشود كه ايران امكان پيروزي نظامي در جنگ را داشت و مسوولان دولتي و فرماندهاني مانند آيتالله هاشميرفسنجاني به امام خيانت كردند و كار به قبول قطعنامه كشيد. متاسفانه در اين مسير كتابها و مستندهاي غيرمستند و دروغنامههاي متعددي منتشر كردهاند و در آنها بديهيترين واقعيتهاي جنگ و اقتصاد و كشور را ناديده گرفته و به تهمتزني و حتي پروندهسازي عليه خادمان به كشور روي آوردند. برخي بزرگان هم با علم به اينكه اين اتهامات واقعيت ندارد اما سكوت كردهاند تا نكند به نفع كساني حرف بزنند كه اكنون با آنان مواضع سياسي متفاوتي دارند.
امام خميني(ره) در شرايطي قطعنامه را پذيرفت كه غالب مسوولان ادامه جنگ را ناممكن ميدانستند و پيروزي نظامي را در دسترس نميديدند و حتي موجوديت نظام و تماميت ارضي كشور را مجددا در خطر احساس ميكردند. اقدام امام بعد از اين اتفاق افتاد كه ديپلماسي در تعامل با ديگر كشورها و نهادهاي بينالمللي به قطعنامه 598 رسيد و مطابق آن ظرفيتهايي را ايجاد كرد كه با پذيرش آن، دستاوردهايي مانند تعيين متجاوز و بازگشت به مرزهاي بينالمللي و تامين خسارات پيشبيني شده بود.
نكته مهم در اقدام امام خميني(ره) شجاعت فداكارانه ايشان در قبول مسووليت پايان جنگ بود. ايشان پيشنهاد آيتالله هاشميرفسنجاني را نپذيرفت كه معتقد بود خودش مسووليت قبول قطعنامه را بپذيرد و بعدا و در صورت نياز حتي محاكمه شود اما جنگ پايان يابد. امام تاكيد داشت كه قبول قطعنامه 598 براي پايان دادن به جنگ، كار رهبري است و اگر آبرويي دارد آن را با خدا معامله ميكند. امام خميني(ره) با اين اقدام اجازه نداد كه نحوه پايان جنگ به بهانهاي براي تفرقه بين مردم و مسوولان و رزمندگان تبديل شود و خداوند هم به نيت خالص و خير ايشان بركت داد و كار به جايي كشيد كه الان قرار داريم بدون آنكه صدام و حزب بعث در عراق مانده باشند. امام خميني(ره) اجازه نداد مسووليت اين تصميم مهم سياسي بر دوش ديگران قرار بگيرد و دستاوردهاي احتمالي به حساب تدبير و مديريت ايشان گذاشته شود.
دفاع از مظلومان
اين حقناشناسي است كه گذشته و خدمات فراوان ياران امام خميني(ره) را به دليل اختلافات سياسي كنوني ناديده بگيريم و نقش برجسته و مثبت بزرگان را انكار كنيم. بدون ترديد مرحوم آيتالله هاشميرفسنجاني يكي از ياران فداكار امام خميني(ره) بود كه در مسووليت دفاع از كشور در دوران تجاوز صدام، سنگ تمام گذاشت و در حد وسع ملي به خوبي جنگ را اداره كرد. دولت ميرحسين موسوي نيز خدمات شاياني به جنگ و انقلاب و مردم كرد و امام خميني(ره) هميشه قدردان اين زحمات طاقتفرسا بود. در طول سالهاي جنگ فاصله طبقاتي كم و با تدبير دولت، موضوع معيشت و زيست عادي مردم به شكلي معقول حل شده بود تا حدي كه همان مردم به جبههها هم كمك ميكردند و بخش بزرگي از بار مالي جنگ را هم بر دوش داشتند. در دولت موسوي ما شاهد رشد اشرافيت و طبقه جديد مديران نبوديم كه به دليل برخوردي از موقعيت سياسي برتر، براي خود امكانات مادي و مالي فراواني را تدارك ميبينند. بايد قدردان اين خدمات باشيم و در مقابل اتهامات نارواي مخالفان سياسي، از مظلوميت آنان دفاع كنيم.
تاملاتي براي آينده
در سالگرد آغاز جنگ تحميلي، حزب «مجمع ايثارگران» با توجه به تمامي تجارب 40سال گذشته، طرح نكاتي را خطاب به همه مردم و به خصوص مسوولان ضروري ميداند:
۱- شرايط امروز كشور بيشباهت به روزهاي قبل از تحميل جنگ هشت ساله نيست. به همين دليل بايد از همه ابزارها براي جلوگيري از وقوع جنگ احتمالي بهره برد. اين درست است كه دشمنان هم به آساني قادر به انتخاب جنگ نيستند، اما اين امر نبايد خيال همه را راحت كند كه جنگي اتفاق نميافتد. شرايط جنگي حاكم بر منطقه ميتواند با يك بهانه كوچك به يك جنگ تمامعيار تبديل شود و به همين دليل هوشياري در اين شرايط بيش از گذشته مورد نياز است.
2- ديپلماسي و به خصوص ديپلماسي عمومي از ابزارهاي مهمي است كه بايد براي جلوگيري از وقوع يك جنگ جديد به آن متوسل شد و از آن به عنوان يك منبع مستقل قدرت بهره گرفت. در دوران جنگ تحميلي نتوانستيم به اندازه نياز از ابزار ديپلماسي براي دفاع از مظلوميت ايران در جنگ بهره بگيريم اما اكنون با توجه به تجاربي كه فراهم آمده است، نبايد از خير ديپلماسي بگذريم و نبايد اجازه بدهيم كه جمهوري اسلامي را به عنوان يك كشور جنگطلب معرفي كنند در حالي كه تجربه نيمقرن گذشته نشان ميدهد اين امريكاست كه در سراسر جهان به انواع روشهاي جنگي براي تامين منافع ملي خود متوسل شده است و هنوز هم منافع ملي خود را در بيرون از مرزهاي جغرافيايي و در درون كشورهاي ديگر و حتي در نوع نظامهاي سياسي كشورها تعريف ميكند.
3- آمادگي همهجانبه براي مقابله با هر جنگ و تهديدي ضروري است. طبعا وقتي توان دفاع داشته باشيم، ميتوانيم از وقوع يك جنگ جديد پيشگيري كنيم اما مهار تندروان و ماجراجويان داخلي و پرهيز از گرفتار آمدن در تله دشمن بيش از گذشته بايد در دستور كار مسوولان ما قرار داشته باشد. مجددا تاكيد ميكنيم كه تقويت توان نظامي، اقدامي پيشگيرانه براي جلوگيري از وقوع جنگ است.
4- كساني كه در دفاع مقدس بودند، انتظار نداشتند كار به اينجايي بكشد كه الان ما در آن قرار داريم. وضعيت اداره كشور از منظر وفاداري به يك نظام مردمسالار و مشاركتجويانه و قانوني، خوب نيست. ايثارگران واقعي هنوز هم به همان آرمانها وفادارند و براي تحقق آنها از جمله آزادي، برابري، عدالت قضايي، تساوي همگان در برابر قانون، اجراي بدون تنازل قانون اساسي، مبارزه با فساد، مبارزه با اشرافيت حكومتي و... تلاش ميكنند. خروج از اين وضعيت به ايثار مضاعف و تلاش بيش از گذشته ايثارگران نياز دارد.
5- مردم در دوران دفاع مقدس بين خود و مسوولان فاصلهاي احساس نميكردند و به همين دليل از دل و جان در جهت پيشبرد اهداف دفاع مقدس مشاركت داشته و از فدا كردن عزيزترين فرزندان هم دريغ نميكردند. امروز نيز اگر مردم در نزد مسوولان، خلوص و صدق در گفتار و رفتار را مشاهده كنند، باز هم در مسير تحقق آرمانهاي ملي و انقلابي، تمام مساعي خود را به منصه ظهور خواهند رسانيد. مردم در سالهاي دفاع مقدس در سختترين شرايط اقتصادي و اجتماعي، هيچگاه در جمع بين دين و حكومت و حضور دين در عرصه اجتماعي دچار ترديد نشدند؛ چراكه در آن دوران سوداگري و ويژهخواري سيستماتيك مشاهده نميشد.
در پايان بار ديگر حزب مجمع ايثارگران، هفته دفاع مقدس را گرامي داشته و ياد و خاطره شهدا و رزمندگان و ايثارگران را زنده نگه ميدارد و از همگان اعم از مردم و مسوولان و احزاب سياسي دعوت ميكند كه با تكيه بر تجربه 8سال دفاع مقدس، هوشياري خود را در مقابل تحميل جنگي تازه حفظ كنند و فرهنگ ايثار و فداكاري و گذشت مردمي را براي سازندگي كشور مورد توجه قرار دهند.