اهميت چين
سعيد عابدپور
به دنبال گزارش روزنامه وال استريت ژورنال از به طول كشيدن بازسازي تاسيسات نفتي آسيب‌ديده آرامكو، عربستان سعودي بايد ماه‌ها صبر كند تا به توليد قبلي نفت خام برسد. قدرت بازيگري عربستان در منطقه به‌شدت آسيب ديد و تغيير شرايط موجب تغيير رويكردها و ايجاد فضاهاي جديدي در عرصه قدرت ميشود. در غياب روزانه پنج ميليون بشكه نفت خام عربستان، امريكا قادر به پر كردن نياز بقيه جهان از جمله چين نيست. جنگ تعرفه‌هاي گمركي بين امريكا و چين در جريان است و چين بايد براي 6 درصد نفت خام وارداتي از امريكا اعمال تعرفه كند. اين سوال براي توليد‌كنندگان چيني مطرح است كه چرا بايد نفت را با تعرفه گمركي از امريكا وارد كنند؟ چين 70 درصد از نفت خام و 50 درصد از گاز را وارد مي‌كند. تنها بديل مناسب براي واردات نفت خام بدون تعرفه گمركي ايران است؛ از اين‌رو رويكرد چين از نظر ژئوپوليتيكي همراهي بيشتر با ايران و روسيه است. اعلام خبر مانور مشترك ايران، چين و روسيه در درياي عمان و اقيانوس هند چيزي جز اثبات حضور در منطقه در مقابل چشمان هراسناك اعراب و امريكا نيست.
امريكا با اشتباهات استراتژيك خود هر روز ايران، روسيه و چين را به هم نزديك مي‌كند. تحريم‌ها عليه روسيه، تعرفه‌هاي گمركي عليه چين و تشديد تحريم‌ها عليه ايران، فضاي ژئوپوليتيك جديدي را شكل مي‌دهد. امريكا اكنون بزرگ‌ترين صادر‌كننده نفت جهان به لطف پهپادهاي يمني است؛ موقعيتي كه حداقل چندين ماه به طول خواهد كشيد. ولي جنگ تعرفه‌هاي گمركي كه آغاز‌گر آن ترامپ بود، چين را بيشتر به سمت اوراسيا و خاورميانه هل مي‌دهد و چيني‌ها مي‌دانند چگونه از ظرفيت بالقوه اين بازار بزرگ براي رشد و توسعه قدرت اقتصادي خود سود جويند. سرمايه‌گذاري عظيم چين در راه ابريشم جديد بالغ بر ميلياردها دلار است و باز در اين طرح بزرگ كه شامل 60 كشور جهان ميشود...
ايران داراي اهميتي فوق‌العاده است. ايران مسير اتصال آسياي ميانه به خليج فارس و درياي عمان است. اعلام سرمايه‌گذاري 280 ميلياردي چين براي توسعه صنعت نفت، گاز و پتروشيمي و 120 ميليارد دلار براي توسعه حمل و نقل و ساختارهاي توليدي ايران راهي مطمئن براي استفاده از توليدات انرژي است. مقام‌هاي چيني اعلام كرده‌اند ترسي از تشديد تحريم‌ها عليه كشورها و شركت‌هاي طرف قرارداد با ايران ندارند. تحريم‌هاي امريكا به تغيير ژئوپوليتيك منطقه كمك مي‌كند. چين دست باز براي كارهايي چون استفاده از خط گاز تركمنستان براي اتصال به گاز ايران يا ايجاد خط لوله گازي جداگانه با ايران دارد. نبرد اقتصادي امريكا و چين مساله اصلي است كه تازه آغاز شده و معلوم نيست تا كجا و تا چه دامنه‌اي برود. امريكا با آغاز جنگ تجاري با چين، اين كشور را به سمت مشاركت بيشتر با روسيه و ايران كشانيد. حضور نظامي چين در منطقه خليج فارس و خاورميانه نيز از تبعات تنش اين كشور با امريكا است. چين با تمامي كشورها و از جمله عربستان سعودي روابط اقتصادي خود را تقويت مي‌كند. با عقب‌نشيني امريكا از منطقه كه با احتمال توافق امريكا و طالبان در آغاز سال جديدي ميلادي رخ مي‌دهد، نقش ايران و احتمالا چين و روسيه براي امنيت منطقه بيشتر ميشود. با ايجاد ساختارهاي صنعتي توسط چيني‌ها در ايران احتمال حضور نيروهاي نظامي چيني براي حفاظت از منافع خود در منطقه نيز مدنظر خواهد بود. تاكيد وزير خارجه كشورمان بر روابط با چين به عنوان همكار مستقل اقتصادي ايران و همكاري‌هاي استراتژيك در بسياري از موارد، اشاره به نقش چين است.
چين ابرقدرت جهاني آينده است و چنين كشوري نمي‌تواند با قاعده بازي امريكا و خصوصا ترامپ رفتار كند. امريكا با خروج از برجام و اعمال تحريم‌هاي سخت، خود را از قاعده بازي خاورميانه به بيرون مي‌كشاند. تحريم‌ها براي ايراني‌ها به معناي آغازي براي تغيير ژئوپوليتيك منطقه و همكاري بيشتر با چين و روسيه است. امريكايي‌ها بايد زمان بيشتري براي يادگيري جغرافياي آسيا و مناطق اوراسيا و خاورميانه اختصاص داده و ايران را به سمت اتحادهاي بيشتر استراتژيك با چين و روسيه نكشانند.