اردوغان دستور حمله به خاك سوريه را صادر كرد
آغاز « بهار صلح » با جنگ
ميثم سليماني
سياستمداران با هوش جهان به خوبي مي‌دانند در چه زماني از چه واژگاني استفاده كنند و آن را به خورد افكار عمومي دهند. شايد براي انجام يك عمليات متجاوزانه به مرزهاي يك كشور ديگر تنها واژه‌اي كه نمي‌توان به آن چسباند، صلح‌آميز بودن است. اما رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهوري تركيه در حالي روز گذشته خبر از آغاز عمليات حمله به شمال سوريه داد كه اسم رمز اين عمليات را «بهارصلح» اعلام كرد؛ واژگاني كه در هيچ كجاي اين عمليات نمي‌توان گنجاند. عملياتي كه مشخص نيست هدف اصلي آن چيست و پشت آن چه استراتژي براي تركيه وجود دارد. طي روزهاي اخير توپخانه‌هاي ارتش تركيه به حالت آماده‌باش در مرز با سوريه بود و نيروهاي زرهي و پياده تركيه نيز آماده ورود به خاك سوريه بودند كه در نهايت روز گذشته اولين عمليات هوايي در منطقه راس‌العين صورت گرفت. به طور دقيق مشخص نيست كه تركيه و شخص اردوغان با اين حجم از تجهيزات نظامي چگونه قصد دارد، صلح را براي مردم اين منطقه به ارمغان آورد. آخرين فردي كه قصد داشت به وسيله جنگنده‌ها و تجهيزات نظامي صلح به ارمغان آورد، محمدبن سلمان بود كه ادعا داشت قصد دارد صلح را براي مردم يمن به ارمغان آورد اما چيزي جز ويراني و نابودي هزاران شهروند يمني براي آنها پس از 5 سال به ارمغان نياورد. حالا نيز اردوغان به همان شيوه البته شايد هدفمند‌تر قصد داشته باشد، عمليات نظامي خود در شمال سوريه را پيش ببرد تا به استراتژي ميان‌مدت و بلندمدتي كه در پس سر مي‌پروراند، دست پيدا كند.
اين شرايط در حالي است كه نيروهاي كرد سوري روز چهارشنبه فراخوان بسيج عمومي را در مرز سوريه با تركيه صادر كردند تا مقابل حمله تركيه به اين منطقه ايستادگي كنند. تركيه هر چند مدت‌ها كردهاي سوريه را كه متحد نيروهاي پ‌ك‌ك مي‌داند، تهديد به حمله نظامي كرده است اما روز گذشته پس از مدت‌ها انتظار بالاخره اين عمليات آغاز شد.
انتظار براي آغاز عمليات نيز زماني جدي‌تر شد كه رييس‌جمهور امريكا ،دونالد ترامپ روز يكشنبه به طور ناگهاني چراغ سبز غيرمستقيم خود براي آغاز حمله تركيه به سوريه را نشان داد. او عملا دستور داد كه سربازان امريكايي از مناطق مورد نظر تركيه عقب‌نشيني كنند و دست حمايتي امريكا از پشت كردهاي سوريه را نيز برداشت.
فخرالدين آلتون، مدير ارتباطات رياست‌جمهوري تركيه در مقاله‌اي كه روز چهارشنبه در واشنگتن پست منتشر شد، جامعه بين‌الملل را به حمايت از تركيه براي مبارزه با تروريسم فرا خواند. به گفته او اين جنگ مبارزه با داعش را نيز در بر مي‌گيرد. او در ادامه عنوان كرد كه تركيه قصد دارد، ستيزه‌جويان كرد سوريه را در شمال شرقي سوريه از بين ببرد و مردم محلي را از يوغ اراذل و اوباش مسلح رهايي بخشد.
اما در طرف مقابل كردهاي سوريه كه به شكل خودمختار كنترل مناطق شمال و شرق سوريه را برعهده دارند از جامعه جهاني خواسته‌اند كه به مسووليت‌هاي خود عمل كنند زيرا ممكن است يك فاجعه بشردوستانه براي مردم در منطقه رخ دهد. در فراخواني كه كردهاي سوريه اعلام كردند، آمده است كه ما از همه مردممان و از همه گروه‌هاي قومي مي‌خواهيم كه به سمت مناطق نزديك مرز با تركيه حركت كنند تا در اين زمان حساس تاريخي در برابر اين اقدام تركيه مقاومت كنند. در اين بيانيه آمده است كه اين بسيج عمومي به مدت 3 روز ادامه خواهد داشت. از طرفي ديگر در شرايطي كه هنوز عمليات ارتش تركيه جنبه‌هاي عيني به خود نگرفته، داعش اقدامات خود را عليه نيروهاي دموكراتيك سوريه آغاز كرده است. چراكه در ساعات ابتدايي روز شنبه داعش يك پست ايست بازرسي نيروهاي دموكراتيك سوريه را در شمال شهر رقه مورد هدف قرار داد كه زماني پايتخت خودخوانده داعش در اوج قدرت اين گروه تروريستي به حساب مي‌آمد. در حال حاضر نيروهاي دموكراتيك سوريه هزاران مبارز داعشي را در چندين بازداشتگاه در شمال شرق سوريه نگهداري مي‌كند و هشدار داده است كه حمله تركيه ممكن است به تجديد حيات تروريست‌ها منجر شود. گفتني است، كردهاي سوريه با پشتيباني امريكا در ماه مارس توانستند آخرين نقطه تحت كنترل داعش در شرق سوريه را از دست اين گروه تروريستي خارج كنند. در حمله روز چهارشنبه داعش 3 بمب‌گذاري انتحاري عليه مواضع كردها در رقه انجام داد. هيچ آمار دقيقي از تلفات اين حملات وجود ندارد. جمعي از فعالان كه اخبار مربوط به اين شهر را پوشش مي‌دهند از شنيده شدن صداي تبادل آتش و انفجار در اين منطقه خبر مي‌دهند.
ديدبان حقوق بشر سوريه كه در انگليس مستقر است، گفت كه حمله رقه از سوي دو تروريست داعشي صورت گرفته كه قبل از منفجر كردن خود شروع به تيراندازي كردند.
واقعيت آن است كه اكنون كردها از دو جهت به شدت تحت فشار هستند، از يك طرف تركيه و در سوي ديگر داعش؛ اما اكنون بحث تركيه تبديل به اولويت آنها شده است. چراكه كردهاي سوريه عنوان كردند، آغاز حمله تركيه وحشت بزرگي در منطقه به وجود آورده است.
آسوشيتدپرس گزارش داده است كه نيروهاي تركيه پيش از آغاز رسمي عمليات نزديكي شهر تل ابيض سوريه حضور داشتند و از آن نيز عبور كردند.
طبق برنامه تركيه اين كشور قصد دارد، منطقه‌اي امن به طول 32 كيلومتر ايجاد كند تا كشور خود را در برابر تهديدات ادعايي از سوي اين كشور حفظ كند.
گاردين طبق اطلاعاتي كه به دست آورده حدود 100 تا 150 سرباز امريكايي در مواضع مورد نظر تركيه حضور داشتند و از اين مناطق به طور كامل خارج شدند. روز گذشته نيز دونالد ترامپ در توييتر خود به نحوي از خروج نيروهاي امريكايي دفاع كرد و گفت: رفتن به خاورميانه بدترين تصميم در تاريخ كشور ماست. در اوايل روز چهارشنبه نيز دولت تركيه اعلام كرد كه رييس‌جمهور امريكا رهبري عمليات نظامي عليه داعش را به تركيه واگذار كرده است.واكنش‌هاي اوليه از آغاز حمله تركيه حاكي از آن است كه كشورهاي اروپايي از اين اقدام تركيه اصلا راضي نيستند و با وجود اينكه تركيه اعلام كرده پيش از آغاز حمله اعضاي شوراي امنيت را از آن مطلع كرده ولي با اين وجود فرانسه و انگليس خواهان برگزاري نشست فوري شوراي امنيت سازمان ملل شدند.
در سوي ديگر اخبار ميداني نيز حاكي از آن است كه نيروهاي كرد سوري در اولين واكنش خود به حملات تركيه، چاه‌هاي نفت در حسكه را به آتش كشيدند همچنين برخي مناطق مرزي تركيه را نيز مورد هدف قرار دادند. با اين وجود تصاوير اوليه از حمله تركيه به منطقه راس‌العين نشان مي‌دهد كه مردم از ترس به خطر افتادن جانشان در اين حمله آواره و سرگردان در بيايان‌ها حركت مي‌كنند تا به جايي امن برسند. عمليات تركيه با اما و اگرهاي بسيار زيادي همراه است. هر چند دبيركل ناتو عنوان كرده كه عمليات تركيه حساب شده و دقيق است اما عوامل غيرقابل پيش‌بيني در هر جنگي مي‌تواند قابل توجه باشد. حال بايد ديد ايجاد كريدور امن و منطقه حايل تركيه تبديل به اقدامي موفقيت‌آميز خواهد شد يا خير.