المانيتور ادعا كرد
شانس بالاي طرح فرانسه
در مذاكره ايران و امريكا
گروه ديپلماسي
كمتر از يك ماه تا پايان گام سوم برجامي ايران فرصت باقي است. در پايان اين ماراتن يا تهران و 1+4 به تفاهم رسيده و ايران گام‌هاي آمده را به عقب بازمي‌گرداند يا بدون حصول تفاهم، تهران گام چهارم را برداشته و بازگشت به عقب را سخت‌تر از قبل مي‌كند. پس از بازگشت حسن روحاني، رييس‌جمهور و محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان از نيويورك به نظر مي‌رسد كه تلاش‌ها براي حفظ برجام از سوي اروپايي‌ها با نوعي وقفه روبرو شده و خبري از مذاكرات دوجانبه ايران و فرانسه يا مذاكرات چندجانبه هيات‌هاي كارشناسي ايران و 1+4 به گوش نمي‌رسد. آخرين وضعيت رايزني‌هاي ايران و فرانسه حاكي از آن بود كه تهران توپ را به زمين اروپا انداخته و مي‌گويد به هر طريق ممكن بايد فروش نفت و اعاده درآمد حاصل از آن به اضافه عادي‌سازي روابط بانكي و مالي صورت بگيرد. فرانسه تمام اين گام‌ها را منوط به دريافت معافيت‌هاي تحريمي از ايالات متحده امريكا دانسته و دونالد ترامپ هم مخالفت خود را با كاهش تحريم‌هاي ايران اعلام كرده و تنها راه براي بررسي كاهش تحريم‌هاي ايران را ديدار با همتاي ايراني خود دانسته است. شرطي كه ايران مي‌گويد ضمانت اجرايي ندارد. در ميانه سكوت خبري درباره مذاكرات ميان ايران و اروپا بر سر برجام، لورا روزن، خبرنگار المانيتور در گزارشي اختصاصي خبر از پيشرفت در طرح فرانسه براي نجات برجام داده است. المانيتور در اين باره مي‌نويسد: هر چند كه روساي جمهور ايران و امريكا در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل متحد نه تماس تلفني با هم و نه ملاقات حضوري داشتند اما فرانسوي‌ها مي‌گويند كه پيشرفت خوبي در رابطه با چارچوب گفت‌وگوها صورت گرفته و فعلا قفل كار در نبود اعتماد ميان
دوطرف است و اگر اعتماد حداقلي شكل بگيرد شايد ايران و امريكا در حضور سايرين با هم ديدار كنند. يك منبع آگاه فرانسوي در اين باره به المانيتور مي‌گويد: اصلي‌ترين مشكل در عدم شكل‌گيري گفت‌وگوهاي چندجانبه ميان ايران و امريكا، نبود اعتماد است. من فكر مي‌كنم كه شرايط براي ادامه ولو آرام گفت‌وگو و مذاكرات مهيا است.
المانيتور در ادامه مي‌نويسد: امانوئل مكرون آخرين بار در حاشيه مجمع عمومي در جمع خبرنگاران اعلام كرد كه طرح وي 4 مورد دارد: 1- حصول اطمينان از اينكه ايران هيچ‌گاه به سلاح اتمي دست پيدا نمي‌كند. 2- تشديد تلاش‌ها براي پايان دادن به جنگ يمن به عنوان يك اولويت در ميان‌دوره براي پايان دادن به تنش‌هاي منطقه‌اي. 3- ايجاد طرح امنيت منطقه‌اي وسيع‌تر كه اين مساله مي‌توانست گفت‌وگو درباره موشك‌هاي بالستيك ايران كه تهران مي‌گويد براي دفاع از خود در اختيار دارد و همچنين فروش بي‌رويه سلاح به كشورهاي حاشيه خليج‌فارس را شامل شود. 4- برداشته شدن تحريم‌هاي اقتصادي ايران.
مكرون در آن زمان ادعا كرد كه فعلا توپ در زمين ايران و امريكا است. علي واعظ از تحليلگران مسائل ايران در اين باره به المانيتور مي‌گويد: «هم ايران و هم امريكا به طرح فرانسه به عنوان بستر يا پايه‌اي براي گفت‌وگوهاي احتمالي در آينده نگاه مي‌كنند. هم تهران و هم واشنگتن به اين نتيجه رسيده‌اند كه بسته‌اي كه مكرون در نظر گرفته قابل كار است. آنچه كه مهم است اين كه دو طرف به ضمانت‌هايي نياز دارند و البته مي‌دانند كه اين طرح پايان راه نيست بلكه بايد روي مفاد اين بسته فكر كرد.»
المانيتور در ادامه مي‌نويسد: «براي ترامپ ديدار با روحاني مهم بود اما ايراني‌ها نمي‌توانستند بدون آنكه ضمانتي دريافت كنند به اين ديدار تن بدهند. يك كارشناس مسائل سياست خارجي فرانسه در اين باره مي‌گويد: ايراني‌ها بايد اول چيزي مي‌گرفتند و بعد تن به ديدار مي‌دادند. چيزي مانند كاهش تحريم‌ها. به نظر مي‌رسد كه ابتكارها نيز بايد از همين جا آغاز شود. براي آنكه فضا براي مذاكره باز شود مي‌توان از يك موضوع خاص شروع كرد. بايد چند موضوع را به عنوان جرقه كار انتخاب كرد و سپس گفت‌وگو را كليد زد. هيچ راهكار خلق‌الساعه و تك بعدي وجود ندارد اما با وجود آنكه هم روحاني و هم ترامپ از ديدار سرباز زدند اما هنوز مي‌توان رو به جلو رفت.»
علي واعظ در اين باره به المانيتو مي‌گويد: «تا پيش از نشست بياريتز كه مكرون در جريان آن ميزبان رهبران گروه7 بود، فرانسوي‌ها روي يك الگوي كوچك‌تر براي برقراري آتش‌بس ميان ايران و امريكا تفاهم كرده بودند. اما در فاصله نشست بياريتز كه ظريف هم در حاشيه آن با هيات فرانسوي و مقام‌هاي آلمان و انگليس ديدار كرده بود تا نشست نيويورك، ترامپ به فرانسوي‌ها اعلام مي‌كند كه به دنبال يك توافق كوچك با ابزار برقراري آتش‌بس موقت نيست و به توافقي بزرگ‌تر فكر مي‌كند. ايده اوليه اين بود كه ايران و امريكا در قالب يك توافق موقت، هر كدام گام‌هايي را بردارند؛ ترامپ از حجم تحريم‌هاي ايران بكاهد و ايران هم گام‌هاي خود در كاهش تعهدات برجامي را به عقب بازگرداند. پس از آنكه فرانسوي‌ها متوجه تمايل ترامپ براي توافقي وسيع‌تر شدند دامنه طرح خود را توسعه داده و به جزييات بيشتري اشاره كردند. بر اساس اين طرح، امريكا اقدام‌هاي پس از ماه مه سال 2018 در قبال ايران را متوقف و تهران هم كاهش تعهدات برجامي را متوقف مي‌كند. اين كار مي‌تواند راه را براي ديدار سران 1+5 با هم و توافقي جامع‌تر باز كند. من فكر مي‌كنم كه هم ايراني‌ها و هم دولت ترامپ به اين نتيجه رسيده‌اند كه فرمول‌هاي زيادي وجود ندارد كه در مقطع فعلي با توجه به سطح تنش ميان تهران و واشنگتن دو طرف بتوانند با استفاده از آنها كار مذاكرات را آغاز كنند. به همين دليل طرح فرانسه با قوت بيشتري دنبال مي‌شود و مثلا از طرح سايرين بيشتر دوام آورده است.