چراغ سبز عربستان به مذاكرات صلح با ايران
نويسنده: رابرت باسلگو
ديپلماسي ايراني: حملات ماه گذشته به تاسيسات نفتي آرامكو محمد بن سلمان، وليعهد سعودي را با مشكل مواجه كرده است. اخيرا در مقاله‌اي آمده: «پادشاهي عربستان سعودي با يك مشكل مواجه است؛ شاهزاده محمد بن سلمان زماني چهره جوان و نويدبخش جهان عرب به شمار مي‌رفت. اما سياست خارجي او در زمينه‌هاي مختلف دچار شكست شده و او در داخل كشور هم با زمزمه‌هاي نارضايتي مواجه است.»
خبرگزاري رويترز هم اخيرا مطلبي منتشر كرده و به نقل از يك منبع آگاه، يك مقام سعودي با ارتباطاتي در خاندان سلطنتي نوشته:«نارضايتي‌هاي بسياري درباره شيوه رهبري وليعهد وجود دارد. بسياري مي‌پرسند كه آنها چطور نتوانستند حملات را رهگيري و خنثي كنند؟» اين شخص در ادامه مي‌افزايد كه بسياري در جمع نخبگان سعودي مي‌گويند «هيچ اعتمادي» به وليعهد ندارند. 4 منبع ديگر و برخي از مقامات ارشد سعودي نيز اظهارات مشابهي بيان و درباره وليعهد اظهار بي‌اعتمادي كرده‌اند.
تريتا پارسي، معاون اجرايي موسسه كوئينسي براي حكومت‌داري مسوولانه گفت:«بسياري از سعودي‌هايي كه با آنها گفت‌وگو كرده‌ام، احتمال دست داشتن عناصري در داخل دولت عربستان در تحولات اخير با هدف شرمنده‌سازي محمد بن سلمان را مطرح كرده‌اند چراكه تصور مي‌كنند، او عربستان را در وضعيت دشواري گرفتار كرده است. اگر يكي از شهروندان سعودي باشيد و به آينده كشور خود اهميت دهيد، چندان جاي تعجب ندارد كه محمد بن سلمان را يكي از اولين موانع پيش روي خود ببينيد.» تريتا پارسي در ادامه افزود:«موضع‌گيري نظامي ايالات متحده در منطقه مهار شده‌تر است و نشان مي‌دهد كه تصميم ندارد، جنگ‌هاي متحدانش را به جاي آنها بجنگد و همين مساله سبب شده اين متحدان ابزار ديپلماسي را از نو كشف كنند. اين گزينه همواره براي عربستان وجود داشته است اما سعودي‌ها تا زماني كه فكر مي‌كردند مي‌توانند ايالات متحده را به جنگيدن به جاي خود ترغيب كنند، هيچ علاقه‌اي به ديپلماسي نشان نمي‌دادند.»
محمد بن سلمان در مصاحبه‌اي با برنامه 60 دقيقه «سي‌بي‌اس» گفت كه «يك راه‌حل سياسي و صلح‌آميز» خيلي بهتر از «يك راه‌حل نظامي» است و از ايران خواست كه به حمايت‌هاي خود از حوثي‌ها پايان دهد.
در همين حال، گزارش‌ها از آتش‌بس موقت در يمن حكايت داشتند. حوثي‌ها به طور يكجانبه اعلام كردند:«يك ديپلمات يمني كه با طرف‌هاي مختلف در درگيري در ارتباط است، گفته كه مباحثات جدي درباره مدت زمان و محدوده آتش‌بس و اينكه آيا پايتخت را نيز شامل خواهد شد يا خير در جريان است. او در ادامه گفته كه اين مباحثات با ميانجي‌گري كشورهاي غربي آغاز شده‌اند و اين اقدام مي‌تواند اولين قدم به سمت آتش‌بس سراسري يا توقف كامل حملات هوايي توسط ائتلاف تحت رهبري سعودي باشد.»
يك سخنگوي دولت ايران هم اعلام كرده كه عربستان سعودي از طريق «رهبران برخي كشورها» به حسن روحاني، رييس‌جمهوري ايران، پيام‌هايي ارسال كرده است. ميدل‌ايست‌آي هم افشا كرد: «عربستان سعودي به عادل عبدالمهدي، نخست‌وزير عراق، چراغ سبز براي ترتيب دادن ديداري با ايران به عنوان نخستين گام در جهت كاهش تنش‌ها در منطقه را نشان داده است... عادل عبدالمهدي در حال ميانجي‌گري ميان رهبران در رياض و تهران است و پيش‌تر شرايط هر يك از طرفين براي مذاكره را به اطلاع ديگري رسانده. شروط عربستان براي اين ديدار اين است كه ايران نقش خود را در يمن و سوريه به حداقل برساند و از حمايت از گروه‌هاي مسلح مانند حوثي‌ها دست بكشد. سعودي‌ها همچنين از دولت سوريه مي‌خواهند كه مشكلات خود را با گروه‌هاي مخالف حل و قانون اساسي جديدي براي اين كشور تدوين كند كه همه طرفين بر سر آن توافق داشته باشند. علي لاريجاني، رييس مجلس ايران به الجزيره گفته كه كشورش از تمايل آشكار وليعهد سعودي به گفت‌وگو استقبال مي‌كند.» خلاصه اينكه بر فرض صحت گزارش‌هاي منتشر شده به نظر مي‌رسد، حمله به تاسيسات نفتي عربستان سعودي توسط گروه‌هاي تحت حمايت ايران به طور موفقيت‌آميزي محمد بن سلمان را به سمت ميز مذاكره سوق داده است. اين مساله حتي مي‌تواند عدم ديدار دونالد ترامپ و حسن روحاني، روساي جمهوري ايالات متحده و ايران در حاشيه مجمع عمومي سازمان ملل متحد را توضيح دهد: ظاهرا محمد بن سلمان در ميان روند اتخاذ اقدامات ديپلماتيك براي حل تنش‌هاي خاورميانه بوده است.
صرف نظر از هر دليل احتمالي، اگر عربستان و ايران نهايتا بتوانند در انتهاي مسير پيشنهادي سعودي‌ها به توافق دست يابند، آنگاه شرايط براي حل دشمني‌هاي ايالات متحده و ايران نيز فراهم و به لغو تحريم‌ها منجر خواهد شد. اگر تحريم‌هاي اعمالي بر صادرات نفت ايران برداشته شود، بازار جهاني نفت بلافاصله با تامين مازاد مواجه خواهد شد و اگر توليدكنندگان اوپك نتوانند تدبيري بينديشند و توليدات خود را كاهش دهند، قيمت نفت به‌شدت سقوط خواهد كرد.
منبع: سيكينگ آلفا